Sejmowa Komisja Petycji chce zmian dotyczących przekazywania środków z gmin i powiatów do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. Jest to realizacja postulatu Związku Powiatów Polskich.
Jeszcze w 2020 r. ZPP skierował do Sejmu petycję o zmianę przepisu art. 404 ustawy Prawo ochrony środowiska (POŚ). Chodziło o zmianę wysokości limitu, ponad który gminy i powiaty, których dochody z tytułu opłat i kar, są większe niż ten limit przekazują nadwyżkę z tytułu tych dochodów do właściwego wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Obecny przepis wymagający przekazywania tych nadwyżek przewiduje jako limit 10-krotność średniej krajowej dochodów z roku poprzedniego przypadających na jednego mieszkańca, liczonej odpowiednio dla gmin i powiatów. ZPP chciało, by ten limit wynosił 15-krotność średniej krajowej.
Ówczesna komisja petycji wysłała do Ministerstwa Klimatu i Środowiska dezyderat. Po wymianie pism, ostatecznie komisja postanowiła poprzeć petycję powiatów i sformułowała projekt ustawy nowelizującej POŚ.
Zgodnie z projektem, art. 404 ust. 1 PoŚ przybrałby brzmienie:
„1. Gminy i powiaty, których dochody z tytułu opłat i kar, o których mowa w art. 402 ust. 4, 5 i 6, są większe niż 15-krotność średniej krajowej dochodów z roku poprzedniego przypadających na jednego mieszkańca, liczonej odpowiednio dla gmin i powiatów, przekazują nadwyżkę z tytułu tych dochodów do właściwego wojewódzkiego funduszu.”
Jak argumentują posłowie komisji petycji, reprezentowani przez poseł Urszulę Augustyn, powtarzając za Związkiem Powiatów Polskich, celem jest pozostawienie do dyspozycji samorządów kwoty środków dostosowanej do realnych potrzeb, w sposób uwzględniający obserwowaną w ciągu wielu ostatnich lat tendencję zmniejszania się kwoty pozostawionej do dyspozycji gmin i powiatów z tytułu opłat i kar środowiskowych. Podkreśla się przy tym, że środki te nadal będą przeznaczane na cele środowiskowe, nie zmieni się więc ich przeznaczenie, a jedynie dysponent. Przytoczono przy tym, że do tej pory kwoty odprowadzane do wojewódzkich funduszy utrzymywały się nominalnie na zróżnicowanym, jednakże w ujęciu procentowym oznaczało to stały wzrost udziału tych nadwyżek w globalnych przychodach funduszy. Tymczasem zmniejszenie średniej krajowej dochodów na jednego mieszkańca zmalała (z kwoty 5,18 zł do 2,36 zł w latach 2010-2019) spowodowało, że nadwyżki stanowiły coraz większy procent uzyskiwanych wpływów z tytułu wskazanych opłat.
Ta drobna zmiana legislacyjna doprowadziłaby więc do bardziej sprawiedliwego podziału środków z tytułu opłat i kar środowiskowych pomiędzy gminy i powiaty a wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Projekt wpłynął do laski marszałkowskiej 16 maja 2024 r. Jego treść wraz z uzasadnieniem dołączamy TUTAJ.
