Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, rada powiatu jest organem stanowiącym i kontrolnym. Do jej zadań należy także kontrola pracy zarządu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych. Dla sprawnego sprawowania funkcji kontrolnej rada powołuje komisję rewizyjną. Komisja rewizyjna nie jest organem kontrolnym powiatu, a jedynie aparatem pomocniczym rady, za pomocą którego rada powiatu wykonuje swoją funkcję kontrolną. Utworzenie komisji rewizyjnej jest obowiązkowe. W statucie powiatu należy określić strukturę wewnętrzną oraz zasady funkcjonowania komisji rewizyjnej, zasady i tryb podejmowania uchwał i wyrażania opinii, terminów dokonywania określonych czynności kontrolnych poszczególnym członkom komisji.
Ustawa o samorządzie powiatowym w art. 16 ust. 1 wskazuje na podmiotowy zakres kontroli wykonywany przez radę powiatu. Zakres ten obejmuje zarząd powiatu oraz powiatowe jednostki organizacyjne, tworzone na podstawie art. 6 ust. 1 i art. 12 pkt 8 lit. i ustawy o samorządzie powiatowym oraz na podstawie przepisów szczególnych. Należy jednak zaznaczyć, że przedmiotem kontroli nie mogą być sprawy indywidualne rozstrzygane przez te podmioty w drodze decyzji administracyjnych, bowiem w tym przypadku kontrola tych rozstrzygnięć sprawowana jest w trybie kodeksu postępowania administracyjnego przez właściwe organy wyższego stopnia. Nie mogą być zatem przedmiotem kontroli np. decyzje administracyjne wydawane przez starostę, zarząd powiatu jak i kierowników jednostek organizacyjnych. Inne ograniczenia dotyczące kontroli wykonywanej przez komisję rewizyjną wprowadzają ustawy szczególne, np. ustawa o ochronie danych osobowych, Ordynacja podatkowa. Nadto należy dodać, że komisja rewizyjna jako uprawniona do kontroli zarządu i powiatowych jednostek organizacyjnych w imieniu rady powiatu wykonuje swoje funkcje kontrolne na podstawie planu pracy uchwalonego przez radę i podejmuje czynności kontrolne w ramach tego planu ponieważ nie jest samodzielnym organem kontrolnym w powiecie. Zadania te wykonuje kolegialnie i tylko wyjątkowo może powierzyć wykonywanie czynności kontrolnych poszczególnym członkom komisji jeżeli statut dopuszcza taką możliwość. Zawsze jednak musi to wynikać z planu pracy komisji. Ustanowienie zaś stałego obserwatora prac Zarządu powoduje naruszenie wyżej opisanych zasad działania komisji.
Ponadto, zgodnie z art. 12 pkt 2 i 3 ustawy o samorządzie powiatowym „do wyłącznej właściwości rady powiatu należy wybór i odwołanie zarządu oraz ustalenie wynagrodzenia oraz powoływanie i odwoływanie sekretarza powiatu i skarbnika powiatu". Sekretarz i skarbnik uczestniczą w pracach zarządu powiatu z głosem doradczym (art. 37 ust. 2 ustawy).
Żaden przepis ustawy o samorządzie powiatowym ani też inny przepis rangi ustawowej nie przewiduje zatem dla rady powiatu kompetencji do powołania instytucji stałego obserwatora prac Zarządu jak również kompetencji do zmiany charakteru uprawnień komisji w tym rewizyjnej z kontrolnych na nadzorcze. Zatem wprowadzenie wyżej wymienionej instytucji byłoby zmianą ustawowych kompetencji komisji rewizyjnej, do czego rada nie jest uprawniona.
Źródło: Rozstrzygnięcie Nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 7 maja 2007 r., Nr NK.0911-189/07, LexPolonica nr 2416251
