Zachęcamy do lektury artykułu autorstwa prof. Ireny Lipowicz, byłej Przewodniczącej Sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego, byłej Rzeczniczki Praw Obywatelskich, a obecnie kierowniczki Katedry Prawa Administracyjnego i Samorządu Terytorialnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Artykuł pt. "Reforma powiatowa – jej cele i ograniczenia wobec wyzwań przyszłości" został opublikowany w Pomorskim Thinkletterze i porusza kluczowe kwestie związane z reformą samorządu terytorialnego w Polsce.

Reforma powiatowa z 1998 roku

W swoim artykule, prof. Lipowicz szczegółowo analizuje drugi etap reformy samorządu terytorialnego, który rozpoczął się w 1998 roku reformą powiatową. Jej celem było usamorządowienie wspólnot powiatowych poprzez skoncentrowanie kluczowych zadań o charakterze ponadgminnym w powiecie, przy jednoczesnej, ścisłej współpracy z gminami. Autorka podkreśla, jak istotna była decentralizacja finansów państwa, która umożliwiła władzom powiatu swobodne dysponowanie środkami.

Wyzwania i problemy wspólnot powiatowych

Artykuł prof. Lipowicz porusza również istotne pytania dotyczące celów reformy powiatowej oraz wyzwań, z jakimi musiały się zmierzyć wspólnoty powiatowe. Autorka zastanawia się, czy powiaty są w stanie sprostać zarówno wewnętrznym, jak i zewnętrznym ograniczeniom, oraz jakie kroki należy podjąć, aby wzmocnić ich pozycję w polskim systemie administracyjnym.

Echo dawnego ustroju i presja centralizacji

Prof. Lipowicz zwraca uwagę na historyczny kontekst reformy powiatowej, przypominając, że likwidacja powiatów jako jednostek podziału terytorialnego miała miejsce dopiero w 1975 roku. Reforma z 1998 roku była więc w dużej mierze powrotem do modelu, który istniał w polskim krajobrazie administracyjnym od wieków. Jednocześnie autorka zauważa, że trwająca presja centralizacji oraz obawy polityczne przed głęboką decentralizacją państwa miały wpływ na kształt reformy i zakres kompetencji powiatów.

Przejście na model samorządowy

W artykule podkreślono, że celem reformy powiatowej było nie tylko utworzenie powiatów, ale także usamorządowienie wspólnot powiatowych poprzez likwidację urzędów rejonowych i przejście na model, w którym lokalna wspólnota powiatowa wybiera swoich przedstawicieli. Prof. Lipowicz wskazuje na znaczenie tego kroku dla wzmocnienia samorządności i lokalnej demokracji.

Przeczytaj całość artykułu

Pełny tekst artykułu prof. Ireny Lipowicz, zawierający dogłębną analizę reformy powiatowej oraz perspektywy na przyszłość, można znaleźć w Pomorskim Thinkletterze. Zachęcamy do lektury, aby lepiej zrozumieć procesy kształtujące polski samorząd terytorialny oraz wyzwania, przed którymi stoi. Całość dostępna jest pod tym linkiem.