Po ogólnych rozważaniach na temat przesłanek budowania trwałych relacji w samorządach, warto odnotować, że dużą rolę w uświadomieniu potrzeby współpracy, zawiązywaniu partnerstw samorządowych i wyposażeniu ich w niezbędną wiedzę odegrało wsparcie udzielane samorządom od kilku lat przez resort rozwoju regionalnego, finansowane z funduszy unijnych (Program Operacyjny Pomoc Techniczna 2017-2013) oraz tzw. funduszu norweskiego (Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego). Dzięki obu strumieniom udało się sfinansować przygotowanie wielu dokumentów programowych dla 73 partnerstw. A to tylko cześć z tych, które objawiły się w tym czasie na mapie kraju (jak zapowiedziałem w artykule wprowadzającym, w dalszych odcinkach będziemy je Państwu prezentować). W pomoc zaangażowano łącznie 91 mln zł.
Kilkuletnia pomoc
Ogłoszenie konkursu w ramach EOG na dofinansowanie przedsięwzięć polegających na opracowaniu partnerskich dokumentów programowych (strategicznych i sektorowych) poprzedzone zostało rozpoczęciem w 2012 r. projektu doradczego, prowadzonego przez Związek Miast Polskich we współpracy ze Związkiem Powiatów Polskich oraz Związkiem Gmin Wiejskich RP. Przez kolejne cztery lata doradztwo polegało na szeregu różnorodnych działań.
Samorządowcy mieli okazję uczestniczyć w cyklach warsztatów zarządzania strategicznego, na których prezentowane były analizy sytuacji społeczno-gospodarczej i finansowej poszczególnych gmin i powiatów oraz omawiana była metodyka strategicznego planowania rozwoju obszaru funkcjonalnego. Udało się opracować użyteczne dla decydentów narzędzie zagregowanego planowania finansowanego, prognozujące sytuację finansową zarówno dla całego obszaru funkcjonalnego i jego poszczególnych jednostek. Partnerstwa wyposażone zostały zarówno w bezpośrednich, stałych doradców, jaki i doraźną pomoc specjalistycznych ekspertów. Dzięki współpracy polskich korporacji samorządowych z Norweskim Związkiem Władz Lokalnych i Regionalnych, polscy samorządowcy mogli obserwować funkcjonowanie współpracy samorządowej w praktyce zagranicznej. W toku obserwacji doświadczeń polskich partnerstw opracowany został model współpracy, będący katalogiem 10 standardów, w oparciu o które organizowana powinna być współpraca partnerów i relacje między nimi. Najlepsze praktyki współpracy promowane były w organizowanym konkursie Samorządowy Lider Zarządzania.
Z kolei dwa konkursy finansowane z POPT dedykowane były wprost przygotowaniu dokumentów programowych dla miejskich obszarów funkcjonalnych. Dzięki temu wsparciu wiele partnerstw przeprowadziło wszechstronne analizy swoich obszarów i przygotowało dokumenty programujące ich rozwój (studia, programy, strategie, a nawet plany zagospodarowania przestrzennego).
Z podsumowaniem efektów udzielonego samorządom wsparcia będzie można się zapoznać na konferencji, która odbędzie się 12 i 13 maja w Zielonej Górze. Informacje o konferencji można znaleźć tutaj: konferencja-2016.pl.
Duzi i mali
Na koniec warto odnotować, że wśród beneficjentów ministerialnego wsparcia znalazły się zarówno duże partnerstwa metropolitalne, wdrażające mechanizm Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, jak i współpracujące ze sobą samorządy subregionalne oraz małe grona kooperujących lokalnych samorządów. Wypracowane dokumenty, zdobyta wiedza i doświadczenie z pewnością pomogą wszystkim beneficjentom wsparcia rozwijać swoje partnerstwa oraz wspólnie planować przedsięwzięcia, finansowane zarówno z własnych budżetów, jaki i funduszy zewnętrznych. Na koniec warto dodać, że z pewnością jedni i drudzy są dziś w awangardzie samorządów, wdrażających nowy styl zarządzania, oparty nie na rywalizacji, a na partnerskich relacjach.
