Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę działalności szpitali samorządowych przekształconych w spółki kapitałowe.
Przed przekształceniem w spółki szpitale te funkcjonowały jako samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SP ZOZ). Jednostki te zostały wyposażone w osobowość prawną, samodzielność finansową, uprawnienia do sprzedaży świadczeń zdrowotnych dowolnym nabywcom, a także ustalania zasad wynagradzania personelu medycznego.
Celem kontroli była ocena wpływu przekształcenia szpitali w spółki kapitałowe na liczbę i zakres wykonywanych świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych (NFZ) oraz sytuację finansową tych szpitali w latach 2011 – 2014. Kontrolę przeprowadzono w Ministerstwie Zdrowia, 9 jednostkach samorządu terytorialnego będących organami właścicielskimi oraz 20 szpitalach przekształconych w spółki kapitałowe.
Ogólne wyniki kontroli
Zmiana formy organizacyjno-prawnej szpitali i utworzenie spółek w miejsce samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej nie spowodowała, w kontrolowanych podmiotach, ograniczenia liczby i zakresu wykonywanych świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
Nie odnotowano również istotnych zmian w sposobie zarządzania tymi jednostkami, ponieważ przekształcone szpitale nie podjęły wystarczających działań w celu zwiększenia efektywności funkcjonowania. Nie prowadziły analiz kosztów ponoszonych na realizację poszczególnych procedur medycznych, co powodowało, że nie mogły określić ich rentowności, a zarządzający tymi podmiotami nie mogli wykorzystać tego narzędzia w celu przeprowadzenia restrukturyzacji prowadzonej działalności.
Tylko nieliczne spółki badały i analizowały rynek usług medycznych, co utrudniało podejmowanie decyzji zarządczych, w szczególności zmianę zakresu udzielanych świadczeń. Ponad 90% przychodów ogółem pochodziło z kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia, a jedynie ok. 5% stanowiły przychody z tytułu odpłatnej sprzedaży usług medycznych. W przypadku usług świadczonych odpłatnie, czas oczekiwania pacjentów na uzyskanie tych świadczeń był znacznie krótszy, w porównaniu do czasu oczekiwania na takie same świadczenia udzielane w ramach kontraktów z NFZ.
Szacunki Ministerstwa Zdrowia dotyczące liczby jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych przekształceniem SP ZOZ-ów w spółki oraz uzyskaniem dotacji z budżetu państwa na wsparcie tego procesu okazały się wysoce nietrafne. W latach 2011 - 2014 zaledwie 34 jednostki samorządu terytorialnego uzyskały dotacje, na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, przekształcając 45 SP ZOZ z przewidywanych 500. W tym samym okresie wykorzystano 23,8% środków rezerwy budżetowej przeznaczonej na ten cel. Nie analizowano przy tym przyczyn niskiego zainteresowania środkami dotacji i corocznie planowano zawyżone kwoty.
Źródło: www.nik.gov.pl
