Liczba członków zarządu może być statutowo zmniejszona w takcie kadencji rady powiatu, ale nie wywołuje to skutku w postaci powstania prawnego obowiązku redukcji składu osobowego funkcjonującego do tej pory zarządu powiatu – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu.
W wyroku, który zapadł na kanwie skargi wojewody na uchwałę zarządu powiatu w sprawie w przedmiocie obciążenia służebnością gruntową nieruchomości, określono – podkreślając dotychczasową linię orzeczniczą sądów administracyjnych – kwestię zmiany obsady zarządu wskutek zmian statutowych. W stanie faktycznym kwestionowano bowiem prawidłowość wydanej uchwały – Zarząd powiatu wydał ją funkcjonując w składzie pięcioosobowym (w wydaniu brało udział faktycznie trzech członków zarządu), choć od grudnia 2020 r. w statucie powiatu liczbę członków określono na trzy osoby. W dacie wyboru zarządu obowiązywał jednak statut, że zarząd liczy pięciu członków.
WSA nie zgodził się, że z powodu zmian w statucie nastąpił obowiązek redukcji liczby członków zarządu przez Radę już w tej samej kadencji. Jak stwierdzono, w sytuacji spowodowanej zmianą statutu w zakresie zmniejszenia liczby członków Zarządu z 5 do 3, jedynym przepisem umożliwiającym dostosowania składu członków Zarządu do zgodnego z aktualnie obowiązującym statutem jest art. 31 ust. 5 ustawy o samorządzie powiatowym (u.s.p.), zgodnie z którym rada powiatu może na uzasadniony wniosek starosty odwołać poszczególnych członków zarządu zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. Tym samym, wprowadzone do statutu zmiany w zakresie liczebności członków zarządu odniosą skutek w postaci ich zastosowania dopiero w chwili ponownego wyboru Zarządu lub poszczególnych członków wobec konieczności wyłonienia nowego zarządu po wyborach samorządowych, czy w następstwie odwołania starosty, odwołania członka zarządu albo rezygnacji z funkcji starosty, członka zarządu lub wszystkich członków zarządu w trakcie trwania kadencji tego organu, czy też na skutek odwołania członków Zarządu na uzasadniony wniosek Starosty (art. 31 ust. 5 u.s.p.).
Zdaniem składu orzekającego w opisywanej sprawie, zmiana liczby członków zarządu odnosi skutek dopiero wobec nowo wybieranego zarządu lub wyboru nowego członka zarządu nie zaś Zarządu obecnie funkcjonującego i wybranego zgodnie z prawem, w tym ze statutem Powiatu obowiązującym w chwili wyboru aktualnie działającego Zarządu Powiatu. Dopóki nie ziszczą się okoliczności warunkujące wybór zarządu lub członka zarządu nie znajdują zastosowania postanowienia aktualnie obowiązującego statutu, w brzmieniu obowiązującym od grudnia 2020 r. Zarząd Powiatu w dotychczasowym, legalnie wybranym, składzie może i powinien działać na dotychczasowych zasadach, albowiem zmieniony statut powiatu (prawo miejscowe) działa na przyszłość, a nie wstecz.
Sąd zaznaczył, że stosownie do art. 29 u.s.p., zarząd powiatu działa do dnia wyboru nowego zarządu, z zastrzeżeniem art. 29 ust. 5. Wskazany przepis konstytuuje więc zasadę ciągłości (nieprzerywalności) funkcjonowania zarządu i jego przewodniczącego.
Wyrok WSA w Poznaniu, sygn. I SA/Po 393/23; orzeczenie nieprawomocne.
Komentarz: wyrok, choć jeszcze nieprawomocny, jest słuszny. Ważniejszą zasadą jest bowiem ciągłość działania zarządu jednostki. Tymczasem podejście przyjęte przez skarżącego wojewodę oznaczałoby, że po wszelkich zmianach statutowych, rada powiatu powinna w zasadzie natychmiast przystępować do zmian w składzie zarządu w trybie nieprzewidywanym w ustawie o samorządzie powiatowym, ewentualnie, że następuje automatyczne odwołanie lub wygaśnięcie stanowiska któregoś członka zarządu. W tych dwóch ostatnich rozwiązaniach nasuwałoby się jednak pytanie który członek zarządu traci w nim miejsce. Skoro dotychczasowy zarząd został wybrany legalnie, a w ustawie o samorządzie powiatowym nie znajdują się przepisy nakładające obowiązek dostosowania liczby członków działającego zarządu do liczby ustalonej w związku ze zmianą statutu, należy uznać, że dotychczasowy zarząd może działać w powołanym wcześniej składzie domyślnie nawet do końca kadencji rady.
