Prezes Krajowej Rady RIO Mirosław Legutko informuje, że istnieje obowiązek zwrotu VAT odliczonego w ramach inwestycji finansowanych z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych.
Wypowiedź Mirosława Legutki jest efektem interpretacji przedstawionej przez Ministerstwo Finansów. Interpretacja została przedstawiona w odpowiedzi na interpelację posłanki Joanny Jaśkowiak.
Interpelacja dostępna jest tutaj.
Stanowisko resortu nie jest co prawda jednoznaczne. Jednakże wszystko wskazuje na to, że można spodziewać się wykładni niekorzystnej (z podatkowego punktu widzenia) dla jednostek samorządu terytorialnego.
Kwestia kwalifikowalności wydatków (w tym VAT) w ramach RFIL związana jest z założeniami i zasadami funkcjonowania tego programu, a nie z zasadami dotyczącymi opodatkowania podatkiem VAT określonych czynności, zawartymi w przepisach ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz w przepisach wykonawczych do tej ustawy. Jednostki samorządu terytorialnego mogą – w odniesieniu do określonych czynności wykonywanych w ramach realizowanych przez nie działań – posiadać status podatnika VAT. W takiej sytuacji ciążą na nich obowiązki i przysługują im prawa wynikające z przepisów i zasad funkcjonowania systemu VAT, w tym prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych do działalności opodatkowanej. Przepisy o VAT nie ograniczają możliwości pozyskania dofinansowania od podmiotu trzeciego lub z zewnętrznego funduszu na kwotę VAT – niezależnie od kwestii czy podatnikowi (w tym wypadku jednostce samorządu terytorialnego) przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu dokonanych zakupów, czy też prawo to nie przysługuje. – można przeczytać w odpowiedzi sporządzonej przez wiceministra Jana Sarnowskiego.
Odpowiedź dostępna jest tutaj.
Obowiązuje generalna zasada, że nie ma podwójnego finansowania. Oznacza to, że jeżeli jednostka odzyska VAT, to niezasadne jest, aby finansowała go ze środków RFIL, który przecież jest przeznaczony na inwestycje. W tej sytuacji samorząd będzie zobligowany zwrócić tę część dotacji z RFIL. Nie po to samorząd dostaje środki z budżetu państwa, żeby mu one potem pozostały. Tak odczytujemy pismo wiceministra Jana Sarnowskiego. – skomentował odpowiedź prezes KR RIO.
Jednocześnie Mirosław Legutko zaznaczył, że Krajowa Rada RIO nie przyjmie jednolitego stanowiska w tej sprawie. Prezes podkreślił, że z uwagi na specyfikę problemu każda sprawa, która trafi do RIO będzie rozpatrywana indywidualnie.
Poza częścią odnoszącą się do spraw podatkowych warto zapoznać się z całą interpelacją. Ministerstwo Finansów wyjaśnia w niej inne - sporne kwestia dotyczące korzystania i rozliczania środków z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. Wiceminister Sarnowski wyjaśnił, że środki z funduszu nie są dotacjami w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych:
Jednocześnie warto zauważyć, że wypłaty środków z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 nie stanowią dotacji w rozumieniu art. 126 ustawy o finansach publicznych, w związku z czym nie będą miały zastosowania art. 168 i 169 tej ustawy, dotyczące zasad zwrotu niewykorzystanych dotacji.
Takie stanowisko powoduje w praktyce duże wątpliwości interpretacyjne po stronie samorządów. Jeżeli pogląd ten przyjmie się w orzecznictwie Regionalnych Izb Obrachunkowych, to mogą się pojawić problemy z ujmowaniem pieniędzy z RFiL w ramach samorządowych budżetów.
Za bardzo ciekawe należy także uznać stanowisko resortu co do terminu w jakim należy wykorzystać pozyskane z funduszu środki. Zdaniem MF brak jest terminu w którym powinny one zostać wykorzystane. Wiceminister zwrócił uwagę, że uchwała Rady Ministrów będąca prawną podstawą funkcjonowania funduszu mówi jedynie o dwuletnim obowiązku raportowania sposobu wykorzystania pieniędzy. Sprawozdawczość nie jest w tym wypadku powiązana jednak z ryzykiem, że środki niewykorzystane w tym okresie będą musiały zostać zwrócone rządowi.
W Uchwale nie określono maksymalnego terminu, w jakim można wydać środki RFIL, jak również obowiązku zwrotu środków otrzymanych w ramach RFIL. - stwierdził wprost wiceminister.
Tym samym wciąż niejasny pozostaje stosunek przepisów uchwały Rady Ministrów do ustawy o finansach publicznych. Poszczególne samorządy mogą w razie potrzeby szukać odpowiedzi na swoje pytania u Regionalnych Izb Obrachunkowych.
