„15. 1. Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:

3) udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
4) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych;
5) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów psychologicznych;

6) udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych z dziećmi;
7) wspieranie aktywności społecznej rodzin;
8) motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
9) udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
10) motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
11) udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
12) podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin;
13) prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci;
14) prowadzenie dokumentacji dotyczącej pracy z rodziną;
15) dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny, nie rzadziej niż co pół roku, i przekazywanie tej oceny podmiotowi, o którym mowa w art. 17 ust. 1;
16) monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną;
17) sporządzanie, na wniosek sądu, opinii o rodzinie i jej członkach;
18) współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny;
19) współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493, z 2009 r. Nr 206, poz. 1589 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146 i Nr 125, poz. 842), lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.”

Zadania asystenta można podzielić na kilka rodzajów:

• pomoc w poprawie sytuacji bytowej oraz w uzyskaniu samodzielności materialnej (do tej grupy zaliczam zadania wymienione w pkt 3, 4, 7, 8,9);
• szeroko rozumiane wsparcie psychologiczne (do tej grupy zaliczam zadania wymienione w pkt 5, 6, 10, 11, 13);
• czynności administracyjne (do tej grupy zaliczam zadania wymienione w pkt 14, 15, 16, 17);
• współpraca z innymi podmiotami (do tej grupy zaliczam zadania wymienione w pkt 18, 19);
• czynności interwencyjne (do tej grupy zaliczam zadania wymienione w pkt 12);

Należy zwrócić uwagę, że ustawa mówi o wsparciu i pomocy przy rozwiązywaniu problemów rodziny a nie o ich rozwiązaniu za rodzinę.

Przykład: w celu poprawy sytuacji socjalnej rodziny, asystent ustalił, że członkom rodziny może przysługiwać dane świadczenie (np. zasiłek z ośrodka pomocy społecznej, stypendium socjalne dla ucznia, możliwość zwiększenia wysokości alimentów). Asystent ustalił również, że niektórzy członkowie rodziny nie posiadają ważnych dokumentów potwierdzających ich tożsamość. Rolą asystenta będzie w takim przypadku pomoc przy sporządzeniu odpowiednich wniosków czy pism np. dotyczących uzyskania nowego dowodu osobistego oraz pomoc w załatwieniu spraw urzędowych. Rolą asystenta nie powinno być działanie w roli pełnomocnika rodziny. Chodzi o to by po wyjściu asystenta rodzina nabyła umiejętności samodzielnego radzenia sobie w powszechnych sytuacjach życiowych np. w kontaktach z organami administracji publicznej.

Warto zwrócić uwagę, że asystent powinien monitorować funkcjonowanie rodziny po zakończeniu pracy z rodziną. Przepisy nie określają oczywiście jak długo ma trwać taki monitoring. Będzie to uzależnione od okoliczności. Co ważne przepisy nie określają również maksymalnej liczby rodzin jakie będzie mógł monitorować asystent. Ponieważ monitoring ma miejsce po zakończeniu pracy z rodziną nie ma tu zastosowania limit 20 rodzin na jednego asystenta (art. 15 ust. 4 ustawy).

Artykuł 15 nie zawiera pełnego katalogu zadań asystenta rodziny. Jako przykład można wskazać np. współpracę z rodziną wspierającą (art. 29 ust. 2); współpracę przy opracowaniu planu pomocy dziecku umieszczonego w placówce opiekuńczo-wychowawczej (art. 93 ust. 4), udział w ocenie sytuacji dziecka umieszczonego w pieczy zastępczej (art. 130).