Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało opinię dotyczącą umożliwienia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego albo innemu organowi działającemu kolegialnie zdecydowanie o zdalnym trybie obradowania bądź rezygnacji z tego trybu.

Artykuł 77 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców w związku z art. 45 pkt 3 analizowanej ustawy, umożliwia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego lub innemu organowi działającemu kolegialnie zdecydowanie o zdalnym trybie obradowania bądź rezygnacji z tego trybu (w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii) może wzbudzać wątpliwości interpretacyjne i sugerować ingerencję w kompetencje przewodniczącego rady gminy (rady powiatu, sejmiku województwa).

Analizowane przepisy przyznają organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego lub innemu organowi kolegialnemu możliwość zdecydowania tylko i wyłącznie o zdalnym trybie obradowania bądź rezygnacji ze zdalnego trybu obradowania (w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii), nie wskazując żadnych przesłanek, które pozwalałyby interpretować te przepisy rozszerzająco w kierunku przyznania radzie gminy (radzie powiatu, sejmikowi województwa) kompetencji do zwoływania sesji.

Nie ulega wątpliwości, że organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego obradują na sesjach, które zawsze poprzedza czynność zwołania sesji. W następstwie wprowadzonych zmian - na gruncie analizowanych przepisów, mianowicie: art. 77 w związku z art. 45 pkt 3 omawianej ustawy - przewodniczący rady gminy (rady powiatu, sejmiku województwa) nie utracił swoich kompetencji do zwoływania sesji. Zwoływanie sesji rady gminy (rady powiatu, sejmiku województwa) co do zasady, leży w wyłącznej właściwości przewodniczącego.

Na podstawie znowelizowanego art. 15zzx ust. 2 (vide art. 45 pkt 3 ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców) rada gminy (rada powiatu, sejmik województwa) uzyskała więc kompetencję jedynie do zdecydowania o zdalnym trybie obradowania (w głosowaniu jawnym).

W kontekście powyższego, słusznym pozostaje pogląd, że każdorazowo po zwołaniu przez przewodniczącego sesji rady gminy (powiatu, sejmiku województwa) w trybie zdalnym, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w pierwszej kolejności powinien zdecydować w głosowaniu jawnym o prowadzeniu obradowania w trybie zdalnym bądź rezygnacji ze zdalnego trybu obradowania. Analizowane regulacje mają bowiem charakter demokratyzujący, umożliwiając organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego zdecydowanie o akceptacji zdalnego trybu obradowania bądź rezygnacji ze zdalnego trybu obradowania na poczet trybu stacjonarnego np. w przypadku wystąpienia przesłanek wskazujących na większą efektywność i skuteczność dyskusji podczas obradowania w tym właśnie trybie (np. ze względu na poruszanie istotnych dla obywateli kwestii).