Stała współpraca zaangażowanych w procesie planowania uczestników, analiza poprzedniego okresu planowania 2007-2013 oraz błędów tego okresu, a następnie uważne i zrównoważone zaplanowanie regulacji prawnych – to propozycje Adama Struzika.
Na spotkaniu sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów (KR) 14 października br. przyjęto opinię opracowaną przez marszałka województwa mazowieckiego Adama Struzika (PL/EPL). Ta kluczowa opinia z inicjatywy własnej wyznacza usprawnienia w planowaniu i wykorzystaniu instrumentów finansowych.
Od kilku lat widoczna jest w polityce spójności terytorialnej tendencja do większego wykorzystania instrumentów finansowych spowodowana ograniczonym dostępem do środków publicznych. Już w 2013 r. wartość środków z funduszy strukturalnych dystrybuowana za pomocą instrumentów finansowych wyniosła blisko 10 mld EUR, a celem KE jest obecnie podwojenie tej kwoty do roku 2020. Jednakże, jak podkreśla sprawozdawca Adam Struzik instrumenty finansowe powinny być komplementarne w stosunku do dotacji. Te pierwsze mogą być stosowane w sytuacjach, kiedy naturalne mechanizmy rynkowe są niewystarczające.
- Decyzja o uruchomieniu instrumentów finansowych powinna zawsze uwzględniać analizę oddziaływania takiego instrumentu na pozostałe dostępne formy wsparcia, w tym możliwość osiągania synergii poprzez łączenie różnych form pomocy oraz ewentualne nakładanie się instrumentów – mówił Adam Struzik. Dodatkowo, taka decyzja musi zawsze wynikać z głębokiej analizy i maksymalizacji społecznej użyteczności, z wyraźnym uwzględnieniem poziomu rozwoju terytorialnego.
KR zaleca przede wszystkich uproszczenie instrumentów finansowych, czemu służyłoby zlikwidowanie zbędnych ograniczeń regulacyjnych na wszystkich szczeblach procesu ich wdrażania, gwarantując tym samym przejrzystość prawną. Co więcej, powinny zostać wdrożone specjalne programy podnoszące wiedzę dla administracji zajmującej się programowaniem, wdrażaniem i rozliczaniem instrumentów finansowych.
- Instrumenty finansowe mają służyć rozwiązywaniu konkretnych problemów mieszkańców całej Unii Europejskiej. Dlatego musimy zapewnić, że interwencja publiczna będzie tak zaprogramowana, aby nie narzucać na odbiorców końcowych jakichkolwiek zbędnych obciążeń – w tym również finansowych, jednocześnie dbając o to, aby instrumenty finansowe nie były źródłem nieuzasadnionego zysku dla pośredników – podawał Struzik.
Aby efektywnie wykonać te zalecenia, KR proponuje stworzenie stałej formuły dialogu pomiędzy przedstawicielami regionów, KE oraz EBI, ponieważ w latach 2007-2013 był on niewystarczający. Zabrakło wzajemnych konsultacji dotyczących powstałych w trakcie wdrażania problemów, oceny skutków regulacji czy interpretacji zapisów rozporządzeń. Zabrakło również dyskusji o ustaleniach audytorów Komisji Europejskiej, tak aby audyty pełniły rolę prewencyjną, a nie restrykcyjną. Dotychczas KE i EBI powołały platformę fi-compass, która zapewnia usługi doradcze z zakresu instrumentów finansowych w ramach Europejskiego Funduszu Inwestycji Strategicznych (EFSI) oraz mikrofinansowania w ramach Programu na rzecz Zatrudnienia i Innowacji Społecznych. Jednak jej formuła powinna obejmować wszystkie obszary problemowe, dlatego Komitet Regionów wzywa KE, aby wspólnie z regionami podjęła działania mające na celu identyfikację nieefektywnych obszarów i niezwłoczne przygotowanie odpowiednich rozwiązań zaradczych.
Przypomnijmy, że KR jest zgromadzeniem przedstawicieli samorządów regionalnych i lokalnych UE ze wszystkich państw członkowskich. Jego misją jest włączenie samorządów regionalnych i lokalnych oraz reprezentowanych przez nie społeczności w proces decyzyjny UE oraz informowanie ich o strategiach politycznych UE. Wśród członków KR znajdują się także przedstawiciele Związku Powiatów Polskich.
Źródło: CoR
