Konwent Powiatów Województwa Łódzkiego przyjął stanowisko, w którym wyraża sprzeciw w sprawie ograniczania środków z budżetu Państwa na finansowanie zadań zleconych z zakresu administracji rządowej.
W uzasadnieniu do wymienionego dokumentu czytamy:
"Realizacja zadań zleconych powinna się odbywać w oparciu o przekazane na ten cel środki finansowe z Budżetu Państwa. Zgodnie z zapisami art. 166 Konstytucji RP (tekst jednolity z 1997r. Dz. U. Nr 78, poz. 483):
„1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadania własne.
2. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań publicznych. Ustawa określa tryb przekazywania i sposób wykonywania zadań zleconych".
Zadania zlecone mają charakter ogólnopaństwowy i wykonywane są przez jednostki samorządu terytorialnego w imieniu administracji rządowej.
Z powierzeniem/zleceniem tych zadań korelatywnie sprzężony został obowiązek dostarczenia jednostkom samorządu terytorialnego odpowiednich i zarazem wystarczających środków finansowych z Budżetu Państwa na ich należyte wykonanie.
Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001r. Dz. U. Nr 142, poz. 1591) w art. 8 ust. 3 stanowi, iż gmina otrzymuje środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań zleconych.
W ustawie z dnia 13 listopada 2003 roku o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (tekst jednolity z 2010r. Dz. U. Nr 80, poz. 526 z późn. zm.) w art. 49 ust. 1 unormowane zostało, iż „Jednostka samorządu terytorialnego wykonująca zadania zlecone z zakresu administracji rządowej oraz inne zadania zlecone ustawami otrzymuje z budżetu państwa dotacje celowe w wysokości zapewniającej realizację tych zadań.
Realizowana przez Rząd RP polityka w zakresie finansowania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej daleka jest od zapisów ustawowych i w znacznym stopniu ogranicza możliwości rzetelnego (i w terminie) wykonywania ciążących na jednostkach samorządu terytorialnego obowiązków.
Przyznanie dotacji celowej w mniejszej wysokości na realizację zadań zleconych nie wiąże się z ograniczeniem zakresu zadań zleconych do wykonania. Wysokość dotacji celowej na zadania z zakresu administracji rządowej po zmianie na 2012 rok jest na poziomie roku 2004. W odniesieniu do roku 2011 Powiaty w Województwie Łódzkim na realizację tych zadań w 2012 roku otrzymały dotacje celową o ponad 20% niższą. Niestety dotacja celowa z budżetu państwa nigdy nie była wystarczająca – Powiaty dopłacają i to znaczne środki własne do zadań zleconych.
Wiąże się to z zatrudnieniem pracowników i obsługą interesantów. Najwięcej zadań realizowanych jest w zakresie budownictwa i dotyczy to:
- rozpatrywania wniosków o wydanie pozwoleń na budowę, przebudowę;
- rozpatrywania zgłoszeń zamiaru wykonania robót budowlanych niewymagających uzyskania decyzji o pozwolenie na budowę;
- uzgadniania projektów decyzji o warunkach zabudowy;
- przyjmowania zgłoszeń inwestycji energetycznych, gazowych, telekomunikacyjnych;
- zezwoleń na realizację inwestycji drogowych (np. koszt wydania jednej decyzji to ok. 1.400,00 zł – są to dwa ogłoszenia w prasie lokalnej: zawiadomienie o wszczęciu postępowania + zawiadomienie o wydaniu decyzji, ponadto koszty związane z wysyłką listami poleconymi;
- zawiadomień do kilkudziesięciu właścicieli, współwłaścicieli gruntów, których nieruchomości zajęte będą pod inwestycję drogową (np. w 2011 roku koszty doręczeń listów poleconych tylko w jednym powiecie – Powiecie Łódzkim Wschodnim to 8.938,00 zł, co stanowiło prawie 5% wysokości dotacji otrzymanej w 2011r. na zadania z zakresu administracji rządowej – 75011 – urzędy wojewódzkie).
W zakresie prawa wodnego – po zmianie przepisów Powiaty wydają dużą ilość pozwoleń wodno prawnych dla inwestycji w których inwestorem są miasta.
Bardzo trudnym do rzetelnej realizacji są zadania w zakresie gospodarki gruntami i nieruchomościami Skarbu Państwa. Społecznie trudnym tematem jest wypłata odszkodowań za nieruchomości zajęte lub zaplanowane pod poszerzenie dróg publicznych, gdzie zaległości sięgają kilku lat.
Do kompetencji Starosty z zakresu administracji rządowej należą zadania wymienione w art. 7d ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne o kartograficzne. Pomniejszenie środków finansowych na obsługę zadań zleconych z zakresu administracji rządowej spowoduje, że nie będą wykonywane w ustawowych terminach.
Od kilkunastu lat na samorządy nakładane są nowe zadania albo rozszerzany zakres już zleconych zadań bez przekazania odpowiednich i niezbędnych środków na ten cel.
Niestety tak jest, co jeszcze gorsze na samorządy przerzuca się również odium społeczne, odpowiedzialności a także skutki finansowe.
Tego typu działania generują łącznie ogromne wydatki obciążające w znacznym stopniu i w sposób długotrwały finanse samorządowe, zmniejszając znacząco środki, które mogą być przeznaczone na ustawowe zadania własne jednostek samorządu terytorialnego w tym np. na niezbędne inwestycje.
Z drugiej strony Rząd RP wprowadzając kolejne bariery i ograniczenia dla jednostek samorządu terytorialnego (ustawa o finansach publicznych) wymaga i kontroluje przestrzegania prawa przez te jednostki w zakresie zadań zleconych w tym terminów z KPA.
Żadna z jednostek samorządu terytorialnego nie kwestionuje nałożenia na nich realizacji zadań zleconych – problem dotyczy zabezpieczenia na ten cel środków finansowych umożliwiających rzetelne ich wykonywanie. Narastający brak finansowania zadań zleconych może przyczynić się do dramatycznego pogorszenia się kondycji finansowej licznych jednostek samorządu terytorialnego.
Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Powiaty Województwa Łódzkiego zwracają się do Wojewody Łódzkiego o zwiększenie kwoty dotacji na rok 2012 do wysokości umożliwiającej realizację zadań zleconych na poziomie gwarantującym odpowiednio fachową i terminową obsługę mieszkańców."
