W Polsce niemal zawsze wyłącznie kobiety przerywają pracę zawodową aby sprawować opiekę nad dziećmi. Z prawa tego niezwykle rzadko korzystają mężczyźni. Ta nierówność oczywiście utrwala stereotypy pomiędzy kobietami i mężczyznami, ale też pogłębia różnice płacowe. Aby zapobiegać temu nierównemu podziałowi, MRiPS przygotowało projekt, który ma służyć równowadze między życiem zawodowym a prywatnym rodzicom.

Chodzi o projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy i innych ustaw, o którym pisaliśmy w naszym dzienniku, już w zeszłym miesiącu. Rzecznik Praw Obywatelskich z zadowoleniem przyjął planowane wprowadzenie – w ramach wydłużonego urlopu rodzicielskiego – nieprzenoszalnej części tego urlopu w wymiarze do 9 tygodni dla każdego z rodziców. Powinno to zachęcić ojców do korzystania z urlopu rodzicielskiego na większą skalę niż obecnie. Z tego uprawnienia w zdecydowanej większości korzystają bowiem pracownice.

Projekt ustala wysokość zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego na poziomie 70% podstawy wymiaru zasiłku dla uprawnionego rodzica, to jednak przewiduje, że w razie wniosku matki, złożonego nie później niż 21 dni po porodzie miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5% podstawy wymiaru zasiłku. Podobne rozwiązanie nie znajduje zastosowania w przypadku pracownika ojca, temu przysługuje zasiłek w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Wprowadza to rozróżnienie ze względu na płeć pracownika, rodzica w wysokości przysługującego zasiłku macierzyńskiego. Może to powodować, że decyzja o skorzystaniu z wymiaru urlopu rodzicielskiego przekraczającego nieprzenaszalny 9-tygodniowy okres będzie, przy uwzględnieniu luki płacowej na niekorzyść kobiet, podejmowana częściej przez kobiety niż mężczyzn. To zaś utrzyma tendencję do wypychania kobiet z rynku pracy w przypadku realizacji obowiązków rodzicielskich. 

Projekt skracałby okres, w którym możliwe byłoby skorzystanie przez pracownika – ojca z urlopu ojcowskiego z 24 do 12 miesięcy od urodzenia dziecka. Budzi to obawy o skuteczność realizacji celu, jakim powinno być ograniczenie nieodpłatnej pracy w rodzinie wykonywanej przez kobiety i pozostawienie im więcej czasu na pracę za wynagrodzeniem przez zwiększenie korzystania przez ojców z tych rozwiązań.

Źródło: RPO