Organami związku metropolitalnego są: zgromadzenie związku metropolitalnego i zarząd związku metropolitalnego.
Działalność organów związku metropolitalnego jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Jawność działania organów związku metropolitalnego obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje zgromadzenia i posiedzenia jego komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów związku metropolitalnego i komisji zgromadzenia. Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut związku metropolitalnego.
Zgromadzenie związku metropolitarnego
Zgromadzenie jest organem stanowiącym i kontrolnym związku metropolitalnego.
Zgromadzenie składa się z delegatów gmin i powiatów wchodzących w skład związku - po dwóch z każdej jednostki samorządu terytorialnego.
Delegatami są:
- w przypadku gmin: wójt (burmistrz, prezydent miasta), przedstawiciel rady gminy wybrany spośród radnych danej jednostki samorządu terytorialnego;
- w przypadku powiatów: starosta, przedstawiciel rady powiatu wybrany spośród radnych danej jednostki samorządu terytorialnego.
Pełnomocnik do spraw utworzenia związku metropolitalnego zwołuje pierwszą sesję zgromadzenia na dzień przypadający w ciągu 30 dni od utworzenia związku. Pierwszą sesję zgromadzenia, do czasu wyboru przewodniczącego, prowadzi najstarszy wiekiem delegat obecny na sesji.
Do wyłącznej właściwości zgromadzenia należy:
- uchwalanie strategii rozwoju związku metropolitalnego;
- uchwalanie statutu związku metropolitalnego;
- uchwalanie ramowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego związku metropolitalnego;
- uchwalanie budżetu związku metropolitalnego;
- rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu związku metropolitalnego oraz sprawozdań finansowych związku metropolitalnego;
- wybór i odwołanie zarządu oraz ustalanie wynagrodzenia przewodniczącego zgromadzenia;
- podejmowanie uchwały w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi z tytułu wykonania budżetu związku metropolitalnego;
-
podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych związku metropolitalnego dotyczących:
- zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała zgromadzenia jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad zarząd może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą zgromadzenia,
- emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wykupu,
- zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,
- ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez zarząd oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzielanych przez zarząd w roku budżetowym,
- tworzenia spółek prawa handlowego lub spółdzielni i przystępowania do nich oraz określania zasad wnoszenia wkładów, a także obejmowania, nabywania i zbywania udziałów i akcji,
- tworzenia, przekształcania i likwidowania jednostek organizacyjnych związku metropolitalnego oraz wyposażania ich w majątek.
Zgromadzenie kontroluje działalność zarządu oraz jednostek organizacyjnych utworzonych przez związek. W tym celu zgromadzenie powołuje komisję rewizyjną.
Uchwały zgromadzenia są podejmowane kwalifikowaną większością głosów, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Warunek uzyskania większości kwalifikowanej jest spełniony, jeżeli za przyjęciem uchwały głosuje:
- większość jednostek samorządu terytorialnego wchodzących w skład związku;
- taka liczba gmin, iż ich mieszkańcy stanowią większość ludności zamieszkałej na obszarze metropolitalnym.
Na potrzeby obliczania większości, ustalenie za jakim rozstrzygnięciem oddała w głosowaniu swój głos jednostka samorządu terytorialnego następuje w sposób następujący:
- jeżeli w głosowaniu uczestniczy jeden delegat danej jednostki samorządu terytorialnego - zgodnie z rozstrzygnięciem tego delegata;
- jeżeli w głosowaniu uczestniczą obaj delegaci danej jednostki samorządu terytorialnego i głosują za tym samym rozstrzygnięciem - zgodnie z ich rozstrzygnięciem;
- jeżeli w głosowaniu uczestniczą obaj delegaci danej jednostki samorządu terytorialnego i głosują za różnymi rozstrzygnięciami - przyjmuje się, że jednostka samorządu terytorialnego oddała głos "wstrzymuję się".
Głosowanie w sprawach dotyczących przebiegu obrad odbywa się zwykłą większością głosów.
W zakresie nieuregulowanym w ustawie do działalności i organizacji zgromadzenia stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące sejmiku województwa.