Niektóre rozwiązania smart wdrażane na świecie przyprawiają o zawrót głowy. Czy podobne praktyki są możliwe do zaimplementowania na polskim gruncie? Jak polskie miasta radzą sobie z ideą smart? I co konkretnie już się dzieje w tym kierunku? Zapytaliśmy Tadeusza Osowskiego, Dyrektora Stołecznego Biura Cyfryzacji Miasta.

Idea smart city coraz częściej pojawia się w dyskursie publicznym. Miasta – ale także i wsie – chcą być smart, wdrażać inteligentne rozwiązania. Ale co w ogóle oznacza pojęcie smart city?

Tadeusz Osowski: Oczywiście jest wiele definicji i znaczeń pojęcia  "smart city" , jest też wiele koncepcji i pomysłów na  miasto "smart". Nam najbliżej jest do koncepcji miasta inteligentnego rozumianego jako miasta,  w którym wykorzystuje się pomysły usprawniające życie w mieście oraz technologie cyfrowe i telekomunikacyjne do zwiększenia wydajności sieci i usług. Wdrażanie  tych wszystkich  rozwiązań realizowane powinno być we współpracy i konsultacjach z mieszkańcami. Kluczowym elementem jest tutaj szerokie i rzeczywiste zaangażowaniem mieszkańców w sprawy miasta, dzięki temu poprawa jakości życia  w mieście realizowana jest zgodnie z ich oczekiwaniami. Ten nurt służy też zrównoważonemu rozwojowi stolicy. 

Czy zaadaptowanie tej koncepcji w polskich miastach jest możliwe, czy też zbyt duża przepaść dzieli nas od zachodnich sąsiadów?

Tadeusz Osowski: Bardzo istotna jest transformacja cyfrowa, a więc całokształt przemian w obszarze cyfrowym. Chcemy, by Warszawa stała się miastem uporządkowanego rozwoju cyfrowego. Miastem nadążającym za rewolucją technologiczną. Możemy zyskać przewagę konkurencyjną – zdolność do efektywnej adaptacji rozwiązań, które niesie ze sobą czwarta rewolucja technologiczna. Priorytety, wartości i zasady cyfrowego rozwoju stolicy znalazły się w projekcie Polityki cyfrowej transformacji m.st. Warszawy, czyli dokumencie, który będzie obowiązywał już za kilka miesięcy.  To będzie dokument kierunkowy, by wdrożyć w stolicy szeroką ofertę wysokiej jakości e-usług, będzie wyznaczał kluczowe kierunki cyfryzacji obszarów miejskich, w których technologie będą miały decydujący wpływ na ich funkcjonowanie. Polityka opiera się przede wszystkim na współdzieleniu i otwartości danych, zarządzaniu w oparciu o dane, budowaniu wspólnych platform cyfrowych miasta pozwalających na adoptowanie nowoczesnych technologicznie rozwiązań a także o zaangażowaniu cyfrowym mieszkańców i firm.

Polskie miasta stoją przed wyzwaniem elastycznego podejścia do wdrażania nowości technologicznych. Cyfrowe rozwiązania mogą usprawnić codzienne funkcjonowanie w europejskich aglomeracjach. Warszawa przez swój potencjał  jest postrzegana jako świetne miejsce do  testowania albo wdrażania najnowszych  technologicznie rozwiązań  z zakresu "smart city"  co oznacza, że realizujemy projekty podobnie jak inne miasta europejskie. Przyglądamy się oczywiście doświadczeniom we wdrażaniu projektów "smart city" takich miast jak Londyn, Berlin, Wiedeń, Amsterdam czy Helsinki i analizujemy możliwości ich wdrożenia lub ulepszenia na potrzeby naszego miasta i sposobu funkcjonowania jego  mieszkańców.  Warszawa w tym roku została zaproszona do sieci  21 miast tworzących nowoczesne usługi cyfrowe  i weźmie udział w  dwuletnim programie Boobmerg Philanhtropies - "Digital Innovation Program", w ramach którego możliwe będzie również wsparcie realizacji  innowacyjnych rozwiązań dla miast.

Jakie rozwiązania smart możemy znaleźć w samej Warszawie? I jak zareagowali na nie mieszkańcy?

