1 lipca 2025 roku Rada Ministrów zatwierdziła dwa projekty ustaw przygotowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które mają uprościć i przyspieszyć procesy związane zarówno z wypłatą zasiłków pogrzebowych, jak i obsługą funduszy emerytalnych. Nowe przepisy to krok w stronę cyfryzacji usług publicznych oraz większej wygody obywateli w trudnych momentach życia.

Ułatwienia w zasiłkach pogrzebowych – mniej formalności, więcej wsparcia

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobom, które poniosły koszty pochówku ubezpieczonego lub emeryta. Dotychczas jednak w wielu przypadkach niezbędne było wydanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) formalnej decyzji, co często wydłużało i komplikowało procedurę. Nowe przepisy upraszczają ten proces.

W przypadku gdy pogrzeb został opłacony przez jednego członka rodziny zmarłego, a zasiłek pogrzebowy przysługuje w pełnej zryczałtowanej kwocie – obecnie 4000 zł, a od 1 stycznia 2026 roku 7000 zł – ZUS nie będzie już musiał wydawać decyzji. Wniosek zostanie rozpatrzony automatycznie, co oznacza znaczne skrócenie czasu oczekiwania na wypłatę świadczenia.

W sytuacjach bardziej skomplikowanych – np. gdy koszty pogrzebu poniosła osoba niespokrewniona lub zasiłek przysługuje w proporcji do poniesionych kosztów – ZUS nadal będzie wydawał decyzje indywidualne.

Dodatkowo, uporządkowano praktykę związaną ze składaniem wniosków przez zakłady pogrzebowe. Nowelizacja wprowadza możliwość oficjalnego pośrednictwa zakładów pogrzebowych w składaniu wniosków o zasiłek w imieniu osoby, która faktycznie pokryła koszty pogrzebu. Taka opcja będzie dostępna nie tylko dla członków rodziny, ale także – po spełnieniu określonych warunków – dla osób trzecich.

Fundusze emerytalne idą w stronę cyfryzacji

Drugi z przyjętych projektów dotyczy organizacji i funkcjonowania funduszy emerytalnych. Jego głównym celem jest dostosowanie przepisów do realiów cyfrowych oraz ograniczenie zbędnych kosztów administracyjnych.

Najważniejsza zmiana to przeniesienie obowiązkowych ogłoszeń i publikacji dotyczących funduszy emerytalnych z tradycyjnej prasy do internetu. Ogłoszenia mają być publikowane na oficjalnych stronach internetowych funduszy, co ułatwi dostęp do informacji oraz ograniczy wydatki instytucji finansowych.

Kolejnym krokiem jest wprowadzenie możliwości zawierania umów oraz składania oświadczeń w formie elektronicznej. To ważne udogodnienie, które ma uprościć i przyspieszyć procesy związane z uczestnictwem w funduszach oraz wypłatą świadczeń.

Projekt przewiduje także wyeliminowanie konieczności realizowania wypłat przez przekazy pocztowe – forma ta będzie mogła zostać zastąpiona przez szybsze i tańsze przelewy bankowe, co oznacza kolejne oszczędności i usprawnienie dla funduszy emerytalnych i ich klientów.

Cyfryzacja i uproszczenia – kierunek przyszłości

Oba projekty ustaw są częścią szerszego pakietu deregulacyjnego i cyfryzacyjnego rządu, który ma na celu usprawnienie funkcjonowania administracji oraz zwiększenie komfortu obywateli. Zmiany są odpowiedzią na rosnące oczekiwania społeczne w zakresie uproszczeń formalnych, a także na potrzebę efektywnego zarządzania zasobami instytucji publicznych.

Nowelizacje zostaną skierowane do dalszego procedowania w parlamencie. W przypadku przyjęcia bez zmian, nowe przepisy dotyczące zasiłku pogrzebowego wejdą w życie od 1 stycznia 2026 roku, natomiast regulacje związane z funduszami emerytalnymi zaczną obowiązywać w terminie określonym w ustawie wykonawczej.

Źródło: MRPiPS