W uchwale w sprawie zmiany statutu samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej rada gminy dodała postanowienia stanowiące o powołaniu osoby pełniącej obowiązki dyrektora.

W uchwale wskazano, że osobę pełniącą obowiązki dyrektora powołuje się w przypadku śmierci, odwołania, rezygnacji lub innych przyczyn powodujących ustanie stosunku pracy lub stosunku cywilnoprawnego z dyrektorem. A także dodano, że w przypadku innej nieobecności dyrektora, niż opisana powyżej i braku osoby zastępującej go w jego obowiązkach podczas jego nieobecności, wójt może powołać na czas nieobecności dyrektora osobę pełniącą obowiązki dyrektora spośród pracowników tego spzoz-u lub spoza ich grona.

Zauważyć należy, że wskazana regulacja nie dotyczy sytuacji wakatu na stanowisku dyrektora spzoz, lecz jedynie jego nieobecności. Dlatego też zdaniem organu nadzoru, który analizował niniejszą uchwałę to nie w statucie, lecz w regulaminie organizacyjnym spzoz należałoby wskazać kto zastępuje dyrektora podczas jego nieobecności.

Zacytowane wyżej postanowienia Statutu - zdaniem organu nadzoru - naruszają w sposób istotny przepisy ustawy o działalności leczniczej.

Stosownie do treści przepis art. 42 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej w statucie określa się:

1. nazwę podmiotu, o którym mowa w ust. 1, odpowiadającą rodzajowi i zakresowi udzielanych świadczeń zdrowotnych;
2. siedzibę podmiotu, o którym mowa w ust. 1;
3. cele i zadania podmiotu, o którym mowa w ust. 1;
4. organy i strukturę organizacyjną podmiotu, o którym mowa w ust. 1, w tym zadania, czas trwania kadencji i okoliczności odwołania członków rady społecznej, o której mowa w art. 48, przed upływem kadencji;
5. formę gospodarki finansowej.

Wskazany przepis wyznacza więc organowi tworzącemu zakres spraw podlegających regulacji w treści Statutu SPZOZ. Tym samym rada gminy dokonując zmian w Statucie SPZOZ zobowiązana jest określić wyłącznie kwestie wyżej wskazane.

W ocenie organu nadzoru powołana uchwała w sprawie zmiany Statutu Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej narusza w sposób istotny normę kompetencyjną zawartą w art. 42 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej.

Z zacytowanego wyżej przepisu ustawy wyraźnie wynika, że ustawodawca nie przewidział upoważnienia dla organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do określenia sposobu, w tym zasad i trybu obsadzania stanowiska kierownika spzoz.

Zauważyć należy, że kwestie związane z konkursem na stanowisko kierownika w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą określa art. 49 ustawy o działalności leczniczej oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 lutego 2012 r. w sprawie sposobu przeprowadzania konkursu na niektóre stanowiska kierownicze w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą.

Biorąc powyższe pod uwagę należy jednoznacznie stwierdzić, iż kwestionowana przez organ nadzoru uchwała została podjęta niezgodnie z upoważnieniem ustawowym. Rada gminy - jako organ stanowiący - powinna działać tylko i wyłącznie na podstawie prawa i w jego granicach, a zatem niedopuszczalne jest podejmowanie przez Radę regulacji bez wyraźnego upoważnienia ustawowego lub z jego przekroczeniem. Zdaniem organu nadzoru, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, realizując przysługującą mu kompetencję powinien ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu kompetencyjnym.

Na marginesie organ nadzoru zauważył, iż poprzez wprowadzenie ww. zapisów do Statutu SPZOZ Rada gminy przewidziała możliwość zatrudnienia danej osoby na stanowisku pełniącego obowiązki dyrektora. Wskazać należy, iż ustawa o działalności leczniczej nie reguluje powierzenia obowiązków dyrektorowi spzoz. W ocenie organu nadzoru, brak przepisu przyznającego expressis verbis upoważnienie do powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora spzoz w ustawie o działalności leczniczej oznacza niedopuszczalność wprowadzania regulacji w tym zakresie również w statucie spzoz. Jednakże w innych obowiązujących przepisach można wskazać sytuacje, w których ustawodawca zadecydował o możliwości powierzenia pełnienia obowiązków określonego organu administracji publicznej czy kierownika innej jednostki organizacyjnej wykonującej zadania publiczne. Przykładowo art. 36a ust. 4a ustawy o systemie oświaty upoważnia organ prowadzący szkołę do powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora szkoły wicedyrektorowi, a w szkołach, w których nie ma wicedyrektora, nauczycielowi tej szkoły do czasu powierzenia stanowiska dyrektora, zgodnie z wymogami ustawowymi, jednak nie dłużej niż na okres 6 miesięcy. Innym przykładem może być § 26 ust. 7 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 24 marca 2005 r. w sprawie kolegiów pracowników służb społecznych, który upoważnia organ prowadzący do powierzenia pełnienia obowiązków dyrektora kolegium pracowników służb społecznych ustalonemu przez siebie kandydatowi na okres jednego roku szkolnego, w sytuacji, gdy do konkursu na stanowisko dyrektora nie zgłosi się żaden kandydat albo w wyniku konkursu nie wyłoniono kandydata.

Reasumując, bezspornym jest zatem, w opinii organu nadzoru, iż Rada gminy podejmując uchwałę dotyczącą zacytowanych wyżej zmian w statucie SPZOZ, rażąco naruszyła art. 42 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej. Działanie takie musi być zatem uznane, za istotne naruszenie prawa, co zgodnie z treścią przepisów art. 91 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności ww. uchwały w całości.

Źródło: Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 3 kwietnia 2015 r., NPII.4131.1.116.15