Zdaniem kontrolerów swoboda w wydatkowaniu środków przez samorządy nie zaspokaja potrzeb osób niepełnosprawnych. Kolejnym zarzutem wobec wykorzystywania tych środków jest brak analizy skuteczności ich wydatkowania, większa część kwoty przeznaczana jest na warsztaty terapii zajęciowej, które są mało efektywne w zakresie rehabilitacji. Innym argumentem stawianym przeciwko samorządom jest mała skuteczność w tworzeniu miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych na poziomie zaledwie 10-13 procent.

W okresie kontroli obejmującym lata 2011-2013 samorządy powiatowe otrzymały 2,5 mld złotych na potrzeby związane z rehabilitacją osób niepełnosprawnych.

Odnosząc się szczegółowo NIK zarzucił warsztatom terapii zajęciowej małą efektywność, która wyrażała się podjęciem pracy przez zaledwie 1-2 procent uczestników. W tym okresie jednocześnie podniósł się wskaźnik, osób uczestniczących w zajęciach dłużej niż 9 lat, który sięga już 33 procent uczestników.

W kontrolowanym okresie w samorządach powiatów 18 procent wszystkich środków przeznaczono na zakup sprzętu rehabilitacyjnego. Co ciekawe zdaniem NIK finansowanie rehabilitacji leczniczej jest zadaniem innych instytucji i nie musi powinno być realizowane ze środków PFRON.

Wnioski pokontrolne dotycząc wprowadzenia mechanizmu ewaluacji skuteczności wykorzystywania przez samorządy środków i promocję dobrych praktyk w zakresie wsparcia osób niepełnosprawnych. NIK zaleca również wdrożenie systemu informatycznego identyfikującego beneficjentów środków z uwzględnieniem pomiaru pomocy, dostosowanie wskaźników efektywności oraz wymianę informacji z uwzględnieniem innych jednostek świadczących pomoc w tym zakresie.

Raport NIK o wykorzystaniu środków PFRON dostępny jest TUTAJ.