Finanse samorządowe, implementacji dyrektywy NIS2 i nieodpłatne poradnictwo prawne to główne tematy, które zostały poruszone podczas posiedzenia Zarządu Związku Powiatów Polskich. Zarząd nowej kadencji spotkał się 21 października br. w Warszawie.

Nowa ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

Informację w tej sprawie przekazał Zastępca Dyrektora Biura ZPP Grzegorz Kubalski. Z przekazanych danych wynika, że w nowym systemie wzrost dochodów rok do roku jest relatywnie dobry. Grzegorz Kubalski zaprezentował również różnice między starym a nowym systemem w budżetach na rok 2025. Zaznaczył również, że ustawa opiera się na pewnym zbilansowaniu. To zbilansowanie polega na tym że z jednej strony są odpowiednio skalkulowane dochody kalkulacyjne uzależnione od poziomu dochodów podatników PIT-u i CIT-u a z drugiej strony porównanie z potrzebami wydatkowymi, w tym także tymi związanymi z potrzebami oświatowymi. Wzięcie pod uwagę jedynie systemowych potrzeb prowadzi do sytuacji, w której dynamika wzrostu dochodów powiatów rok do roku była za niska. Podkreślił, że Ministerstwo Finansów przyjęło minimalny poziom waloryzacji. Grzegorz Kubalski omówił też różnice w metryczkach.

Nieodpłatne poradnictwo prawne

W ostatnim czasie pojawił się fragmentaryczny projekt nowelizacji, który przewiduje trzy rozwiązania: likwiduje oświadczenia beneficjentów (oświadczenia, które składa osoba korzystająca z systemu). Zmiana ta nie jest powiązana ze zmianą kryteriów dostępu, co oznacza, że dalej teoretycznie nie będzie można udzielać jakichkolwiek porad tym, którzy mogliby te porady uzyskać z własnych środków na rynku, a jedocześnie zostają zniesione oświadczenia, co oznacza że jest to obowiązek całkowicie niemożliwy do dopilnowania. Druga kwestia to prowadzenie porad zdalnych. O ile zrozumiała jest wygoda takiego rozwiązania, to jednak pamiętać należy, że w ślad za tym idą obowiązki w zakresie wyposażenia punktów poradnictwa, by w każdym punkcie można było połączyć się zdalnie. Ministerstwo Sprawiedliwości nie przewiduje żadnych dodatkowych środków na ten cel. Ustawa przewiduje też limity wydatków na systemie nieodpłatnego poradnictwa prawnego na okres 10 lat poniżej tego, co znalazło się w założeniach gdy system był tworzony w roku 2015. ZPP przygotowało uwagi negujące wszystkie trzy zmiany. Nowelizacja wzbudziła też duży ferment w środowisku osób udzielających porad.

Implementacja dyrektywy NIS2

Dyrektywa jako taka mówi, że rozwiązania, które są w niej ujęte muszą być wprowadzone dla podmiotów kluczowych a za takie uznaje się samorządy regionalne. Przewidziana jest indywidualna odpowiedzialność kierowników jednostek sektora finansów publicznych a brak wdrażania rozwiązań. Ministerstwo nie oszacowała póki co jakie będą koszty wdrożenia dyrektywy, które będą musiały ponieść samorządy. W projekcie przewidziane jest, by co najmniej jedna osoba z kierownictwa raz do roku przechodziła szkolenie z cyberbezpieczeństwa. Przepisy zawierają też zapis o możliwości poddania jednostki kontroli, a po niej nastąpić może konieczność wdrożenia zaleceń.

Członkowie Zarządu ZPP dyskutowali również o sytuacji szpitali powiatowych, pomocy społecznej i wysokości subwencji oświatowej.