Postanowienia aktu prawa miejscowego nie mogą wykraczać poza zakres ustawowego upoważnienia ani być niezgodne z innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz powtarzać regulacji zawartych w tych przepisach stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 21 października 2015 roku (sygn. akt: IV SA/Po 692/15). Chociaż ww. rozstrzygnięcie dotyczy Regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie, to w treści wyroku znalazło się wiele wytycznych dot. relacji pomiędzy upoważnieniem do wydania aktu prawa miejscowego a jego treścią.

Stan faktyczny sprawy

Wojewoda zaskarżył uchwałę Rady Miasta w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy. W uzasadnieniu wskazał, że zaskarżona uchwała w części postanowień wykracza poza delegację ustawową zawartą w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W ocenie skarżącego, uchwała stanowi akt prawa miejscowego, a jego treść jest określona w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Elementy tworzące Regulamin mają charakter wyczerpujący. Nie jest zatem dopuszczalna wykładnia rozszerzająca zastosowanie tego przepisu w odniesieniu do innych kwestii, które nie zostały w nim unormowane.  W tej sytuacji wszelkie odstępstwa od katalogu spraw podlegających regulacji, zawartego w przepisie ustawie, stanowią istotne naruszenie prawa.

Rada Miasta wniosła o oddalenie skargi. Swoje stanowisko motywowała tym, że regulamin określa jedynie szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego. W ocenie organu w Regulaminie zatem określono zakazy, czyli dozwolone prawem szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku oraz sposób pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości.

Rozstrzygnięcie WSA

Wojewoda zaskarżył uchwałę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który uwzględnił skargę.

Sąd wskazał, że regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie jest aktem prawa miejscowego – wynika to expressis verbis z ustawy. Dokonując bardziej szczegółowej klasyfikacji tego aktu należy stwierdzić, że mieści się on w kategorii aktów prawa miejscowego o charakterze wykonawczym, dla których ustanowienia niezbędne jest szczegółowe upoważnienie zawarte w ustawie szczególnej. W niniejszej sprawie takie upoważnienie wynika wprost z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Po zbadaniu okoliczności sprawy Sąd stwierdził, że postanowienia przedmiotowego Regulaminu, jako aktu prawa miejscowego nie mogą wykraczać poza zakres ustawowego upoważnienia ani być niezgodne z innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa oraz powtarzać regulacji zawartych w tych przepisach, ani też formułować ustanawianych w nim nakazów lub zakazów w sposób niejasny lub niejednoznaczny. Naruszenie któregokolwiek z tych wymogów będzie, co do zasady, skutkować nieważnością wadliwego przepisu. Tego rodzaju wady legislacyjne są bowiem traktowane w utrwalonym orzecznictwie sądów administracyjnych jako przypadki istotnego naruszenia prawa.

Ustawowe wyliczenie ma bowiem charakter wyczerpujący (zamknięty) i jako że stanowi element normy kompetencyjnej, powinno być interpretowane ściśle. Ustawa o utrzymaniu porządku i czystości w gminach nie daje prawa radzie gminy ani do stanowienia aktów prawa miejscowego regulujących zagadnienia inne niż wymienione w tym przepisie, ani do podejmowania regulacji w inny sposób niż wskazany przez ustawodawcę, gdyż w każdym przypadku oznaczałoby to wykroczenie poza zakres delegacji ustawowej.

Źródło: CBOSA