Tadeusz Osowski: Działamy, by Warszawa stawała się coraz bardziej „smart”. Właśnie dlatego realizujemy koncepcję miasta jako otwartej platformy, która będzie integrowała całą warstwę cyfrową stolicy, zapewniając synergię poszczególnych rozwiązań. Firmy, startupy czy indywidualni innowatorzy będą mogli korzystać z udostępnianych przez miasto gotowych rozwiązań, jak np. system autoryzacji użytkowników czy platforma płatności.   Wdrażanie projektów „smart city” w całej przestrzeni miejskiej może ułatwić życie mieszkańcom.  

Smart city to też usługi dostępne na wyciągniecie ręki. W ciągu kilku najbliższych miesięcy uruchomimy warszawski portal e-usług. Będzie to jeden punkt dostępu do usług miejskich realizowanych w całości przez Internet, takich jak usługi podatkowe, deklaracje śmieciowe, bilety długookresowe. Chcemy je powiązać z warszawskim programem lojalnościowym, tak aby codzienne wybory mieszkańców, które przyczynią się do poprawy funkcjonowania miasta np. zmniejszenia ruchu samochodowego, zazielenienia przestrzeni miejskiej, poprawy stanu powietrza czy naprawy usterek były nagradzane, a system powinien zapewnić warunki do rzeczywistego i stałego udziału mieszkańców w kierunkach jego rozwoju.   

Tworzymy warszawską platformę IoT, czyli interaktywną mapę integrującą dane online, pochodzące z urządzeń i czujników umieszczonych w przestrzeni miasta. To czujniki jakości powietrza czy hałasu, ale też stacje Veturilo. Pracujemy też nad udostępnieniem na platformie informacji o wolnych miejscach parkingowych w czasie rzeczywistym. Dzięki dedykowanej aplikacji i zaawansowanej analizie danych, chcemy pomagać kierowcom znaleźć aktualnie wolne miejsca i usprawnić parkowanie. Takie rozwiązania wspierają walkę z korkami i zanieczyszczeniem powietrza.

Stale rozwijamy warszawską platformę kontaktu z mieszkańcem Warszawa 19115. To nowoczesne, wielokanałowe centrum kontaktu. Mieszkańcy mogą tam zgłosić usterkę w przestrzeni miasta (np. niedziałającą sygnalizację świetlną czy powalone drzewo), dowiedzieć się o bieżących wydarzeniach w Warszawie, utrudnieniach w ruchu drogowym, stanie powietrza, a nawet zgłosić własny pomysł na zmianę w mieście. Kontakt jest możliwy 24/7 za pośrednictwem bezpłatnej aplikacji Warszawa 19115, portalu warszawa19115.pl oraz telefonu 19115.

Miejskie Centrum Kontaktu Warszawa 19115 w liczbach:

•  w ciągu prawie 6 lat odnotowano 2,5 mln zgłoszeń,
•  mieszkańcy kontaktują się średnio co 1,5 minuty,
•  przy bezpośredniej obsłudze mieszkańców pracuje 50 konsultantów.

Znamy już dotychczasowe efekty, a jakie są plany na przyszłość? Które inteligentne rozwiązania będą wdrażane?

Tadeusz Osowski: Oto lista wybranych cyfrowych projektów z obszaru smart city, zorientowanych na potrzeby mieszkańców, które będą dostępne dla warszawianek i warszawiaków: 

• Inteligentny Planer Podróży – aplikacja ułatwiająca planowanie podróży po Warszawie w oparciu o aktualną sytuację komunikacyjną w mieście dzięki integracji i analizie danych z różnorodnych źródeł (big data), narzędzie będzie powiązane z miejskim programem lojalnościowym.
• ZKM - zintegrowana karta miejska
• eParkingi – system informacji dynamicznej, wsparty aplikacją ułatwiający znalezienie wolnego miejsca parkingowego. 
• Rozbudowa systemu Warszawski Indeks Powietrza – docelowo system obejmie ponad 100 miejskich urządzeń pomiarowych (mierzących jakość powietrza,) oraz 50 w sąsiadujących gminach. 
• Warszawski LAB – showroom miejskich technologii i rozwiązań smart city.