Powiat starogardzki oficjalnie stał się pierwszym powiatem w Polsce, który posiada perspektywiczny program działań zgodny z ideą gospodarki niskoemisyjnej. „Pilotażowy program niskowęglowego rozwoju powiatu starogardzkiego” (PPNR) – bo tak się ten dokument nazywa – miał swoją premierę 30 czerwca 2015 roku na konferencji zamykającej prace nad tym materiałem.
Konferencja odbyła się w siedzibie Starostwa Powiatowego w Starogardzie Gdańskim. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele lokalnych władz samorządowych ze Starostą Powiatu Starogardzkiego Leszkiem Burczykiem, wiceprezydentem Starogardu Gdańskiego Przemysław Biesek-Talewskim oraz wójtami gminy Kaliska Sławomirem Janickim oraz gminy Osieczna Stanisławem Stosikiem na czele. Obecni byli również reprezentanci największych firm powiatu, mieszkańcy i przedstawiciele organizacji pozarządowych. Patronatem honorowym konferencję objął Marszałek Województwa Pomorskiego pan Mieczysław Struk.
Konferencję otworzyli starosta Leszek Burczyk, prezes Instytutu na rzecz Ekorozwoju Per Markus Törnberg oraz Zastępca Dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich Grzegorz Kubalski. Następnie, w części prezentacyjnej, przedstawione zostały materiały odnoszące się do kwestii ochrony klimatu ze szczególnym naciskiem na jego zmiany i ich skutki. Kluczowy referat dotyczący „Pilotażowego programu niskowęglowego rozwoju powiatu starogardzkiego” został zaprezentowany przez dr. Andrzeja Kassenberga z Instytutu na rzecz Ekorozwoju, koordynatora prac nad ww. programem. Został on uzupełniony informacją o możliwych źródłach finansowania programu.
Program niskowęglowego rozwoju powiatu starogardzkiego to strategia rozwoju regionu, w której niezbędne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych (cel ekologiczny) ma być realizowane z zapewnieniem rozwoju lokalnej gospodarki i tworzenia przyjaznych środowisku miejsc pracy. Został on wypracowany wspólnie z władzami powiatu, jego społecznością i biznesem. Doktor Andrzej Kassenberg przedstawił m.in. osie niskoemisyjnego rozwoju.
Organizatorzy nie poprzestali jedynie na zaprezentowaniu materiału. Równie wiele czasu poświęcili na dyskusję. Miała ona formę panelu, w którym uczestniczyli przedstawiciele administracji, biznesu i społeczeństwa. Dyskutanci, a z czasem również zebrani goście, poszukiwali odpowiedzi na pytanie, co zrobić, by praca naukowców, urzędników, lokalnych liderów, reprezentantów firm i organizacji pozarządowych tworzących program została efektywnie wykorzystana, a sam program nie stał się jedynie ciekawą lekturą.
Po pierwsze jest nią energetyka stawiająca na wykorzystanie lokalnych zasobów odnawialnych: wiatru, słońca, wody, biomasy roślinnej, odpadów produkcji rolnej, hodowlanej i przetwórstwa rolno-spożywczego, gazu wysypiskowego i z oczyszczania ścieków oraz odpady z oczyszczalni ścieków, ciepło ziemi i powietrza. Po drugie to również turystyka. Kociewie może wykorzystać swoje wysokie walory przyrodnicze i kulturowe, zapewniając przy tym, że będzie ona przyjazna środowisku mniej emisyjna. Trzecią osią jest branża spożywcza kładąca nacisk m.in. na rozwój sieci sprzedaży regionalnych produktów. Odpady z tej branży mogłyby być wykorzystywane na cele energetyczne. Czwarty obszar to wykorzystanie lokalnych zasobów w budownictwie.
Również w obszarze transportu eksperci dostrzegają duży potencjał prowadzący zarówno do redukcji emisji, jak i do poprawienia standardu życia mieszkańców. Dlatego proponują, by proces planowania przestrzennego przebiegał zgodnie z zasadami zrównoważonego transportu zapewniającymi z jednej strony komfort przemieszczania, z drugiej strony zaś, by ograniczał potrzeby transportowe, głównie w zakresie transportu samochodowego.
Kolejna oś rozwoju to podnoszenie efektywności energetycznej (prąd, ciepło, paliwa gazowe, paliwa transportowe) poprzez m.in. bardziej zwartą zabudowę i docieplenia czy też – w przypadku budynków nowych – wykorzystywanie technologii niskoenergetycznych, z naciskiem na budownictwo pasywne. Twórcy programu w obszarze polityki rolno-leśnej postulują o dostosowanie rolnictwa i leśnictwa do zwiększania zdolności pochłaniania związków węgla, przy jednoczesnym przechodzeniu na odmiany roślin, które będą wysoko i stabilnie plonowały w zmieniających się warunkach klimatycznych, a część z nich stanowić będzie wsad do produkcji zielonej energii.
Ostatnia oś, nazwana proklimatyczną, ma zapewnić całemu regionowi dostęp do proekologicznych technologii i zaplecza intelektualnego poprzez bliski kontakt z aglomeracją trójmiejską, z jej zapleczem naukowym, biznesowym, intelektualnym.
W dalszej części prezentacji dotyczącej programu niskowęglowego rozwoju zaproponowano flagowe inwestycje, które bazują na przedstawionych powyżej osiach. Jest ich siedem, przy czym trzy z nich wydają się mieć największy bezpośredni wpływ na życie mieszkańców regionu.
Pierwsza to koncepcja rewitalizacji starogardzkiej starówki obejmująca nie tylko odnowę estetyki budynków, lecz także znacząco poprawiająca efektywność zużycia energii, ograniczająca zapotrzebowanie na nią i promująca rozwiązania bazujące na odnawialnych źródłach energii. Rewitalizacja objęłaby swoim zakresem również wprowadzenie na całym obszarze staromiejskim rozwiązań w transporcie dających preferencje transportowi pieszemu, rowerowemu i komunikacji miejskiej. Wszystko, co dąży do budowania przestrzeni dla mieszkańców, turystów, gości, nadaje starówce charakter rzeczywistego centrum miasta.
Kolejnym pomysłem jest stworzenie zagłębia biogazowego (przede wszystkim małych biogazowni rolniczych), które wykorzystywałoby odpady, zwłaszcza rolno-spożywcze i biomasę. Bazowałoby ono na działalności kilku ważnych powiatowych instytucji czy przedsiębiorstw, takich jak np. Zespół Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Bolesławowie czy Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych Stary Las, a także na zaangażowaniu rolników zwłaszcza w północnej części powiatu.
Z kolei w obszarze turystyki eksperci proponują produkt agroturystyczny „Niskoemisyjna Dolina Wdy”. Ta mająca unikatowy kraju strefa miałaby przyciągać gości transportem bez emisji, ciszą, budownictwem energooszczędnym, lokalnymi potrawami i energią pozyskiwaną z zielonych źródeł.
Organizatorzy nie poprzestali jedynie na zaprezentowaniu materiału. Równie wiele czasu poświęcili na dyskusję. Miała ona formę panelu, w którym uczestniczyli przedstawiciele administracji, biznesu i społeczeństwa. Dyskutanci, a z czasem również zebrani goście, poszukiwali odpowiedzi na pytanie, co zrobić, by praca naukowców, urzędników, lokalnych liderów, reprezentantów firm i organizacji pozarządowych tworzących program została efektywnie wykorzystana, a sam program nie stał się jedynie ciekawą lekturą.
Źródło: chronmyklimat.pl, inf. własna
