Niestandardowe instrumenty finansowe wliczane do długu. W opinii ministerstwa finansów obowiązujące mechanizmy prawne służące ograniczeniu i monitorowaniu poziomu zadłużenia JST są niewystarczające. Jako główny powód podano stosowanie tzw. niestandardowych instrumentów finansowych, ponieważ obecnie nie podlegają one ograniczeniom ustawowym. Nie jest uregulowane ich przeznaczenie, uzyskanie stosownej opinii organu nadzoru czy zachowanie limitów spłaty zobowiązań przypadających na dany rok. Dlatego resort postanowił „wzmocnić mechanizmy prawne służące bezpieczeństwu finansowemu JST”. Nowelizacja ustawy o finansach publicznych wprowadza szereg regulacji dotyczących tzw. niestandardowych instrumentów finansowych. Korzystanie z nich do tej pory nie było ujmowane w zadłużaniu samorządu. Od teraz będzie wliczane i kontrolowane.
Do art. 72 ufp, w rozdziale dotyczącym państwowego długu publicznego, dodano nowy ustęp (1a). Mówi on, że wymienione wcześniej tytuły dłużne obejmują zobowiązania finansowe wynikające ze stosunków prawnych, które nazwą odpowiadają tym tytułom dłużnym, oraz także zobowiązania z innych stosunków prawnych. Takich, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do skutków wynikających z papierów wartościowych opiewających na wierzytelności pieniężne, umów kredytów i pożyczek oraz przyjętych depozytów. W ten sposób zwane eufemistycznie niestandardowymi instrumentami finansowymi - umowy z parabankami zostały uznane formalnie za generujące zadłużenie.
Do ust. 1 art. 91 ufp, mówiącego o tym, które papiery dłużne nie mogą przekroczyć kwoty określonej w uchwale budżetowej JST, dodano tzw. inne zobowiązania, których mowa powyżej. Wprowadzono również (ust. 2) obowiązek uzyskania przez zarząd JST opinii RIO o możliwości spłaty zadłużenia również wobec pozostałych zobowiązań z tytułu pozostałych instrumentów dłużnych. Ale wyłączono z tej konieczności zobowiązania o niskiej wartości (0,5 proc. planowanych dochodów bieżących) o ile suma zaciągniętych zobowiązań w roku budżetowym nie przekroczy 1 proc. planowanych dochodów bieżących. Wyłączone zostały również zobowiązania krótkoterminowe, podlegające spłacie lub wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane.
