Jak czytamy w raporcie WHO pt. Europejski Raport Zdrowia 2012, choroby niezakaźne mają największy udział w umieralności Europejczyków, będąc przyczyną około 80 proc. zgonów. Choroby układu krążenia nadal stanowią główną przyczynę umieralności i odpowiadają za niemal 50 proc. wszystkich zgonów. Drugie miejsce zajmują nowotwory, które są przyczyną prawie 20 proc. zgonów. Przyczyny zewnętrzne w postaci urazów i zatruć odpowiadają za 9 proc. wszystkich zgonów. Odnotowano zmiany wzorców rozkładu przyczyn zgonów w podziale według podregionów.
Główne choroby układu krążenia to choroba niedokrwienna serca i choroby naczyniowo mózgowe, które razem stanowią przyczynę 35 proc. wszystkich zgonów w Europie. Niemniej występują duże różnice między poszczególnymi krajami według wieku, płci oraz rozkładu czynników warunkujących. Poniżej przedstawiono czynniki ryzyka. Według europejskiej bazy danych Health for All [Zdrowie dla wszystkich], w Europejskim Regionie WHO zapadalność na choroby nowotworowe ogółem i umieralność z powodu chorób nowotworowych wynoszą odpowiednio 379 przypadków i 168 zgonów na 100 000 osób. Od połowy lat osiemdziesiątych XX wieku zapadalność na choroby nowotworowe wzrosła o 32 proc. natomiast umieralność zmniejszyła się o 10 proc. Spadki współczynników umieralności obserwowane są w przypadku chorób nowotworowych, w których odnotowano poprawę w zakresie diagnozy, profilaktyki i opieki zdrowotnej.
Wśród mężczyzn nowotwory płuc, jelita grubego i gruczołu krokowego stanowią niemal 50 proc. przyczyn zgonów z powodu chorób nowotworowych, natomiast wśród kobiet nowotwory piersi, płuc, żołądka, szyjki macicy i jajnika odpowiadają za 60 proc. zgonów. Monitoring trendów umieralności z głównych przyczyn zewnętrznych dostarcza dodatkowych informacji, które można wykorzystać w opracowywanych prognozach, jak również pozwala obserwować bezpieczeństwo środowiska oraz pewne szkodliwe dla zdrowia zachowania występujące w populacji. Na przykład, współczynniki samobójstw -pomimo zróżnicowania poziomów- spadły o 25-40 proc. we wszystkich podregionach Europy po okresie wzrostu, jaki miał miejsce w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku.
Najnowsze trendy wskazują jednak na wyhamowanie tego trendu spadkowego, co zbiegło się ze spowolnieniem gospodarczym trwającym od 2008 roku. Umieralność z powodu wypadków komunikacyjnych daje wgląd w zagadnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym stanu infrastruktury drogowej, środków ochronnych i regulacji prawnych. Ogólne trendy wskazują, że od 1990 r. w Europejskim Regionie WHO nastąpił 50 proc. spadek umieralności z tej przyczyny, a w 2010 r. odsetek zgonów spowodowanych wypadkami komunikacyjnymi wynosił 10 na 100 000 osób. Powyższy trend może mieć związek ze spadkiem liczby wypadków drogowych, zwłaszcza spowodowanych przez kierowców będących pod wpływem alkoholu.
W Europejskim Regionie WHO choroby zakaźne nie występują tak powszechnie, jak w innych częściach świata. Największe zaniepokojenie budzą gruźlica, HIV/AIDS, pozostałe choroby przenoszone drogą płciową i wirusowe zapalenie wątroby. Niemniej odnotowane niedawno w Europie epidemie polio, różyczki i odry wyraźnie wskazują, że istnieje potrzeba utrzymania lub udoskonalenia działań podejmowanych w obszarze zdrowia publicznego, takich jak nadzór epidemiologiczny i profilaktyka , w tym promocja zdrowia i immunizacja. Po wzroście w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku zmniejszyła się umieralności z powodu gruźlicy, osiągając w 2010 r współczynnik 6 zgonów na 100 000 osób, co oznacza 30 prpc. spadek. Współzakażenia gruźlicy z HIV utrudniają dalsze zmniejszanie umieralności z powodu gruźlicy, zwłaszcza w Europie Wschodniej, gdzie oba zakażenia współistnieją, a jednocześnie występuje oporność na wiele leków (w tym przeciwbakteryjnych). W grupach poszczególnych krajów występują różne wzorce zapadalności na HIV. We wszystkich podregionach zmniejsza się zapadalność na AIDS, co potwierdza, jak istotne jest prowadzenie skutecznego leczenia.
Źródło: www.who.un.org.pl
