W przekazanym do Sejmu "Sprawozdaniu z działalności NIK w 2012 roku" odnajdujemy kolejny interesujący wątek dotyczące spraw związanych z administracją samorządową. Otóż zdaniem NIK-u w samorządach występują problemy z utrzymaniem czystości i porządku w miejscach publicznych.
Dane statystyczne GUS i doniesienia medialne świadczyły o występowaniu w Polsce problemów z utrzymaniem czystości i porządku w miejscach publicznych. Potwierdzały to m.in. dzikie wysypiska odpadów występujące nawet w centrach miast; zaśmiecone ulice, place i przystanki; niedostateczna liczba koszy i kontenerów na śmieci w miejscach publicznych; zanieczyszczone odchodami zwierząt domowych tereny wspólnego użytkowania; nieliczne szalety publiczne.
Na powyższe wpływa wiele czynników, w tym niepełna lub nieskuteczna realizacja przez gminy zadań dotyczących utrzymania czystości i porządku na ich terenie ustalonych w ustawie z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
NIK sprawdziła, jak wygląda utrzymanie przez gminy czystości i porządku w miejscach publicznych. Kontrola wykazała, że niekorzystnie kształtowały się wyniki gospodarowania odpadami komunalnymi w objętych badaniem gminach, wskutek czego nie były realizowane założenia Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 (KPGO 2010). W latach 2009-2010 masa odpadów komunalnych odebranych w gminach w sposób zorganizowany zmalała z 818,1 tys. Mg do 813 tys. Mg, tj. o 0,6 proc., podczas gdy w całym kraju spadek masy zebranych odpadów komunalnych wynosił 0,1 proc. We wszystkich gminach wykazywano prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów, jednak w 2010 r. udział w ten sposób zbieranych odpadów, w ogólnej masie odebranych odpadów komunalnych, w 20 gminach, wynoszący od 0,9 proc. do 9,8 proc., był niższy od 10 proc., poziomu założonego do osiągnięcia w tymże roku w KPGO 2010. W 2010 r. w 13 gminach nie prowadzono selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, pomimo że zakładano ją w regulaminach utrzymania czystości, a w 12 gminach udział zebranych odpadów ulegających biodegradacji w ogólnej masie był znikomy i wynosił od 0,03 proc. do 3 proc.
Źródło: "Sprawozdaniu z działalności NIK w 2012 roku", NIK, 2013