Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym możemy wyróżnić dwa rodzaje sesji rady powiatu uzależnione od trybu zwołania posiedzenia. Od rodzaju zależy jej późniejszy przebieg. Poniżej znajdują się wskazówki – czym się różnią i na co zwrócić uwagę przy każdym z trybów.
Na podstawie art. 15 ustawy o samorządzie powiatowym możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje sesji:
Sesje zwyczajne
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, rada powiatu obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego rady powiatu w miarę potrzeby, nie rzadziej jednak niż raz na kwartał. A zatem nie ma konkretnych terminów, w jakich winna być zwoływana sesja. Ustawa uzależnia jej zwołanie od uznania przewodniczącego – to on bowiem jest „siłą sprawczą” sesji. Nie ma przeszkód, by inicjatywa zwołania sesji pochodziła od kogokolwiek innego np. zarządu, mieszkańców, komisji, jednak pamiętać należy, że decyzja zawsze leży w gestii przewodniczącego. „W miarę potrzeby” jest zwrotem niedookreślonym, ocennym, i choć ustawodawca nie doprecyzował o jakie konkretnie i przez kogo zidentyfikowane potrzeby powiatu chodzi, z uwagi na fakt, że to przewodniczący zwołuje sesję, słusznym wydaje się być pogląd, że to właśnie on ocenia czy nastał czas zwołania posiedzenia. Oznacza to tyle, że jeśli przewodniczący stwierdzi, że jest taka konieczność, może zwoływać posiedzenia chociażby co tydzień.
Ustawodawca ustanowił maksymalny okres, jaki może upłynąć pomiędzy poszczególnymi sesjami - jeden kwartał. Należy podkreślić jednak, że termin ten ma wyłącznie charakter instrukcyjny, zatem rzadsze niż raz na kwartał zwoływanie sesji nie spowoduje żadnych skutków, zwłaszcza że ustawa nie wprowadza z tego tytułu żadnych sankcji. (poza „upomnieniem” od organu nadzoru – przyp. autora). Rada powiatu może także podjąć uchwałę, w której dokładnie określi terminy sesji w ciągu całego roku, niemniej przewodniczący rady ma zawsze prawo zwołania takiej sesji poza tym harmonogramem, kierując się dobrem wspólnoty samorządowej. (B. Dolnicki, Komentarz do art. 15 o samorządzie powiatowym).
Do zadań jednostki obsługującej radę należy pilnowanie kalendarza/harmonogramu posiedzeń, zaleca się również przypominanie przewodniczącemu o upływającym terminie „minimalnym” (raz na kwartał) zwołania sesji.
Sesje nadzwyczajne
Na podstawie art. 15 ust. 7 ustawy o samorządzie powiatowymna wniosek zarządu lub co najmniej 1/4 ustawowego składu rady powiatu przewodniczący obowiązany jest zwołać sesję na dzień przypadający w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku. Cytowany artykuł stanowi wyjątek od zasady „uznaniowości” zwoływania sesji rady przez przewodniczącego. Jeżeli z oficjalną inicjatywą zwołania sesji wystąpi zarząd powiatu, lub co najmniej 1/4 ustawowego składu rady, przewodniczący rady ma obowiązek zwołać sesję poza ustalonymi terminami sesji, niezależnie od jego woli. A zatem nawet jeśli w ocenie przewodniczącego nie ma potrzeby, o której mowa w art. 15 ust 1 a uprawniony podmiot z art. 15 ust 7 złoży wniosek o zwołanie, posiedzenie powinno być zwołane. Wskazać należy, że wniosek, o którym mowa w ust. 7 art. 15 nie musi być uzasadniony. Ustawa wymaga tylko, by spełniał wymogi określone w art. 15 ust. 1, czyli zawierał porządek obrad oraz by były do niego dołączone projekty uchwał, jakie mają być ewentualnie podjęte na sesji nadzwyczajnej. Wniosek powinien być złożony na piśmie lub ustnie do protokołu, przyjętego przez pracownika biura rady. Nie ulega jednak wątpliwości, że wniosek taki winien być przez wnioskodawców podpisany, zgodnie z Kpa. W odniesieniu do zarządu wniosek ten winien być złożony w formie uchwały podjętej w trybie określonym w art. 13, a więc zwykłą większością w obecności co najmniej połowy statutowego składu zarządu.( B. Dolnicki, Komentarz do art. 15 ustawy o samorządzie powiatowym).
Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym, ustawodawca wskazał termin zwołania sesji na wniosek zarządu lub grupy radnych, a mianowicie przewodniczący obowiązany jest zwołać sesję na dzień przypadający w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku, oczywiście nie licząc dnia złożenia wniosku. Wyeliminowano w ten sposób wszelkie wątpliwości dot. tego, czy sesja winna się odbyć w tym terminie, czy też może być jedynie w tym terminie zwołana. Jest to jednak przepis instrukcyjny, nie ma żadnego alternatywnego rozwiązania, które mógłby być zastosowane, gdyby przewodniczący rady nie wykonał swych obowiązków określonych w tym przepisie.
Podsumowując, jednostka obsługująca radę winna m.in:
- monitorować harmonogram sesji rady (sprawdzić czy istnieje wiążący harmonogram, w którym są wyznaczone konkretne daty posiedzeń),
- prawidłowo ocenić czy wniosek o zwołanie sesji ma charakter podlegającej ocenie przewodniczącego luźnej inicjatywy, czy też jest wiążący dla przewodniczącego zgodnie z art. 15 ust. 7 ustawy,
- sprawdzić wymogi formalne wniosku z art. 15 ust. 7 ustawy, np. czy podmiot wnioskujący jest do tego uprawniony,
- współpracować z przewodniczącym przy terminowej organizacji sesji.