Prezentujemy różne rozwiązanie, które są możliwe do zastosowania przez powiat przy prowadzaniu szpitala powiatowego. W poprzednim tygodniu pisaliśmy o możliwości Wsparcia właścicielskiego gmin dla powiatu w zakresie prowadzenia szpitala powiatowego dzisiaj skupimy się na wsparciu finansowym.

Rozwiązanie to może być wykonywane wielowariantowo, adekwatnie do przestrzeni prawnej w jakiej działają samorządy terytorialne oraz przewidywanych rozmiarów zaangażowania. Warianty te można realizować zarówno w przypadku prowadzenia działalności w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej jak i spółki prawa handlowego. Rozwiązanie ma na celu wzmocnienie finansowe najważniejszej, wielospecjalistycznej i posiadającej najszerszy zakres usług medycznych placówki, tj., szpitala powiatowego, która w swoim zakresie służy wszystkim pacjentom powiatu, a więc i pacjentom zamieszkującym poszczególne gminny. Przyzwyczajenia pacjentów wynikające z rejonizacji (sytuacja sprzed 1999 roku) powoduje, iż mieszkańcy są ukierunkowani przede wszystkim na swój szpital w powiecie, a nie na inne podmioty, w innych powiatach, mimo że pacjent ma prawo wolnego wyboru. Dlatego istotne jest, aby rozwijać kluczową placówkę w powiecie, co powinno być zarówno zadaniem powiatu, kompetencje wynikające wprost z ustawy o samorządzie powiatowym i fakcie bycia podmiotem tworzącym, ale także pośrednio przez samorządy gminne, które w trosce o swoich mieszkańców powinny w ramach wspierania ochrony zdrowia częściowo finansować te zadania z budżetu oraz ze środków na profilaktykę zdrowotną. Pierwsze źródło jest kwestią dobrowolnego wyboru przy tworzeniu budżetu, drugie to delegacja środków, które i tak są wydatkowane w kierunku podmiotu szpitalnego. Współfinansowanie może dotyczyć zarówno inwestycji jak i zakupów sprzętu i aparatury medycznej, a także realizacji określonych usług medycznych.

Warianty pomocy finansowej:

• wsparcie finansowe poprzez bezpośrednie finansowanie z budżetów gmin zakupów sprzętu medycznego, aparatury lub inwestycji remontowo-budowlanych dla szpitala powiatowego lub innych jednostek,
• wsparcie finansowe pośrednie poprzez poręczanie kredytów, pożyczek lub innych narzędzi finansowych, które mogą być wykorzystane przez szpital powiatowy na zakup sprzętu medycznego, aparatury lub inwestycji remontowo-budowlanych lub też mogą być wykorzystane przez starostwo powiatowe lub szpital na restrukturyzację zadłużenia poprzez różnego typu instrumenty finansowe.

W przypadku finansowania bezpośredniego środki finansowe pochodzą z budżetów samorządów gminnych lub sąsiadującego samorządu powiatowego.

W przypadku finansowania pośredniego środki finansowe pochodzą od podmiotów finansowych, a budżety samorządów gminnych lub sąsiadującego samorządu powiatowego są obciążone we wskaźnikach, bez faktycznego wykorzystania środków finansowych. Oczywiście w tym podwariancie może zachodzić możliwość faktycznego wykorzystania środków finansowych w przypadku braku terminowego płacenia przez szpital powiatowy, choć ryzyko:

• w sytuacji wzięcia kredytu lub pożyczki przez szpital powiatowy - jest tu nieznaczne, gdyż konieczne są z reguły dwa poręczenia, a pierwszym w większości przypadków jest cesja kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia, co powinno zabezpieczyć wierzytelność instytucji finansującej,
• w sytuacji wzięcia kredytu lub pożyczki przez samorząd powiatowy – ryzyko jest we wspólnym odpowiadaniu za spłatę kredytu, przy czym sytuacja braku wypłacalności przez samorząd powiatowy jest dużo mniej prawdopodobna niż przez szpital powiatowy.

Wspólne działania samorządów pozwolą na podniesienie poziomu usług medycznych i jakości realizowanych świadczeń przez szpital powiatowy, możliwość wpływu na decyzje samorządu powiatowego w zakresie szpitala powiatowego poprzez aspekt finansowania i współdecydowania o wykorzystaniu środków gminnych,  a także zwiększenie troski samorządów gminnych o poziom usług medycznych i realny wpływ na poziom poza podstawowej opieki zdrowotnej.

Źródło: Podręcznik Współpraca jednostek samorządu terytorialnego w obszarze zdrowia opracowany w ramach projektu realizowanego przez ZPP pt. Kompetentny urząd, zadowoleni mieszkańcy – integracja działań JST dla poprawienia dostępności, jakości i efektywności świadczenia lokalnych usług publicznych współfinasowanego z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna.