Priorytety zdrowotne w profilaktyce chorób zakaźnych oraz poprawa zdrowia mieszkańców województwa lubelskiego to tematy przewodnie spotkania, które odbyło się w poniedziałek, 19 czerwca br. w Kraśniku.
Podczas wydarzenia eksperci zwracali szczególną uwagę na zagrożenia związane z zakażeniami pneumokokowymi, zwłaszcza tymi najgroźniejszymi, przebiegającymi pod postacią Inwazyjnej Choroby Pneumokokowej (sepsa, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie płuc z bakteriemią). Na zachorowania najbardziej narażone są małe dzieci do 5 roku życia i seniorzy po 65 roku życia. Doceniając wagę problemu władze województwa - już drugi rok z rzędu - w ramach „Programu profilaktyki zakażeń pneumokokowych w oparciu o szczepienia przeciwko pneumokokom w województwie lubelskim w latach 2016-2021” zapewniają bezpłatną ochronę dzieciom w wieku pomiędzy 2 a 5 rokiem życia. Program cieszy się dużym zainteresowaniem i poparciem lokalnej społeczności: w 2016 roku ochronę otrzymało ok. 700 dzieci (przeznaczone środki: 199 810 PLN), w 2017 roku zaplanowano zaszczepić już 1000 maluchów. To duży krok w profilaktyce chorób zakaźnych w województwie, ale wciąż niewystarczający. Nadal ogromna grupa dzieci, ale i dorosłych pozostaje bez ochrony. Władze województwa podczas spotkania zachęcały samorządy niższych szczebli do przyłączania się do inicjatywy i przeznaczania środków finansowych na profilaktykę szczepionkową, szczególnie, że pojawiły się nowe możliwości dofinansowania działań profilaktycznych, które daje zarówno NFZ jak i UE.
- Pneumokoki to bakterie, które stanowią największe zagrożenie dla dzieci do 5 r.ż. i osób starszych, po 65. roku życia. U tych pierwszych układ odpornościowy jest jeszcze niedojrzały, u drugich zaś – już niedostatecznie sprawny, aby skutecznie bronić się przed tak groźną bakterią jaką jest pneumokok. Najcięższą postacią zakażenia pneumokokowego jest zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa i zapalenie płuc z bakteriemią. Rozwój zakażenia bakteryjnego jest nieprzewidywalny. Nigdy nie wiadomo jak proces chorobowy będzie przebiegał, co więcej, nie ma gwarancji, że mimo odpowiednio szybko włączonego leczenia, prawidłowych procedur i hospitalizacji w oddziale intensywnej terapii nie wystąpią powikłania. W skutek zakażeń pneumokokowych, zwłaszcza z zajęciem układu nerwowego zdarza się to często. Jeśli chorobę rozpoznano późno, to nawet po podaniu właściwych leków, 10-20% chorych umiera, a 60% ma trwałe następstwa choroby takie jak: upośledzenie, słuchu, wzroku, wodogłowie, lekooporną padaczkę, niedowłady i/lub porażenia kończyn, niedorozwój psychiczny i fizyczny. Niektóre z następstw rozwiną się po kilku miesiącach, a nawet latach – mówi dr n. med. Barbara Hasiec, ordynator Dziecięcego Oddziału Chorób Zakaźnych Szpitala im. Jana Bożego w Lublinie.
- Obciążenie zakażeniami pneumokokowymi jest w skali globalnej ogromne: powodują one około 3,5 mln zgonów rocznie, z czego 1 mln z powodu zapalenia płuc. Poziom nosicielstwa tego drobnoustroju jest niezwykle wysoki i wynosi, według różnych szacunków, 5-10% u zdrowych dorosłych oraz 20-60% u dzieci. O ile zachorowania na Inwazyjną Chorobę Pneumokokową dotyczą obu skrajnych grup wiekowych to śmiertelność jest największa wśród ludzi dorosłych. Dzieje się tak ze względu na częstą obecność chorób współtowarzyszących, jak POChP, cukrzyca, choroby nerek, układu krążenia. Jedyną metodą ochrony przed pneumokokami są właśnie szczepienia. Szczepienia, stanowią skuteczną ochroną, a ponadto umożliwiają całkowite wyeliminowanie najbardziej zjadliwych bakterii, zmniejszając zachorowalność oraz redukując liczbę powikłań i zgonów. To oczywiste, że wartość szczepień jest niepodważalna. Ich brak ma wymiar zdrowotny, ale także ekonomiczny
- skutki odczuwa całe społeczeństwo, ponosząc koszty hospitalizacji i rehabilitacji osób po przebytych infekcjach pneumokokowych – kwituje dr Barbara Hasiec.
Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych dla dzieci z województwa lubelskiego
„Program profilaktyki zakażeń pneumokokowych w oparciu o szczepienia przeciwko pneumokokom w województwie lubelskim w latach 2016 – 2021”, jest finansowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego. W bieżącym roku przeznaczono na ten cel kwotę w wysokości 260 tys. zł. Ta kwota pozwoli na zaszczepienie 1000 maluchów. To, jak mówią eksperci, nadal jednak kropla w morzu potrzeb, kluczowe jest bowiem uzyskanie odporności populacyjnej, co przełoży się znacząco na spadek zachorowań wywołanych przez pneumokoki w populacji dziecięcej oraz w grupie seniorów. Dlatego władze zachęcają, aby samorządy niższych szczebli z całego województwa lubelskiego angażowały się w działania profilaktyczne także na własną rękę, ponieważ w budżecie województwa lubelskiego brakuje środków na zaszczepienie wszystkich dzieci.
