Woda, żywioł od wieków kształtujący losy miast, dziś staje się jednym z największych wyzwań dla ich przyszłości. Z jednej strony jej niedobór prowadzi do susz, z drugiej – ostatnie powodzie w Polsce pokazują, jak trudno nad nią zapanować w coraz bardziej zurbanizowanym świecie. Wszystkie te aspekty połączy ze sobą VI Międzynarodowy Kongres Miasto-Woda-Jakość Życia, który odbędzie się już 15-16 października br. w Centrum Kongresowym Politechniki Wrocławskiej oraz online.

Kolejna wielka powódź – lekcje odrobione i nieodrobione
Kongres Miasto-Woda-Jakość Życia już od sześciu lat koncentruje się na relacjach między środowiskiem wodnym a miejskim oraz ich wpływie na jakość życia mieszkańców. Powodzie w południowo-zachodniej Polsce we wrześniu 2024 r. pokazują jak ważna i aktualna jest to tematyka. – W poprzednich edycjach Kongresu wielokrotnie dyskutowane były zagadnienia redukcji ryzyka powodziowego w kontekście metodycznym i regionalnym, przede wszystkim w odniesieniu do Wrocławia i południowo-zachodniej Polski, w tym Kotliny Kłodzkiej – mówi prof. dr hab. Zbigniew Kundzewicz, hydrolog i Wiceprzewodniczący Rady Programowej Kongresu.

Podczas nadchodzącej edycji Kongresu również tego tematu nie zabraknie. - Wystąpienie „Kolejna wielka powódź – lekcje odrobione i nieodrobione” prof. Janusza Zaleskiego bezpośrednio będzie odnosić się do zdarzeń z września 2024 r. O tym, czego uczy nas historia największych wylewów rzek w Europie, opowie dr hab. Anna Barcz z Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. W panelu „Opadła wielka woda, lecz wyzwań w miastach przybywa” spojrzymy szerzej na całe spektrum zagrożeń – nie tylko na powódź, ale też na inne plagi i żywioły. Natomiast w panelu „Architektura przyjazna wodzie” spróbujemy odpowiedzieć na pytanie – czy i jak budować nad rzekami oraz jak przygotować zabudowę na przejście fali powodziowej – zapowiada prof. dr hab. Anna Januchta-Szostak z Wydziału Architektury Politechniki Poznańskiej oraz Wiceprzewodnicząca Rady Programowej Kongresu.

Powodzie a zmiany klimatu
Istotny wpływ na wzrost zagrożenia częstszymi i bardziej ekstremalnymi powodziami mają zmiany klimatu. Jak wyjaśnia Zbigniew Kundzewicz: – Zmiany klimatyczne, a więc wszechobecne ocieplenie i fakt, że w cieplejszej atmosferze mieści się więcej pary wodnej, powodują wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia intensywnych opadów, które mogą wywołać powodzie błyskawiczne i miejskie.

Wymaga to adaptacji w polityce zarządzania wodami i planowaniu przestrzennym. Do pożądanych działań adaptacyjnych zaliczyć można rozszczelnianie utwardzonych powierzchni i tworzenie „niebieskiej i zielonej infrastruktury”, zarówno w mieście, jak i w części zlewni rzecznych położonych w górę od miasta. – Trzeba koniecznie chronić istniejące jeszcze miejskie „gąbki”, czyli torfowiska, doliny rzek i strumieni, starorzecza, czy lasy miejskie i podmiejskie. Śladem innych miast europejskich (np. Kopenhaga, Rotterdam) powinniśmy również budować infrastrukturę retencyjną w miastach w postaci parków i ogrodów deszczowych, czy placów i ulic o zwiększonej pojemności retencyjnej, które w trakcie ulewy mogą być wyłączone z ruchu – stwierdza Anna Januchta-Szostak. – Możemy także ograniczać ekspozycję na powódź poprzez ograniczenia lub zakazy zabudowy na terenach zagrożonych powodzią. W szczególności istotne jest, by obiekty architektury i infrastruktury krytycznej (np. szpitale) nie były lokalizowane w strefach zagrożenia powodziowego – dodaje.

Kwestie inwestowania w odporność na zmiany klimatu i globalne najlepsze praktyki podczas Kongresu przedstawi Frank Goossensen z firmy Arcadis. Z kolei Floris Boogaard z pozarządowego instytutu badawczego Deltares podzieli się wnioskami wyciągniętymi z 30 lat budowania odporności klimatycznej Holandii.

O wydarzeniu
Wydarzenie takie jak Kongres Miasto-Woda-Jakość Życia jest szansą na identyfikację problemów i poszukiwanie skutecznych rozwiązań w zakresie gospodarowania wodą.
W gronie prelegentów i prelegentek wydarzenia są:

• Mateusz Balcerowicz – Zastępca Prezesa PGW Wody Polskie ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą,
• Alicja Michalik-Kucińska – Zastępca Prezesa PGW Wody Polskie ds. Zarządzania Środowiskiem Wodnym
• prof. IMGW-PIB dr hab. inż. Paweł Wilk – Dyrektor, Centrum Badań i Rozwoju IMGW-PIB,
• Robert Konieczny – architekt, KWK Promes,
• Witold Ziomek – Prezes MPWiK S.A. we Wrocławiu,
• Robert Gajda – Zastępca Prezesa Zarządu, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,
• Cecylia Malik – malarka, performerka, edukatorka, ekolożka i miejska aktywistka,
• Yenny Vega Cardenas – President, International Observatory on Nature's Rights
• Georges Laimé – Water Governance and Circular Economy Unit, OECD,
• prof. Jiang Tong – Nanjing University of Information Science and Technology.

Jak co roku, podczas Kongresu odbędzie się premiera raportu Water City INDEX 2024, czyli specjalistycznego rankingu polskich miast pod względem efektywności gospodarowania zasobami wody. Prezentacji raportu będzie towarzyszyło wręczenie nagród wyróżnionym miastom.

W programie wydarzenia zaplanowana jest również prezentacja oraz dyskusja nad dokumentem programowym IV Wodnego Okrągłego Stołu: Woda w rolnictwie – szanse i zagrożenia.

Wydarzeniami towarzyszącymi Kongresowi są: wystawa sztuki optycznej Wojciecha Fangora „American Dream” w przestrzeniach Krupa Art Foundation (do 20 października) oraz koncert orkiestrowy „Become Ocean” w Narodowym Forum Muzyki Filharmonii Wrocławskiej (11 października).

Program i bezpłatna rejestracja na Kongres oraz więcej informacji na temat wydarzeń towarzyszących (możliwy udział stacjonarnie lub online) dostępne są na stronie: watercity.com.pl.

Dziennik Warto Wiedzieć objął patronatem medialnym to wydarzenie.