8 i 9 czerwca 2022 roku w Mikołajkach po raz XXVIII odbyło się Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich. Przez dwa dni włodarze powiatów, miast na prawach powiatu, przedstawiciele rządu, organizacji pozarządowych i eksperci dyskutowali o sprawach najistotniejszych dla powiatów.

Przed rozpoczęciem obrad symboliczną minutą ciszy uczczono pamięć Kolegów samorządowców, którzy odeszli w minionym roku (film upamiętniający można oglądnąć TUTAJ).

Obradom Zgromadzenia Ogólnego przewodniczył Andrzej Płonka, Prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich, Starosta Bielski.

XXVI Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich, najwyższy organ ZPP, zebrało się aby zgodnie ze Statutem, przedyskutować najważniejsze dla samorządów powiatowych problemy, przyjąć założenia do programu działania Związku oraz podjąć decyzję w sprawach statutowych.

Zgromadzenie Ogólne Związku Powiatów Polskich przyjęto sześć stanowisk w sprawie:

• uporządkowania sieci dróg publicznych (piszemy o nim tutaj),
• koniecznych zmian w systemie dochodów jst (piszemy o nim tutaj),
• konieczności opracowania i wdrożenia długofalowej polityki oświatowej państwa (piszemy o nim tutaj),
• kluczowej roli powiatów w ustroju terytorialnym państwa (piszemy o nim tutaj),
• wsparcia powiatów dla Ukrainy oraz 
• planowanych zmian w sposobie zarządzania szpitalami (piszemy o nim tutaj).

Podczas Zgromadzenia odczytano listy przesłane przez zaproszonych gości. W liście swoje uznanie dla wieloletniej aktywności Związku Powiatów Polskich wyraził prezydent Andrzej Duda. „Z perspektywy czasu widać, jak trafną inicjatywną było powołanie Państwa stowarzyszenia przed prawie ćwierćwieczem” – napisał prezydent. Zaznaczył też dużą rolę powiatów w kształtowaniu polskiej państwowości, życia społecznego i kultury. Andrzej Duda podziękował też za serce i gościnność okazane uchodźcom z Ukrainy.

List do uczestników Zgromadzenia Ogólnego przesłał również Marszałek Senatu, Tomasz Grodzki. Skierował słowa uznania za ciężką pracę samorządowców i zapewnił o otwartości na postulaty strony samorządowej. Wspomniał również o prężnie działającej senackiej Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. „Senat jest i będzie zawsze dla Was otwarty” – zaznaczył marszałek.

Słowa uznania za wysiłek, jaki samorządowcy wkładają w rozwój lokalnych wspólnot przekazał listownie również Marian Banaś, prezes Najwyżej Izby Kontroli. W jego ocenie, takich dziedzin życia jak ochrona zdrowia publicznego, prawo oświatowe, bezpieczeństwo energetyczne czy wykorzystanie funduszy, nie da się rozwiązywać samodzielnie. Prezes NIK dostrzega starania ZPP, aby sporządzane opinie i merytoryczny głos w dyskusjach były słyszane. „Najwyższa Izba Kontroli wspiera i będzie wspierać polski samorząd terytorialny działający w interesie ludzi” – zaznaczył Marian Banaś. 

Życzenia dla przedstawicieli samorządów powiatowych przesłali także: minister rodziny i polityki społecznej, Marlena Maląg; Przewodniczący Rady Fundatorów Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego, Jerzy Stępień i Jarosław Szymczyk, Komendant Główny Policji.

W Zgromadzeniu Ogólnym ZPP udział wziął sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Sebastian Skuza. Mówił, że rok 2021 był rokiem wyjątkowym, jeśli chodzi o finanse samorządowe, głównie przez rekordową nadwyżkę operacyjną. Nawiązał również do rządowych programów pomocowych dla samorządów i subwencji rozwojowej, która ma być traktowana jako rekompensata za ubytki z PIT. Podkreślał również niepewność makroekonomiczną otoczenia, w którym żyjemy. Zapewnił, że rząd jest gotowy na konstruktywną krytykę i na zmiany.

Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, Stanisław Trociuk podkreślał, że to dzięki postawie przedstawicieli samorządów i mieszkańców udało się uniknąć kryzysu humanitarnego w Polsce wywołanego wojną w Ukrainie. Zaznaczał, jak ważna jest decentralizacja władzy publicznej oraz, że bez sprawnie funkcjonującego, niezależnego wymiaru sprawiedliwości nie będzie samodzielności JST.