- Dofinansowanie szczepień przeciwko pneumokokom dla dzieci z naszego województwa jest działaniem bardzo ważnym i pożądanym. Wysoki koszt szczepionki często jest barierą dla rodziców dzieci. Dlatego powstają programy zdrowotne samorządowe, jak np. w/w program samorządu województwa lubelskiego. Wiemy, że potrzeby są znacznie większe, ale w budżecie województwa lubelskiego brakuje środków na zaszczepienie wszystkich dzieci. Gdyby do programu włączyły się gminy i powiaty, można by było zapewnić bezpłatne szczepienia większej liczbie dzieci. Niestety nie wszystkie gminy i powiaty na to stać. Dlatego warto starać się o alternatywne środki na profilaktykę. Od 1 stycznia 2017r. JST mogą wystąpić do Narodowego Funduszu Zdrowia o dofinansowanie programów polityki zdrowotnej, w tym programów profilaktycznych. Podstawą prawną jest tu rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 28 grudnia 2016 r. w sprawie trybu składania i rozpatrywania wniosków o dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez jednostkę samorządu terytorialnego oraz trybu rozliczania przekazanych środków i zwrotu środków niewykorzystanych lub wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem. Istnieje także możliwość pozyskania finansowania lub współfinansowania projektów w sektorze ochrony zdrowia z funduszy europejskich. Uważam, że należy wykorzystać wszystkie szanse, aby nasze dzieci miały zapewnioną maksymalną ochronę przed zakażeniami pneumokokowymi - mówi dr Zofia Woźnica – pediatra, radna województwa lubelskiego, Wiceprzewodnicząca Sejmiku Województwa Lubelskiego.
- Szczepienia przeciwko pneumokokom i wsparcie w tym obszarze są bardzo ważne nie tylko ze względu na położenie geograficzne regionu, ale również ze względu na wysoki stopień bezrobocia, niskie dochody, trudne warunki bytowe rodzin, wysokie – sięgające 60% nosicielstwo pneumokoków w grupach przedszkolnych. Dzieci powinny mieć zapewnioną maksymalną ochronę przed zakażeniami pneumokokowymi i nie można dopuścić, aby trudna sytuacja materialna rodziny pozbawiała je możliwości skorzystania z tego typu profilaktyki. Dlatego tak bardzo staram się, aby jak największa grupa dzieci z naszego województwa miała zapewniony dostęp do bezpłatnych szczepień – kontynuuje dr Zofia Woźnica.
- Od tego roku, dzięki rządowemu programowi, z darmowych szczepień przeciwko pneumokokom mogą skorzystać wszystkie dzieci urodzone po 31 grudnia 2016 r. Trzeba jednak pamiętać, że nadal bez ochrony pozostaje ogromna grupa dzieci starszych, tych do 5. roku życia, dla których pneumokoki stanowią także ogromne, realne zagrożenie. Tu ogromnym wsparciem dla rodziców jest, finansowany przez Urząd Marszałkowski program bezpłatnych szczepień dla dzieci w wieku 2 do 5 roku życia. Lubelski program wyrównuje szanse dzieciom starszym, niezaszczepionym. Z całego serca zachęcam rodziców do skorzystania z możliwości zaszczepienia dzieci, a inne samorządy do przyłączania się do inicjatywy i przeznaczanie środków na działania profilaktyczne. Przed nami wciąż wielkie wyzwanie, wielki cel jakim jest zdrowie dzieci, a pośrednio całego społeczeństwa województwa lubelskiego. Wierzę, że to się uda i jeszcze więcej samorządów z województwa lubelskiego przeznaczy środki na ten cel – podsumowuje dr Marek Kos, Przewodniczący Komisji Zdrowia Sejmiku Województwa Lubelskiego.
Koordynatorem programu lubelskiego jest Centrum Medyczne Luxmed we współpracy z Lubelskim Związkiem Lekarzy Rodzinnych- Pracodawców. Szczepienia realizowane są w przychodniach POZ na terenie całego województwa.
- Lekarze zrzeszeni w Lubelskim Związku Lekarzy - Pracodawców aktywnie uczestniczą w akcji szczepienia dzieci przeciwko pneumokokom. Dwa lata temu rozpoczęliśmy cykl działań profilaktycznych pod hasłem „Profilaktyka po Lubelsku”. Ubiegłoroczne szczepienia przeciwko pneumokokom realizowaliśmy jako jeden z elementów cyklu. Nazwaliśmy go „Bodyguard”, bo szczepionka jest najlepszym ochroną przeciwko chorobie. Cieszymy się, że również w tym roku możemy wziąć udział w akcji „Bodyguard II”, a „Profilaktyka po Lubelsku” stała się naszym produktem regionalnym. Centrum Medyczne „Luxmed” wspaniale współpracuje z przychodniami lekarzy rodzinnych w województwie lubelskim i ta współpraca przynosi - jak widać po zeszłorocznej akcji - bardzo dobre efekty. Szerzenie profilaktyki jest ogromnie trudne, tak więc zaangażowanie większej liczby lekarzy i placówek medycznych jest niezbędne do przeprowadzenie akcji na taką skalę, biorąc pod uwagę obecną tendencję do próby zmniejszania ważności i konieczności szczepień – mówi Teresa Dobrzańska-Pielichowska, Prezes Lubelskiego Związku Lekarzy Rodzinnych – Pracodawców.
- Zachęcamy lokalne samorządy do angażowania się w profilaktykę pneumokokową. Są to działania o udowodnionej skuteczności, odpowiadają ważnej potrzebie zdrowotnej, są stosunkowo łatwe do przeprowadzenia i ewaluacji. Dają zarówno korzyści zdrowotne jak i ekonomiczne – kontynuuje dr Zofia Woźnica.
