Najnowszy doroczny raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), pt. ‘Health at a glance’, ujawnia alarmujący stan zdrowia osób starszych w Polsce oraz rażące zaniedbania w systemie opieki długoterminowej. Statystyki demograficzne, zdrowotne i systemowe plasują Polskę na jednym z ostatnich miejsc wśród państw członkowskich.

Demografia i krótsza długość życia w zdrowiu 

Dane OECD potwierdzają globalny trend starzenia się społeczeństwa. W ciągu ostatnich 60 lat udział osób w wieku 65 lat i więcej w populacji państw OECD wzrósł ponad dwukrotnie. Prognozuje się, że w 2050 roku ten odsetek będzie czterokrotnie wyższy niż w 1960 roku. Dla Polski oznacza to, że w połowie XXI wieku blisko 3 na 10 obywateli będzie miało co najmniej 65 lat. Dodatkowo, w latach 2023–2050 liczba osób w wieku 80 lat i starszych wzrośnie dwukrotnie.

Mimo stopniowego wzrostu ogólnej oczekiwanej długości życia, Polscy seniorzy żyją krócej w zdrowiu niż średnia OECD. Oczekiwana dalsza długość życia Polaków w zdrowiu (od 60 lat) dla kobiet to 16,4 roku (średnia OECD: 18,3 roku), a dla mężczyzn 13,0 lat (średnia OECD: 16,2 roku). Oczekiwana dalsza długość życia (bez uwzględnienia zdrowia) Polaków w momencie ukończenia 60 lat również jest niższa niż średnia OECD – w przypadku kobiet wynosi 22,1 roku (średnia OECD: 24,6 roku), a dla mężczyzn 17,2 roku (średnia OECD: 21,2 roku).

Już teraz 22% seniorów w Polsce ocenia swój stan zdrowia jako zły lub bardzo zły, a 23% przyznaje, że doświadcza związanych ze zdrowiem ograniczeń w codziennym życiu. Wskazuje się, że znacznie powszechniejsze występowanie w polskiej populacji czynników ryzyka (takich jak palenie, spożycie alkoholu, niska aktywność fizyczna, zanieczyszczenie powietrza) wymaga pilnego przygotowania systemu opieki zdrowotnej i społecznej na wyzwania związane ze starzejącym się społeczeństwem i rosnącą liczbą pacjentów w podeszłym wieku. 

Druzgocące zaniedbania w opiece długoterminowej 

Raport OECD w obszarze opieki długoterminowej (OLD) jest dla Polski wyjątkowo krytyczny, sugerując, że systemowa opieka długoterminowa w zasadzie nie istnieje. W każdej analizowanej kategorii Polska znajduje się w ogonie zestawienia państw członkowskich. 

Odsetek seniorów w wieku 65 lat i starszych korzystających z jakiejkolwiek formy opieki długoterminowej wynosi średnio w OECD około 12%. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku wielu państw, w tym Polski, dane te uwzględniają jedynie opiekę instytucjonalną (bez domowej), co skutkuje ich zaniżeniem. Polska plasuje się na szarym końcu, z odsetkiem seniorów objętych OLD na poziomie zaledwie 0,9%, wyprzedzając jedynie Łotwę i Kostarykę.

Zasoby kadrowe i infrastruktura 

Wskaźnik liczby pracowników opieki długoterminowej przypadających na 100 osób w wieku 65 lat i starszych wynosi średnio w OECD 5. Polska na tym tle wypada drastycznie źle, uzyskując wartość 0,3. Oznacza to, że Polska jest trzecia od końca w zestawieniu, wyprzedzając jedynie Grecję i Chorwację. Odstępstwo od państw regionu jest uderzające – Węgry i Bułgaria mają wskaźnik na poziomie 1,9, Czechy 2,1, a Słowacja 2,2 .

Pod względem infrastruktury w państwach OECD przypada średnio 41 łóżek w opiece długoterminowej na 1000 osób w wieku powyżej 65. roku życia. W Polsce wartość ta jest ponad trzykrotnie niższa i wynosi jedynie 11.

Wydatki publiczne 

Kolejny rażący wskaźnik dotyczy nakładów finansowych. Wydatki na opiekę długoterminową stanowią w Polsce zaledwie około 0,6% PKB, podczas gdy średnia OECD wynosi 1,8% PKB. Nawet kraje regionu, takie jak Czechy, przekraczają średnią, przeznaczając na ten cel 1,9% PKB.

Zaniedbania te są postrzegane jako uderzające, biorąc pod uwagę poziom rozwoju gospodarczego i aspiracje Polski do dołączenia do grupy G20. Obecnie koszty opieki nad seniorami są w dużej mierze finansowane z budżetów gospodarstw domowych. Niesie to istotne ryzyko braku dostępu do odpowiedniej opieki, zwłaszcza dla osób o niższych dochodach. Wskazuje się, że inwestycje w rozwój publicznego systemu zabezpieczenia społecznego będą kluczowe dla zapewnienia rosnącej grupie seniorów dostępu do odpowiedniego wsparcia.

Pełna treść raportu znajduje się TUTAJ.

Źródło: niepelnosprawni.pl