Zagadnienie związane z problemem terminu, w którym Prezes UODO powinien rozpoznać skargę osoby fizycznej na nieprawidłowości w przetwarzaniu jej danych osobowych od dłuższego czasu budzi wątpliwości, a także spory pomiędzy doktryną a judykaturą.

Tytułową tematykę przystępnie wyjaśnił niedawno NSA rozpoznając skargę kasacyjną Prezesa UODO w sprawie dotyczącej bezczynności organu.

Artykuł 78 ust. 2 RODO jako „termin szczególny”

Zgodnie z art. 78 ust. 2 RODO bez uszczerbku dla innych administracyjnych lub pozasądowych środków ochrony prawnej każda osoba, której dane dotyczą, ma prawo do skutecznego środka ochrony prawnej przed sądem, jeżeli organ nadzorczy właściwy zgodnie z art. 55 i 56 nie rozpatrzył skargi lub nie poinformował osoby, której dane dotyczą, w terminie trzech miesięcy o postępach lub efektach rozpatrywania skargi wniesionej zgodnie z art. 77.

Trzymiesięczny termin określony w art. 78 ust. 2 RODO nie odnosi się tylko do obowiązku poinformowania osoby, której dane dotyczą, o postępach lub efektach rozpatrywania skargi wniesionej zgodnie z art. 77 RODO, ale w pierwszej kolejności odnosi się do rozpatrzenia skargi, co wynika z treści przepisu.

Rozpatrzenie skargi w rozumieniu art. 78 ust. 2 RODO w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych – oznacza wydanie decyzji administracyjnej. Skoro upływ 3-miesięcznego terminu, uprawnia do wniesienia skargi na bezczynność do WSA, a bezczynność wiąże się z niezałatwieniem sprawy w terminie określonym w art. 35 lub w przepisach szczególnych, ani w terminie wskazanym zgodnie z art. 36 § 1 kpa – to termin z art. 78 ust. 2 RODO musi być traktowany jako termin szczególny, w rozumieniu art. 35 § 4 kpa.

Ocena NSA

Naczelny Sąd Administracyjny ocenił, że art. 78 ust. 2 RODO należy odczytywać w następujący sposób: obowiązek Prezesa UODO dotyczący poinformowania osoby, której dane dotyczą, w terminie 3 miesięcy o postępach lub efektach rozpatrywania skargi, staje się aktualny, jeżeli skarga nie została rozpatrzona w tym terminie (czyli nie została wydana decyzja administracyjna) i zachodzi potrzeba jego wydłużenia w trybie art. 36 kpa. Koresponduje to z art. 62 ustawy o ochronie danych osobowych, który stanowi, że w przypadku, o którym mowa w art. 36 kpa, Prezes Urzędu, zawiadamiając strony o niezałatwieniu sprawy w terminie, jest obowiązany również poinformować o stanie sprawy i przeprowadzonych w jej toku czynnościach.

Jak to wyglądało na kanwie rozpoznawanej sprawy?

W realiach sprawy NSA wskazał, że:

• postępowanie przed Prezesem UODO zostało wszczęte w dniu 26 lutego 2021 r.
• 3-miesięczny termin z art. 78 ust. 2 RODO upływał 26 maja 2021 r. (nie został on przez organ przedłużony)
• Prezes UODO wydał decyzję w sprawie w dniu 15 listopada 2021 r.

Wnioski NSA są zatem następujące:

• do dnia 15 listopada 2021 r. (data wydania decyzji) termin 3-miesięczny z art. 78 ust. 2 RODO upłynął (a konkretnie w dniu 26 maja 2021 r.)
• Prezes UODO pozostała bezczynny w rozumieniu art. 37 § 1 pkt 1 kpa
• zaistniały podstawy do stwierdzenia bezczynności przez sąd I instancji.

Opracowano na podstawie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29.11.2023 r., sygn. akt III OSK 1959/22, orzeczenie prawomocne

Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl