Ustawa o dostępie do informacji publicznej obowiązuje od blisko 11 lat. To długi okres czasu, który zwykle pozwala na adaptowanie przepisów do ich stosowania. Jednakże liczba orzeczeń wydawanych przez sądy administracyjne, w tym stwierdzających bezczynność organów administracji publicznej, w związku z wnioskiem o udzielenie informacji może wskazywać, że dla wielu urzędników stosowanie przepisów ustawy w praktyce może budzić spore wątpliwości. Częstym błędem jest stosowania do załatwienia sprawy wprost przepisów kodeksu postępowania administarcyjnego.

 Termin załatwienia sprawy

Co do zasady udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w tym terminie podmiot obowiązany do jej udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Jest to zatem krótszy termin na załatwienie sprawy, niż wynikający z przepisów kodeksu postępowania administracyjnego. Również organ odwoławczy ma mniej czasu, bo tylko 14 dni na rozpoznanie sprawy.

Forma załatwienia sprawy

Udostępnienie informacji publicznej następuje w formie czynności materialno-technicznej. Odmowa udzielenia informacji publicznej w formie decyzji administracyjnej. Forma decyzji administracyjnej jest zastrzeżona również w przypadku umorzenia postepowania w przypadku, o którym mowa w at. 14 ust. 2 ustawy (cyt. „jeżeli informacja publiczna nie może być udostępniona w sposób lub w formie określonych we wniosku, podmiot obowiązany do udostępnienia powiadamia pisemnie wnioskodawcę o przyczynach braku możliwości udostępnienia informacji zgodnie z wnioskiem i wskazuje, w jaki sposób lub w jakiej formie informacja może być udostępniona niezwłocznie. W takim przypadku, jeżeli w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskodawca nie złoży wniosku o udostępnienie informacji w sposób lub w formie wskazanych w powiadomieniu, postępowanie o udostępnienie informacji umarza się."). Jeżeli organ nie dysponuje daną informacją lub informacja nie ma przymiotu informacji publicznej lub przepisy ustawy nie znajdują zastosowania w takim przypadku organ nie wydaje decyzji odmawiającej udzielenia informacji a jedynie informuje stronę o wystąpieniu takich okoliczności. Również w przypadku udostępnienia informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej organ informuje stronę o tym fakcie, nie wydaje natomiast decyzji o odmowie udzielenia informacji w formie wskazanej we wniosku.

Forma wniosku

Postępowanie w sprawie o udzielenie informacji publicznej ma charakter niesformalizowany. Dopuszcza się zatem złożenie wniosku np. drogą faksową czy e-mailem (przykładowo: Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 24 listopada 2011 r. II SAB/Sz 127/11). Organ nie jest w takim przypadku uprawniony do wezwania strony do uzupełnienia braku formalnego poprzez złożenie podpisu pod wnioskiem. Warunkiem jest by podmiot składający wniosek był identyfikowalny. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 13 listopada 2007 r. II SAB/Kr 58/07 wskazano, że cyt. „To, że prawo do informacji publicznej przysługuje „każdemu" (art. 2 ustawy) nie oznacza, że osoba wnioskodawcy może być „anonimowa". Założyć należy, że wskazanie przez osobę wnioskującą danych pozwalających na jej identyfikację, czy też przedłożenie dokumentów pozwalających na ustalenie jej podmiotowości, statusu prawnego, zasad reprezentacji (jeśli chodzi o inny podmiot niż osoba fizyczna), jest minimalnym wymaganiem. Podmiot zobowiązany ma pełne prawo domagać się takich danych, które pozwolą na należyte określenie podmiotu, wobec którego mają być podjęte czynności związane z realizacją wniosku.". Anonimowość wnioskodawcy np. nadawcy wniosku o udostępnienie informacji drogą e-mailową uniemożliwiałaby podjęcie przez organ działań zmierzających do nałożenia opłaty z tytułu poniesienia dodatkowych kosztów związanych z udostępnieniem informacji publicznej czy wydania decyzji o odmowie udzielenia informacji.

Wszystkie powołane w tekście orzeczenia dostępne są na stronie www.orzecznia.nsa.gov.pl