Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu – analizując zgodność z prawem zarządzenia Burmistrza (wydanego na podstawie upoważnienia Rady) w sprawie ustalenia opłat za korzystanie z cmentarzy, urządzeń cmentarnych oraz usług świadczonych przez zakład komunalny – zajął stanowisko w niekończącym się sporze co do tego, czy akty regulujące kwestie opłat za świadczenie usług komunalnych o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej należy zaliczyć do kategorii aktów prawa miejscowego? Według WSA w Opolu: tak.
Jak przypomniał Sąd, zgodnie z jedną linią orzeczniczą tego rodzaju akty nie stanowią aktów prawa miejscowego, a akty o charakterze kierownictwa wewnętrznego (por. wyrok NSA z 20 października 2005 r., sygn. akt II OSK 138/05; wyrok NSA z 24 lutego 2010 r., sygn. akt II GSK 1103/08; wyrok NSA z 6 kwietnia 2006 r., sygn. akt OSK 19/06). W opozycji do powyższego twierdzenia pozostaje drugi nurt orzeczniczy, zgodnie z którym regulacje te stanowią akty o charakterze prawa miejscowego. Akty te mają bowiem charakter powszechnie obowiązujący, a ich adresatem, na którego nakładają określone obowiązki, nie jest sama administracja, lecz wszystkie podmioty prawa, zewnętrzne wobec administracji (por. wyrok NSA z dnia 15 czerwca 2015 r., sygn. akt I OSK 662/15; wyrok NSA z 7 lipca 2011 r., sygn. akt II GSK 1022/10; wyrok WSA w Krakowie z 11 marca 2016 r., sygn. akt III SA/Kr 1360/15; wyrok WSA we Wrocławiu z 8 maja 2013 r., sygn. akt III SA/Wr 73/13; wyroki WSA w Gliwicach z 6 kwietnia 2017 r., sygn. akt IV SA/Gl 865/16; z 11 kwietnia 2016 r., sygn. akt IV SA/Gl 890/15).
Dlaczego według WSA w Opolu trzeba podzielić pierwszy pogląd? Po pierwsze dlatego, że dokonując kwalifikacji tego aktu trzeba uwzględnić to, iż jego adresatem nie jest sama administracja. Reguluje on w sposób jednostronny kwestie opłat związanych z korzystaniem z cmentarzy komunalnych. I tak zarządzenie analizowane w omawianej sprawie wprowadzało katalog opłat za pochowanie zwłok i prochów, za udostępnienie lub zarezerwowanie miejsca grzebalnego, za rezerwację miejsca pochówku i dochówku, za korzystanie z pomieszczeń i urządzeń cmentarnych oraz za wjazd na cmentarz i za czynności związane z obsługą pogrzebów i ekshumacji oraz opłat z tytułu wykonania prac kamieniarskich na terenie cmentarza, obciążając tymi opłatami w sposób wiążący podmioty zewnętrzne wobec administracji, chcące korzystać z cmentarzy komunalnych. Innymi słowy, zarządzenie to ma według Sądu charakter generalny – bo zawarte w nim normy definiują adresata przez wskazanie pożądanych cech, a nie przez wymienienie nazw adresatów oraz abstrakcyjny – bo nakazywane, zakazywane lub dozwolone zachowanie ma mieć miejsce w pewnych powtarzalnych okolicznościach, a nie w jednej konkretnej sytuacji. Ponadto, jak podkreślił WSA, ma ono charakter normatywny – bo zawiera postanowienia wyznaczające adresatom sposób zachowania się w postaci nakazu, zakazu lub uprawnienia, oraz zewnętrzny – bo skierowane jest również do podmiotów pozostających poza strukturą administracji. Te wszystkie cechy przemawiają za uznaniem zaskarżonego zarządzenia za akt prawa miejscowego, którego obowiązywanie – w świetle art. 88 Konstytucji RP – zależy od jego ogłoszenia.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 11 lutego 2020 r., II SA/Op 460/19
Źródło: CBOSA
