Otwarcie samorządowego procesu decyzyjnego na obywateli oraz wzmocnienie pozycji rady, komisji rady i radnych to najważniejsze zmiany proponowane przez Koalicję Obywatele w Samorządzie.
28 września br. w siedzibie Fundacji im. Stefana Batorego w Warszawie odbyła się konferencja „Obywatele w Samorządzie”. Była to okazja do przedstawienia postulatów koalicji Obywatele w Samorządzie.
Koalicję tworzą: Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich OPUS (Łódź), Stowarzyszenie Bona Fides (Katowice), Fundacja im. Stefana Batorego (Warszawa), Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej (in. Fundacja GAP z Krakowa), Fundacja Res Publica (Warszawa), Fundacja Szkoła Liderów (Warszawa), Fundacja Wspomagania Wsi (Warszawa), Instytut Spraw Obywatelskich (INSPRO Warszawa), Instytut Spraw Publicznych (ISP Warszawa), Pracowania Zrównoważonego Rozwoju (Toruń), Sieć Obywatelska Watchdog Polska (Warszawa) oraz Stowarzyszenie Wiedzy Obywatelskiej na Rzecz Demokracji oraz Integracji Europejskiej (Wocław). Wspólnym celem, który łączy członków Koalicji jest poprawa jakości demokracji lokalnej.
Podczas konferencji prezentacji postulatów dokonała Joanna Załuska z Fundacji im. Stefana Batorego.
Obywatele decydują
Przede wszystkim Koalicja stawia na otwarcie samorządowego procesu decyzyjnego na obywateli. Umożliwić to może przyjmowanie przez gminy regulaminów konsultacji społecznych, zawierających informacje o trybie prowadzenia konsultacji (m.in. określających sposób inicjowania konsultacji na wniosek mieszkańców), harmonogramie oraz sposobie wykorzystania ich wyników. Otwarcie na proces decyzyjny to także wprowadzenie obowiązkowych konsultacji społecznych przy uchwalaniu budżetu gminy oraz wprowadzenie ustawowego zapisu umożliwiającego wdrażanie i funkcjonowanie budżetu obywatelskiego. Według Koalicji powinno wprowadzić się również rozwiązania analogiczne do funduszu sołeckiego w przypadku jednostek pomocniczych w gminach miejskich.
Co więcej, Koalicja apeluje o wprowadzenie obowiązku publikowania informacji dotyczących majątku oraz działalności jednostek organizacyjnych oraz spółek komunalnych.
Obywatele w Samorządzie widzą także potrzebę wprowadzenia ułatwień dla organizacji referendów tematycznych poprzez obniżenie wymaganej liczby podpisów oraz wprowadzenie zasady, że przeprowadzanie referendów w jednostkach pomocniczych reguluje statut gminy.
Mocna rada
Koalicja stawia również na wzmocnienie pozycji rady, komisji rady i radnych. Pomóc ma w tym wprowadzenie instytucji głosowania imiennego radnych jako zasady, wzmocnienie pozycji komisji rewizyjnej, a w niej pozycji radnych nienależących do koalicji rządzącej a nadto zobowiązanie wójta do składania ustnych wyjaśnień oraz pisemnego sprawozdania w sprawie wykonania poszczególnych uchwał rady gminy na wniosek komisji rady gminy. Koalicja uważa, że zasadne jest wprowadzenie na wniosek co najmniej 1/3 składu rady gminy instytucji wysłuchania kandydatów na kierownicze stanowiska podczas posiedzeń właściwych merytorycznie komisji rady gminy oraz możliwości wydawania przez komisję rady gminy opinii o charakterze niewiążącym dla wójta/burmistrza/prezydenta miasta. Taka reguła miałaby dotyczyć tylko tych kandydatów, których wybór nie został przeprowadzony w trybie konkursowym. Koalicja postuluje też przyznanie grupie minimum 3 radnych prawa inicjatywy uchwałodawczej, ułatwienie dostępu radnych do informacji publicznej przez skrócenie czasu oczekiwania do 5 dni roboczych oraz wyodrębnienie biura obsługi rady ze struktury urzędu gminy.
- Postulaty te zostały przekazane do sejmowej Komisji Samorządu Terytorialnego, Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji oraz do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu – tłumaczyła Joanna Załuska. - Spotkały się z życzliwym zainteresowaniem oraz deklaracjami poparcia - kontynuowała, jednakże nie zapadły żadne wiążące decyzje. Joanna Załuska zaznaczyła przy tym, że Koalicja planuje działać dalej.
