Spółdzielczość w rozwoju lokalnym, dialog obywatelski we wspólnotach samorządowych, realizacja projektu CEPiK 2.0, organizacja publicznego transportu zbiorowego i nieodpłatnej pomocy prawnej – to główne tematy poruszone na spotkaniu.

Wydarzenie miało miejsce 9 października br. w siedzibie Krajowej Rady Spółdzielczej (KRS) w Warszawie. W pierwszej części obrad uczestniczyli nie tylko członkowie Zarządu Związku Powiatów Polskich, ale także Zarząd Krajowej Rady Spółdzielczej oraz Prezesi Zarządów Krajowych Spółdzielczych Związków Rewizyjnych

Potencjał spółdzielczości

Zarówno Ludwik Węgrzyn, prezes ZPP, starosta bocheński jak i Alfred Domagalski, prezes KRS w swoich powitalnych wystąpieniach podkreślali, że samorządy: terytorialny i spółdzielczy mają wiele wspólnych cech i zadań. Następnie obywaj omówili struktury i zakres działania swoich organizacji.

- W Polsce mamy 10 tys. spółdzielni, które działają w różnych branżach, z czego jedna połowa funkcjonuje w środowisku wiejskim i rolniczym a druga w miejskim – wyjaśniał prezes Domagalski. – Spółdzielnie zrzeszają 8 mln. członków. Przy czym ponad połowę spółdzielni stanowią mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające do 9 pracowników. Oczywiście są także jednostki duże obejmujące teren całego kraju, takie jak spółdzielnie sportowe – kontynuował. – Pomimo, iż mamy gospodarkę kapitalistyczną i spółdzielnie przeżyły destrukcję przedstawione dane świadczą o tym, że spółdzielnie są nadal potrzebne – komentował. Alfred Domagalski podawał także, że największy potencjał mają spółdzielnie mieszkaniowe, mające ok. 3,5 mln. członków. – Ta spółdzielczość administruje ok. 27 % mieszkań w Polsce – wyliczał. Z kolei największy potencjał ekonomiczny mają banki spółdzielcze. 70% rynku mleka zajmują zaś spółdzielnie mleczarskie. Majątek spółdzielczy sięga w sumie 200 mld zł, a roczne przychody to 100 mld zł. Kwota ta nie jest mała, jednak udział spółdzielni w PKB to jedynie 0,5%. Podczas gdy średnia europejska to 6%.

Domagalski wyjaśnił także, że spółdzielczość nie ma struktur powiatowych, jest natomiast struktura ogólna – KRS oraz związki rewizyjne. Podstawową jednostką jest zaś spółdzielnia.

- Związek Powiatów Polskich to najbardziej powszechna korporacja jednostek samorządu terytorialnego, którego głównym celem jest obrona interesów samorządów powiatowych – tłumaczył prezes L. Węgrzyn. - Aktywnie uczestniczymy w posiedzeniach Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, nasze działania mają wpływ na proces legislacyjny – podawał, wymieniając przy tym przykłady sukcesów ZPP.

Krystyna Majerczyk-Żabówka, prezes Krajowego Związku Banków Spółdzielczych opowiedziała o tym, jaka jest rola banków spółdzielczych w funkcjonowaniu samorządów. – Finansowanie przedsięwzięć gospodarczych dla gmin w znacznej mierze leży w gestii banków spółdzielczych i nie należy obawiać się, że są za małe – zapewniała. Banki spółdzielcze finansują ośrodki pomocy społecznej, szkolne kasy oszczędności. Uczestniczą także w formule partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Są zatem dobrym i bezpiecznym partnerem także i dla powiatów – Bank spółdzielczy podlega pod ochronę depozytu tak jak każdy inny bank, a do tego buduje własną prewencję – tłumaczyła.

Następnie przedstawiciele ZPP zastanawiali się nad możliwością korzystania z formuły PPP. – Jestem ciekaw ofert PPP – przyznał Ludwik Węgrzyn.
- W większości gmin położonych na południu Polski banki spółdzielcze dobrze sobie radzą, ich oferty stały się bardziej elastyczne i wygrywają przetargi. Dlatego uważam, że samorządy powinny im dać swobodne warunki działania. Interesuje mnie PPP. W Europie Zachodniej jest dobrze rozwinięte – mówił Andrzej Płonka, wiceprezes zarządu ZPP, starosta bielski.

W dyskusjach o spółdzielczości nie zabrakło także miejsca dla spółdzielni inwalidów oraz spółdzielni socjalnych. O tym jakie jest ich znaczenie oraz możliwości opowiadali dr Adam Piechowski, dyrektor Spółdzielczego Instytutu Badawczego KRS oraz Jerzy Szreder, prezes Związku Rewizyjnego Spółdzielni Inwalidów i Niewidomych.

