Organem wyższego stopnia w stosunku do starosty w sprawach wydania zaświadczenia stwierdzającego samodzielność lokalu jest samorządowe kolegium odwoławcze, a nie organ administracji architektoniczno-budowlanej wyższego stopnia – wojewoda (Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 grudnia 2006 r., II OW 66/06).
Z akt sprawy przekazanych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze wynikało, iż Nadleśnictwo wniosło zażalenie na postanowienie Prezydenta Miasta, którym Prezydent, wykonujący w przedmiotowej sprawie funkcje starosty w mieście na prawach powiatu, odmówił wydania zaświadczenia stwierdzającego, iż pięć lokali są samodzielnymi lokalami w rozumieniu art. 2 ust. 2 i 4 ustawy o własności lokali.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze postanowieniem przekazało sprawę z zażaleniem Nadleśnictwa Wojewodzie. Z kolei Wojewoda postanowieniem przekazał sprawę Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu jako organowi właściwemu do rozpoznania zażalenia Nadleśnictwa. W tym stanie rzeczy SKO wystąpiło z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego.
Istota sporu kompetencyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym a Wojewodą w sprawie rozpoznania zażalenia na postanowienie Prezydenta Miasta o odmowie wydania zaświadczenia stwierdzającego samodzielność lokalu sprowadza się do problemu określenia, który organ jest organem wyższego stopnia w stosunku do Prezydenta, będącego organem właściwym do wydania zaświadczenia.
Do 2000 r., zgodnie z treścią art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, zaświadczenie stwierdzające samodzielność lokalu wydawały "organy właściwe w sprawach nadzoru architektoniczno - budowlanego". Wówczas przyjmowano, że organem właściwym do wydania zaświadczenia był starosta. Niemniej jednak, tak sformułowana treść przepisu art. 2 ust. 3 ustawy o własności lokali mogła nasuwać wątpliwości, który organ jest organem właściwym do wydania zaświadczenia, bowiem przepisy ustawy Prawo budowlane nie posługiwały się określeniem "organ nadzoru architektoniczno - budowlanego", a organy właściwe do załatwienia spraw objętych ustawą Prawo budowlane określały jako "organy administracji architektoniczno - budowlanej" i "organy nadzoru budowlanego".
W wyniku nowelizacji ustawą z dnia 21 stycznia 2000 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej art. 2 ust. 3 ustawy o własności lokali otrzymał brzmienie: "spełnienie wymagań, o których mowa w ust. 2, stwierdza starosta w formie zaświadczenia". Z projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji publicznej, wynika, że zmiana przepisu art. 2 ust. 3 ustawy o własności lokali miała na celu nie tyle zmianę nazwy jako takiej (z "organów właściwych w sprawach nadzoru architektoniczno - budowlanego" na "starostę"), ale przede wszystkim dostosowanie podziału kompetencji do nowej organizacji administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego.
Ustawodawca wskazał jako organ właściwy do wydania zaświadczenia "starostę", a nie "organ administracji architektoniczno - budowlanej". Należy także zwrócić uwagę, że stosownie do przepisu art. 82 ust. 1 Prawa budowlanego, do właściwości organów administracji architektoniczno - budowlanej należą sprawy określone w tym Prawie, natomiast przepisy ustawy o własności lokali nie zawierają odesłania do przepisów Prawa budowlanego w zakresie dotyczącym właściwości organów. Nie zmienia tego również to, że zgodnie z przepisem art. 2 ust. 6 ustawy o własności lokali, w razie braku dokumentacji technicznej budynku, zaznaczeń lokalu wraz z przynależnymi do niego pomieszczeniami dokonuje się zgodnie z wymogami przepisów Prawa budowlanego, co odnosi się do wykonania wymaganego dokumentu, a nie właściwości organów.
Tym samym obecna redakcja przepisu oznacza, że sprawa o stwierdzenie samodzielności lokalu mieszkalnego nie jest sprawą załatwianą przez organy określone w Prawie budowlanym, lecz jest zadaniem własnym starosty.
Stosownie do przepisu art. 17 pkt 1 k.p.a. organami wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego są samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. Natomiast zgodnie przepisem art. 1 ust. 1 ustawy z dnia o samorządowych kolegiach odwoławczych, samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia, w rozumieniu przepisów k.p.a. i ustawy Ordynacja podatkowa w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.
Oznacza to, że w odniesieniu do decyzji i postanowień wydanych w pierwszej instancji przez organy jednostek samorządu terytorialnego, organem wyższego stopnia będzie organ wskazany w przepisach prawa materialnego regulujących daną dziedzinę spraw, a w przypadku niewskazania takiego organu - samorządowe kolegium odwoławcze (art. 17 pkt 1 k.p.a. i art. 1 ust. 1 ustawy o s.k.o.).
Skoro więc przepisy ustawy o własności lokali stanowią, że organem właściwym do wydania zaświadczenia stwierdzającego samodzielność lokalu jest starosta, będący organem jednostki samorządu terytorialnego i nie wskazują w tych sprawach właściwego organu wyższego stopnia, to mając na uwadze zmianę przepisu art. 2 ust. 3 ustawy o własności lokali, w nowym brzmieniu oraz zasadę, o której mowa w art. 17 pkt 1 k.p.a. należy stwierdzić, że organem wyższego stopnia w stosunku do starosty w tych sprawach jest samorządowe kolegium odwoławcze, a nie organ administracji architektoniczno - budowlanej wyższego stopnia - wojewoda.
Źródło: CBOSA
