W poniedziałek, 14 kwietnia, odbyło się krótkie posiedzenie Zespołu ds. Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Podjęte tematy dotyczyły projektu ustawy o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym oraz niektórych innych ustaw, projektu ustawy o wykonywaniu orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, finansowania akcji ratowniczo-gaśniczych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2025 r. w sprawie gotowości obronnej państwa.
RCB odpowiada na obawy Związku Powiatów Polskich
Ważnym punktem obrad było wyjaśnienie Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RCB) dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o zarządzaniu kryzysowym oraz niektórych innych ustaw. Temat trafił na posiedzenie za sprawą Związku Powiatów Polskich, który zauważył, że najnowszy projekt ustawy, przekazany na Komitet do Spraw Europejskich, pomija zmiany wypracowane w czasie dyskusji przedstawicieli strony samorządowej i Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.
Przedstawiciele RCB uspokoili stronę samorządową, że wszystkie uzgodnienia są aktualne.
– Deklarowaliśmy, że wszelkie zmiany, które dotyczą spraw związanych z samorządem terytorialnym zostaną naniesione najpóźniej na etapie Stałego Komitetu Rady Ministrów, przedłożone do tego Komitetu – wyjaśniał Robert Tyszkiewicz z RCB. – Równolegle, przez chwilę, zazębił się ten proces legislacyjny – prace trwały na Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego i kończyliśmy również Komitet do Spraw Europejskich. (…) Nasze ustalenia pozostają aktualne i nie było naszą intencją, w żaden sposób, aby pominąć jakiekolwiek rozwiązania. (…) nie widzę żadnej możliwości, żebyśmy pominęli jakiekolwiek z argumentów, które państwo przedłożyliście, które uzgodniliśmy, i które były pozytywnie zaopiniowane przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
„Żółta kartka” dla MSZ-u
Nie było dyskusji na temat projektu ustawy o wykonywaniu orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Temat stanowił jeden z punktów obrad, jednak na spotkaniu zabrakło przedstawicieli Ministerstwa Spraw Zagranicznych, odpowiedzialnego za opracowanie projektu, a sam dokument nie przeszedł jeszcze uzgodnień międzyresortowych.
Sekretarz strony samorządowej Marek Wójcik ocenił tę sytuację jako brak zrozumienia zasad działania Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego przez przedstawicieli MSZ-u i zwrócił się z postulatem, by na najbliższym posiedzeniu plenarnym reprezentant Ministerstwa przedstawił wyjaśnienie w tej sprawie. Strona samorządowa będzie następnie oczekiwać projektu ustawy po uzgodnieniach międzyresortowych.
O rozporządzeniu w sprawie gotowości obronnej państwa
Marek Wójcik, który na posiedzeniu Zespołu, 31 marca, zaalarmował, że w pracach nad rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 2025 r. w sprawie gotowości obronnej państwa, pominięto stronę samorządową, sprostował swoją pomyłkę, przypominając, że projekt był konsultowany. Nie wycofuje się jednak z krytycznej opinii co do procedowania tego aktu.
– Ono [rozporządzenie – red.] przeszło przez konsultacje w październiku, ale w znakomicie innym kształcie, niż ten, który został przyjęty – mówił. – Poza Komisją Wspólną Rządu i Samorządu wprowadzono do niego rozwiązania, które bezpośrednio dotyczą samorządów terytorialnych; i to dotyczą w taki sposób, że mogą zaboleć. Także, czuję się w obowiązku po pierwsze, powiedzieć „przepraszam”, że mówiłem, że nie było. Było, ale pół roku temu i w innym kształcie. Dlatego podtrzymuję moją uwagę, że w tej kwestii powinniśmy jednak – z szacunku do siebie – nie robić tego typu rozwiązań.
Temat wróci na kolejne posiedzeniu Zespołu.
Koszty akcji ratowniczo-gaśniczych
Burmistrz Brwinowa Arkadiusz Kosiński podniósł temat dotyczący finansowania akcji ratowniczo-gaśniczych.
– W ustawie o ochotniczych strażach pożarnych jest taki zapis, że jeśli na terenie danej gminy nie ma jednostki ratowniczo-gaśniczej musi ona podpisać porozumienie z inną gminą – mówił. – Z tym, że są takie sytuacje, że na terenie danej gminy nie ma ochotniczej straży pożarnej; znajduje się tylko zawodowa straż pożarna. Mówimy tutaj o siedzibach miast powiatowych. Efekt jest taki, że nasze straże pożarne, gmin ościennych, uczestniczą w różnego rodzaju akcjach ratowniczo-gaśniczych na terenie tychże gmin i my płacimy za te akcje 100 procent. I dana gmina nie poczuwa się do tego, żeby w jakikolwiek sposób dokładać się finansowo. (…) Chciałbym, żebyśmy się zastanowili, czy nie można byłoby w przepisach wprowadzić jednak takiego zapisu, żebyśmy się mogli – jako gminy – obciążać kosztami.
Odpowiedź strony rządowej na tę propozycję ma zostać przedstawiona na kolejnym posiedzeniu Zespołu.