Konsultacje z zasadami

Kolejnej części posiedzenia uczestniczyli przedstawiciele Fundacji Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych (FISE). Na początku omówili zakres działań Fundacji. Zajmuje się ona m.in. polityką rynku pracy i zatrudnienia, współpracuje z resortami: pracy i infrastruktury. Podkreślili też rolę dialogu samorządu i obywateli, czego efektem jest na przykład budżet partycypacyjny. Konsultacje społeczne są częścią procesu budowania wspólnoty lokalnej. To jak je prowadzić może zostać zapisane w regulaminie. W tym jak to zrobić pomóc z kolei może Kanon lokalnych konsultacji społecznych, który jest próbą określenia podstawowych standardów, wskazania kluczowych zasad i uszczegółowienia reguł, jakie powinny być wdrażane i przestrzegane przez gospodarzy i organizatorów lokalnych (samorządowych) konsultacji społecznych. Przedstawiciele FISE poinformowali, że do końca marca przyszłego roku trwa projekt dotyczący dobrych zasad w konsultacjach odwołujących się do Kanonu, zachęcają przy tym udziału w nim.

CEPIK 2.0

Starostowie wysłuchali także informacji o stanie realizacji projektu CEPiK 2.0 wraz z perspektywami funkcjonowania systemu rejestracji pojazdów po 4 stycznia 2016 r. Przestawił je Robert Domagała, dyrektor ds. eksploatacji i utrzymania IT w Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A.

4 stycznia 2016 r. ma bowiem wejść w życie Centralny Rejestr Pojazdów i Kierowców, jednak istnieją liczne wątpliwości co do tego, czy termin ten jest realny. Brakuje większości rozporządzeń wykonawczych do niego. Do tego w nowym systemie nie będzie się wpisywać danych pojazdu, ale trzeba będzie wybrać np. markę i model pojazdu z bazy. Jednak do dziś nie ma jeszcze ani bazy, ani nawet wskazanego wykonawcy tej bazy. Wszystkie te mankamenty dostrzegają nie tylko samorządowcy, ale i PWPW.

Zdaniem Domagały do końca tego roku realne jest tylko przygotowanie części analitycznej CEPIK. Natomiast prace wytwórcze po stronie PWPW mogłyby zakończyć się dopiero w połowie marca 2016 r. W tym samym czasie realne jest uzyskanie certyfikatów dla użytkowników. - Testy integracyjne z resortem spraw wewnętrznych w praktyce mogłyby się odbyć do końca kwietnia przyszłego roku. Pilotaż w urzędach jest faktycznie możliwy do przeprowadzenia do połowy maja 2016 r., a szkolenie użytkowników do końca maja – prognozował Robert Domagała.

Zgromadzeni otrzymali także całą listę szczegółowych pytań i problemów (w tym konieczność wydania około dziesięciu rozporządzeń wykonawczych, aby system mógł działać od stycznia 2016 r.) przygotowaną przez dr Macieja Czajkowskiego, współprzewodniczącego  z ramienia strony samorządowej Zespołu ds. Społeczeństwa Informacyjnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Będzie ona także przedmiotem obrad Zespołu.

Członkowie Zarządu ZPP postanowili, w trybie obiegowym, podjąć stanowisko w sprawie konieczności przesunięcia wejścia w życie przepisów dotyczących systemu lub wprowadzenia przepisów przejściowych.

Transport zbiorowy

Zgromadzeni rozmawiali też o stanie przygotowań do wdrożenia nowego systemu organizacji publicznego transportu zbiorowego. Część z powiatów przygotowała już plany transportu zbiorowego, inne mają to dopiero przed sobą. Ostatnio pojawiła się też nowa interpretacja resortu infrastruktury dotycząca konieczności sporządzania takiego planu dla powiatów, które liczą mniej niż 80 tys. mieszkańców. Z pisma nadesłanego przez Ministerstwo odpowiadające na zapytanie do jednego z powiatów (golubsko-dobrzyńskiego) wynika, że takiego obowiązku nie ma. - Powstaje jednak wątpliwość, czy bark planu pozwoli na dopłaty – podnosił Andrzej Szymanek, wiceprzewodniczący Komisji Rewizyjnej ZPP, starosta wieruszowski.

- W związku z nieobecnością przedstawicieli resortu infrastruktury w przyszłym tygodniu mam się z nimi spotkać i będę te kwestie wyjaśniać – zapowiedział Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Biura Związku Powiatów Polskich.

Część wewnętrzna

Na zakończenie członkowie Zarządu przyjęli informację o działalności Związku Powiatów Polskich pomiędzy stacjonarnymi posiedzeniami Zarządu. Przyjęli także protokoły z poprzednich posiedzeń Zarządu oraz materiały przyjęte podczas tych posiedzeń. Pojęli uchwały w sprawie: zmiany uchwały budżetowej na rok 2015 oraz przyjęcia zasad (polityki) rachunkowości ZPP. Wyrazili także zgodę na przystąpienie przez ZPP do realizacji projektu „Rozwój partnerstwa publiczno-prywatnego w Polsce” oraz „Euromost. Program zagranicznych staży zawodowych dla pracowników samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych”.

W sprawach różnych Grzegorz Kubalski poinformował zgromadzonych o tym, że w ramach Biura ZPP przygotowywany jest poradnik dotyczący wykonywania obowiązków nakładanych na samorządy przez przepisy ustawy o nieodpłatnym poradnictwie prawnym. Dokument ten zostanie rozesłany do wszystkich powiatów. - W poradniku wskazujemy jak przedstawia się finansowy aspekt obsługi zadania oraz jak można go zoptymalizować - wyjaśniał.