Po raz kolejny w Zgromadzeniu Ogólnym udział wziął dr Teophil Gallo, starosta partnerskiego powiatu Saarpfal. „W obliczu wojny trwającej w Ukrainie widzimy, że partnerstwa, które prowadzimy z powiatami polskimi przeszły próbę i okazało się, że dzięki nim jesteśmy w stanie lepiej organizować pomoc dla Ukrainy” – mówił. Wielokrotnie podkreślona została ogromna wola pomocy i człowieczeństwo ze strony polskich powiatów.

W Zgromadzeniu Ogólnym uczestniczyli także przedstawiciele organizacji ukraińskich.

Alicja Kulka, Główna Geodeta Kraju podziękowała powiatom za dotychczasową współpracę. Podkreśliła, że to niezwykle ważne, aby to właśnie na tym poziomie zapadały decyzje najważniejsze dla mieszkańców. O wzajemnej współpracy mówili też przedstawiciele Banku Gospodarstwa Krajowego.

Przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, Krzysztof Iwaniuk mówił o tym, co już udało się zrealizować jeśli chodzi o inwestycje, ale wspominał też kwestie, które nadal wymagają pracy. Podkreślał, że wspólnym interesem wszystkich samorządów jest praca nad nową ustawą o dochodach JST. Za równie ważny temat uznał finansowanie oświaty.

O zbliżającym się jubileuszu 25-lecia powiatów przypomniał były Prezes Zarządu ZPP, Kazimierz Kotowski. Podziękował wszystkim zaangażowanym w rozwój samorządów powiatowych za ich trud i wysiłek włożone w rozwój lokalnych społeczności. Zaapelował też do parlamentarzystów pracujących wcześniej w samorządzie, by nie zapominali o początku swojej drogi.

Jedno ze stanowisk przyjętych przez Zgromadzenie Ogólne ZPP dotyczyło planowanych zmian w funkcjonowaniu systemu opieki zdrowotnej i projektu ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa. Odniósł się do niej Krzysztof Żochowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych. Zaznaczył, że sytuacja finansowa w niektórych placówkach jest dramatyczna. Projekt ustawy uznał za bubel legislacyjny, który wprowadzi chaos. W ocenie dyrektora niezbędna jest solidarność w myśl dobra nas wszystkich.

Zastępca Dyrektora Biura ZPP Grzegorz Kubalski przedstawił założenia do programu działania Związku za rok 2022. Priorytetem pozostanie troska o interes powiatów, kontynuowane zostaną prace związane z procesem legislacyjnym. Głównymi tematami w roku bieżącym będą finanse samorządu terytorialnego i systemu dochodów JST, ochrona zdrowia i pomysły na reformę szpitali oraz edukacja. Związek Powiatów Polskich będzie też starał się rozwijać współpracę międzynarodową.

Pierwszy dzień obrad Zgromadzenia Ogólnego ZPP zwieńczyło uroczyste wręczenie nagród w Ogólnopolskim Rankingu Gmin i Powiatów 2021 (piszemy o tym tutaj). Po raz kolejny Jury Konkursu organizowanego przez Związek Powiatów Polskich wybrało najlepsze, najbardziej rozwojowe samorządy. Wręczono też nagrody Super Powiat, Super Miasto i Super Gmina.

Podczas drugiego dnia obrad uczestnicy Zgromadzenia Ogólnego ZPP mieli okazję wysłuchać wystąpień tematycznych. Dotyczyły one m.in. finansowania inwestycji proekologicznych samorządów z wykorzystaniem unijnego programu ELENA, standaryzacji usług teleopieki w Polsce, rozwiązań dronowych dla samorządów powiatowych czy strat finansowych, jakie ponoszą szpitale powiatowe.

Poruszono również temat ustawy o modernizacji i poprawie efektywności szpitalnictwa. Bernadeta Skóbel ze Związku Powiatów Polskich zaprezentowała zestawienie danych OECD, które dotyczą wydatków na ochronę zdrowia. Dane przeczą narracji ministerstwa zdrowia, jakoby Polska wydawała na lecznictwo szpitalne więcej niż inne kraje europejskie. Zaznaczyła również, że reforma przygotowana przez resort zdrowia przyczyni się do zmniejszania się potencjału szpitali. Eksperta zwróciła również uwagę, że w projekcie ustawy, ani w żadnym innym dokumencie regulującym działanie podmiotów leczniczych nie ma narzędzia, które wspierałoby koncentrację zasobów ludzkich.

Z kolei Zastępca Biura ZPP, Grzegorz Kubalski przybliżył problematykę sytuacji finansowej powiatów – dziś i jutro. Mówił o zmianach podatkowych i ich skutkach dla jst. Dla powiatów największym problemem jest zmiana w dochodach z tytułu podatku PIT. Grzegorz Kubalski mówił również o części rozwojowej subwencji ogólnej i jej znaczeniu dla jst.