„ABC Kontroli” – to publikacja Centralnego Biura Antykorupcyjnego, zawierająca najważniejsze informacje dotyczące przeprowadzania kontroli. Z poradnika można dowiedzieć się m.in. kogo oraz co kontroluje CBA, na jakiej podstawie prowadzona jest kontrola a także ile czasu mogą trwać czynności kontrolne.
Jak wynika z publikacji, CBA jest jedyną służbą specjalną posiadającą instrumenty w postaci kontroli oświadczeń majątkowych i decyzji gospodarczych. Celem czynności kontrolnych jest ujawnianie przypadków korupcji w instytucjach publicznych, nadużyć osób pełniących funkcje publiczne oraz działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa. Kontrole są prowadzone na podstawie rocznego planu zatwierdzanego przez Szefa CBA lub – gdy jest to konieczne – w trybie doraźnym. CBA przeprowadza corocznie około 160 kontroli.
CBA kontroluje:
- prawidłowości i prawdziwości oświadczeń o stanie majątkowym;
- prawidłowości i prawdziwości oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej osób pełniących funkcje publiczne;
- przestrzegania przepisów ustawy antykorupcyjnej oraz innych ustaw wprowadzających ograniczenia w podejmowaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne;
- określonych przepisami prawa procedur podejmowania i realizacji decyzji w przedmiocie: komercjalizacji i prywatyzacji, wsparcia finansowego, udzielania zamówień publicznych, rozporządzania mieniem państwowym lub komunalnym oraz przyznawania koncesji, zezwoleń, zwolnień, ulg, preferencji, kontyngentów, plafonów, poręczeń i gwarancji kredytowych;
- prawidłowości realizacji umów dotyczących partnerstwa publicznoprywatnego
Jak poinformowano w publikacji, CBA kontroluje osoby pełniące funkcje publiczne, jednostki sektora finansów publicznych, jednostki niezaliczane do sektora finansów publicznych otrzymujące środki publiczne, a także przedsiębiorców.
W poradniku zawarto również informacje dotyczące podstawy przeprowadzenia kontroli a także czasu jej trwania. Otóż funkcjonariusze CBA przeprowadzają kontrolę na podstawie legitymacji służbowej oraz imiennego upoważnienia. W sytuacji gdy okoliczności uzasadniają niezwłoczne podjęcie czynności, kontrola może być wszczęta po okazaniu legitymacji służbowej. Natomiast sama kontrola może trwać 3 miesiące. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, może ona jednak zostać przedłużona, jednak nie może przekraczać 9 miesięcy.
Publikacja określa, w jakich przypadkach kontrolowana instytucja może odmówić złożenia wyjaśnień funkcjonariuszom CBA. Są to:
- wyjaśnienia dotyczą tajemnic ustawowo chronionych, np. tajemnicy adwokackiej, radcowskiej lub notarialnej;
- złożenie wyjaśnień mogłoby narazić na odpowiedzialność karną lub majątkową wezwanego do wyjaśniania, a także jego najbliższych
Autorzy wyjaśniają również, że biuro jest uprawnione do pozyskiwania tajemnicy przedsiębiorstwa w ramach prowadzonych kontroli, a kontrolerzy Biura dają rękojmię zachowania w tajemnicy informacji niejawnych i posiadają stosowne poświadczenie bezpieczeństwa.
Jak wskazuje poradnik, kontrola kończy się w momencie doręczenia protokołu, który zawiera opis stanu faktycznego sprawy.
CBA przypomina również, że kontrola CBA nie jest postępowaniem administracyjnym, a protokołu kontroli nie można utożsamiać z decyzją administracyjną. Ponadto protokół kontroli nie wywołuje bezpośrednich skutków w sferze uprawnień i obowiązków kontrolowanego. Dlatego ewentualna skarga do sądu administracyjnego dotycząca protokołu kontroli CBA będzie nieskuteczna.
Publikacja powstała z okazji Międzynarodowego Dnia Przeciwdziałania Korupcji, który przypada 9 grudnia.
Źródło: CBA