Pytanie: Czy powołanie państwowego powiatowego inspektora sanitarnego przez starostę powinno być poprzedzone konkursem na to stanowisko przeprowadzonym przez wojewodę?

Odpowiedź: Nie, nie ma podstaw prawnych do przeprowadzenia przez wojewodę konkursu na stanowisko państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.

Uzasadnienie: Wątpliwość wyrażona w sformułowanym pytaniu powstała w wyniku działania Wojewody Śląskiego, który samodzielnie ogłosił konkurs na stanowiska państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych w Zawierciu oraz w Bielsku-Białej – oczekując, że tak wyłonieni kandydaci zostaną automatycznie powołani przez odpowiedniego starostę.

Tymczasem zgodnie z art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej państwowego powiatowego inspektora sanitarnego i jego zastępcę powołuje i odwołuje starosta (odpowiednio prezydent miasta na prawach powiatu) za zgodą państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Przepisy zatem jednoznacznie wskazują, że organem dysponującym inicjatywą w zakresie powołania inspektora – a zatem również wyłonienia kandydata na to stanowisko – jest właściwy starosta, związany jedynie obowiązkiem współdziałania z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym.

Działanie Wojewody wynikało z błędnej interpretacji przepisu art. 13 ust. 2 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zgodne z tym przepisem do państwowych inspektorów sanitarnych stosuje się przepisy dotyczące pracowników jednostek budżetowych będących podmiotami leczniczymi. Z kolei zgodnie z art. 49 ust.  1 pkt 1 ustawy z dn. 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej w podmiocie leczniczym niebędącym przedsiębiorcą przeprowadza się konkurs na stanowisko kierownika. Konkurs ten ogłasza podmiot tworzący (art. 49 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej). Z kolei zgodnie z art. 10 ust. 4a ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej uprawnienia podmiotu tworzącego w rozumieniu przepisów  działalności leczniczej w stosunku do powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej posiada wojewoda. Bezkrytyczne zestawienie tych przepisów prowadzi do wniosku, że na stanowisko państwowego powiatowego inspektora sanitarnego przeprowadzany jest przez właściwego wojewodę konkurs.

Interpretacja ta jest jednak błędna, co wynika z kilku powodów:

1.       Przepisy dotyczące trybu powoływania państwowych inspektorów sanitarnych (innych niż Główny Inspektor Sanitarny) znalazły się w art. 11 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Art. 13 dotyczy wymogów kwalifikacyjnych (ust. 1) oraz praw i obowiązków państwowych inspektorów sanitarnych (ust. 3-5). Wykładnia systemowa pozwala zatem stwierdzić, że odesłanie do przepisów dotyczących pracowników podmiotów leczniczych – jednostek budżetowych zawarte w ust. 2 odnosi się wyłącznie do zagadnień pracowniczych, nie zaś do procedury powoływania.

2.       Warto zauważyć, że nawet gdyby uznać, że art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy o działalności leczniczej miał się mieścić w ramach odesłania zawartego w art. 13 ust. 2 to i tak zastosowanie reguły lex specialis derogat legi generali wyłączałoby jego zastosowanie. Skoro bowiem art. 11 ust. 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej odmiennie reguluje zagadnienie powoływania państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, to w tym zakresie nie mogą mieć zastosowania przepisy ogólne – i to stosowane na zasadzie odesłania.

3.       Co więcej – przyjęcie tezy o konieczności stosowania art. 49 ust. 1 pkt 1 prowadziłoby do sprzeczności z jasno określonym trybem powoływania państwowych powiatowych inspektorów sanitarnych. Przepisy wymagają bowiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego. Czynność ta byłaby bezcelowa w sytuacji, gdyby starosta był obowiązany automatycznie powołać osobę wyłonioną w wyniku konkursu.

Z powyższych względów udzielono odpowiedzi jak na wstępie.

Warto dodać, że w świetle powyższej interpretacji nie jest wymagany tryb konkursowy powoływania państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Jest to o tyle zrozumiałe, że związanie wynikiem konkursu stałoby w sprzeczności z obowiązkiem uzgodnienia kandydata z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym. W związku z wymogiem przejrzystości działania administracji zaleca się jednak przeprowadzenie naboru w trybie konkurencyjnym, np. przy subsydiarnym zastosowaniu przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 roku o pracownikach samorządowych.