Sytuacja, w której oboje rodzice składają wniosek o przyznanie świadczenia obliguje organ do przeprowadzenia postępowania dowodowego na okoliczność tego, który z rodziców sprawuje opiekę nad dzieckiem, dopiero bowiem ustalenie, że opieka jest sprawowana równocześnie przez oboje rodziców daje organowi podstawę do stwierdzenia, że świadczenie powinno być wypłacone temu z rodziców, który pierwszy złożył wniosek.
Zgodnie z art. 22 ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania decyzji, w przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka do świadczenia wychowawczego, świadczenie to wypłaca się temu z rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem.
Jeżeli opieka nad dzieckiem sprawowana jest równocześnie przez oboje rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu, kto pierwszy złoży wniosek.
W przypadku, gdy po złożeniu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego przez rodzica, opiekuna prawnego dziecka lub opiekuna faktycznego dziecka drugi rodzic, opiekun prawny dziecka lub opiekun faktyczny dziecka złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego w związku z opieką nad tym samym dzieckiem, organ właściwy ustala kto sprawuje opiekę i w tym celu może zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej, w celu ustalenia osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem.
Przepisy art. 15 ust. 2 i 3 stosuje się. Powołany przepis reguluje w szczególności sytuację, w której rodzice w różnym czasie składają wniosek o przyznanie świadczenia wychowawczego - obliguje ona zgodnie z art. 22 ustawy organ prowadzący postępowanie do ustalenia, który z rodziców sprawuje opiekę nad dzieckiem.
W ocenie Sądu organy obydwu instancji przedwcześnie odmówiły skarżącej przyznania świadczenia wychowawczego. Przesłanką odmowy w świetle treści art. 22 ustawy nie może być bowiem wyłącznie wcześniejsze udzielenie informacji mężowi skarżącej o przyznaniu mu świadczenia wychowawczego.
W niniejszej sprawie organy obydwu instancji zaniechały zbadania, który z rodziców sprawuje opiekę nad dzieckiem, czy też czy sprawują tę opiekę wspólnie. Dopiero bowiem ustalenie, że oboje rodzice sprawują opiekę nad córką, dawałoby podstawę odmowy świadczenia skarżącej z powołaniem się na okoliczność późniejszego złożenia wniosku. W przypadku natomiast ustalenie, że dziecko zamieszkuje z matką, która sprawuje opiekę nad córką, przed wydaniem decyzji w sprawie powinny podjąć kroki zmierzające do uchylenia świadczenia przyznanego mężowi skarżącej zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 7 lutego 2022 r., sygn. III SA/Kr 1333/21
Źródło: CBOSA
