Wzmocnienie zdolności miast i obszarów zurbanizowanych do zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy, a także poprawienie jakości życia mieszkańców.

To główne założenia przyjętej przez rząd Krajowej Polityki Miejskiej, którą przedłożył minister infrastruktury i rozwoju. Uchwała Rady Ministrów zapadła 20 października.

Miasta są miejscem koncentracji nauki, usług publicznych i biznesu oraz rozwoju gospodarczego. W ostatnich latach polskie miasta rozwijały się dynamicznie, jednak ze względu na różne potencjały i uwarunkowania, rozwój ten był nierównomierny. Dzięki właściwie prowadzonej polityce powinno to się zmienić, a optymalny rozwój będzie dotyczyć zarówno ośrodków mniejszych, jak i większych. Jednocześnie miasta często borykają się z wieloma problemami społecznymi, gospodarczymi i przestrzennymi. Odpowiedzią na te wyzwania jest Krajowa Polityka Miejska 2023.

Strategicznym jej celem jest wzmocnienie zdolności miast i obszarów zurbanizowanych do zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy, a także poprawienie jakości życia mieszkańców.

KPM dotyczy wszystkich miast, niezależnie od ich wielkości czy położenia. Wskazuje na ich wagę i rolę w generowaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu miejsc pracy. Nie może to być jednak rozwój realizowany kosztem przyszłych pokoleń, musi być zrównoważony, czyli prowadzony z poszanowaniem zasobów (ziemi, energii i innych). Tak sformułowany cel pokazuje, że rozwojowi miast musi towarzyszyć poprawa jakości życia mieszkańców – funkcjonowanie w przyjaznej, harmonijnej przestrzeni miejskiej z dostępem do wysokiej jakości usług publicznych.

W ramach KPM szczegółowo przedstawiono następujące wyzwania:

• racjonalne gospodarowanie przestrzenią (w tym zwłaszcza racjonalne jej planowanie i odwrócenie niekorzystnych trendów suburbanizacyjnych, czyli „rozlewania się miast”),
• dążenie do zrównoważonej mobilności miejskiej, a zwłaszcza preferowanie transportu ekologicznego (zbiorowego, rowerowego, ruchu pieszego),
• dążenie do zapewniania dostępnych, wysokiej jakości usług publicznych,
• rewitalizacja obszarów zdegradowanych na terenie miast;
• przygotowywanie miast do zmian klimatu, połączone z ochroną środowiska oraz radykalnym zwiększeniem efektywności energetycznej,
• stawianie czoła wyzwaniom demograficznym,
• wykorzystanie do rozwoju miast rosnącej aktywności mieszkańców,
• doskonalenie współpracy i współdziałania samorządów na terenie aglomeracji (miejskich obszarów funkcjonalnych);
• mądre (racjonalne, sprawne i dopasowane do potrzeb) inwestowanie przez miasta.

Krajowa Polityka Miejska 2023 podkreśla samodzielność jednostek samorządu terytorialnego w realizacji jej celów oraz konieczność indywidualnego dobierania narzędzi rozwojowych przez każde z miast. Jednocześnie – jako dokument rządowy –  jasno wskazuje model miasta, którego rozwój będzie wspierać. Przed instytucjami rządowymi stawia konkretne zadania do realizacji. Jednocześnie wskazuje, że instytucje rządowe nie mogą wspierać, finansowo lub organizacyjnie, albo w inny sposób uczestniczyć w działaniach, które są sprzeczne z tym, co postuluje Krajowa Polityka Miejska. W tym kontekście KPM stanowi płaszczyznę współpracy i koordynacji działań rządowo-samorządowych w zakresie rozwoju polskich miast.

W Krajowej Polityce Miejskiej 2023 sformułowano także zobowiązania rządu oraz zalecenia dla władz samorządowych, których wspólnym celem jest to, aby miasta były lepszym miejscem do pracy i życia oraz rozwijały się w sposób zrównoważony.

KPM jest pierwszą polską polityką miejską, która wyznacza pożądane kierunki rozwoju miast.

Dokument był przedmiotem dyskusji prowadzonej z mieszkańcami miast, samorządami, ekspertami oraz organizacjami społecznymi i gospodarczymi. Następnie został poddany formalnym konsultacjom społecznym.

Źródło: KPRM