Luka edukacyjna, gorsze wyniki w testach, mniejsze szanse na wyższą edukację, a w konsekwencji krótszy czas życia, samotność i wzrastająca liczba samobójstw – to tylko niektóre z problemów, które dotykają współczesnych mężczyzn w Polsce. Problemom tym nie sprzyja brak świadomości ich występowania oraz społeczne stereotypy, które utrudniają mężczyznom szukanie pomocy. Sytuację pogarsza brak systemowych ram wsparcia psychicznego oraz edukacyjnego.
Statystyki dotyczące samobójstw w Polsce są zatrważające. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia, co sześć minut jeden mężczyzna podejmuje próbę samobójczą, a co dwie godziny dochodzi do zakończonego zamachu. W 2022 roku, według "Rocznika Demograficznego 2023", samobójstwo popełniło 2,1 na 10 tysięcy mężczyzn – to dwa razy więcej niż liczba ofiar wypadków drogowych i siedem razy więcej niż wśród kobiet. Problem ten wymaga pilnych działań systemowych, w tym zwiększenia dostępu do wsparcia psychologicznego, jego regularności oraz szerokiej kampanii edukacyjnej, która pomogłaby przełamać stereotypy dotyczące męskiego zdrowia psychicznego.
W Polsce wciąż brakuje wiarygodnych danych dotyczących przyczyn samobójstw, co utrudnia skuteczne interwencje. Przedstawiciele stowarzyszeń zajmujących się pomocą mężczyznom wskazują na presję społeczną, gospodarczą oraz zmiany cyfrowe i geopolityczne jako potencjalne źródła pogarszającego się zdrowia psychicznego wśród mężczyzn. Niestety, stereotypy, takie jak przekonanie, że "chłopaki nie płaczą", ograniczają mężczyznom możliwość szukania pomocy i zmniejszają szanse na wyjście z kryzysu psychicznego.
Podobne dysproporcje występują również w edukacji. Luka edukacyjna między chłopcami a dziewczętami jest szczególnie widoczna w wynikach testów z języka polskiego i angielskiego. Chłopcy wypadają gorzej od dziewcząt, co bezpośrednio przekłada się na mniejszą liczbę mężczyzn podejmujących studia wyższe. W 2022 roku wykształcenie wyższe miało 50% kobiet w wieku 25–34 lat, podczas gdy wśród mężczyzn było to tylko 31%. Co więcej, mężczyźni częściej niż kobiety przerywają studia po pierwszym roku, co prowadzi do dalszych nierówności w życiu zawodowym i społecznym.
Problem dysproporcji edukacyjnych, podobnie jak kwestie zdrowia psychicznego, wymaga systemowego podejścia i szczegółowych badań. Instytut Badań Edukacyjnych prowadzi prace nad lepszym zrozumieniem luki edukacyjnej, jednak wciąż brakuje skutecznych rozwiązań, które pomogłyby chłopcom lepiej radzić sobie z wyzwaniami edukacyjnymi.
Nie tylko w edukacji mężczyźni napotykają na nierówności. Przeciętny czas życia mężczyzn w Polsce wynosi obecnie 74,7 roku, podczas gdy kobiety żyją średnio 82 lata. To oznacza, że mężczyźni, przechodząc na emeryturę w wieku 65 lat, mają przed sobą mniej niż 10 lat pobierania świadczeń, podczas gdy kobiety korzystają z emerytury średnio przez 22 lata. Różnica ta ma swoje konsekwencje finansowe, ponieważ emerytury obliczane są na podstawie tablic trwania życia, które są takie same dla obu płci.
Eksperci zwracają uwagę również na inne nierówności, jak np. obowiązek kwalifikacji wojskowej, który dotyczy wszystkich mężczyzn, ale tylko wybranych grup kobiet. Kwestia wieku emerytalnego i innych nierówności wymaga publicznej debaty, która mogłaby doprowadzić do zmiany sytuacji milionów mężczyzn w Polsce.
Problemy zdrowia psychicznego, luki edukacyjnej oraz nierówności systemowych wciąż pozostają tematem zbyt mało obecnym w debacie publicznej. Aby to zmienić, potrzebna jest szersza edukacja społeczeństwa, przełamywanie stereotypów oraz systemowe wsparcie dla mężczyzn, które pomoże im lepiej radzić sobie z wyzwaniami codziennego życia.
Źródło: Newseria