Wyrok NSA  z dnia 9 grudnia 2010 r. sygn. I OSK 1161/10

Osobą uprawnioną do świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest wyłącznie osoba (dziecko małoletnie bądź pełnoletnie), która nie jest ekonomicznie samodzielna ze względu na wiek bądź kontynuowanie nauki, bądź ze względu na znaczny stopień niepełnosprawności, dla której dłużnikiem alimentacyjnym jest rodzic.

Tymczasem z akt sprawy wynika, że skarżąca kasacyjnie poza tym, że ma alimenty zasądzone od dzieci to ustalony wobec niej znaczny stopień niepełnosprawności datuje się od stycznia 2003 r. gdy miała 62 lata.

O tym, że celem ustawodawcy było zapewnienie w szczególności środków utrzymania dzieciom świadczy treść preambuły aktu prawnego, która wprawdzie nie jest bezpośrednim źródłem norm prawnych lecz odgrywa istotną rolę pomocniczą, dostarczając wskazówek interpretacyjnych dla właściwego rozumienia sensu ogółu przepisów w niej zawartych.

Przyjęcie natomiast wykładni zaprezentowanej w skardze kasacyjnej, że każdy kto uzyskał orzeczenie sądu o należnych mu alimentach, nie może wyegzekwować zasądzonych kwot i doświadcza trudnej sytuacji materialnej, jest osobą uprawnioną do alimentów na podstawie ustawy o pomocy byłoby sprzeczne nie tylko z wykładnią językową powołanych wyżej przepisów, ale i wykładnią celowościową. Fundusz alimentacyjny pełni bowiem rolę służebną wobec norm prawa rodzinnego i służyć ma faktycznej realizacji uprawnień dziecka do świadczeń alimentacyjnych od osób, na których ciąży obowiązek alimentacyjny ustalony w tytule wykonawczym.

Dla takich natomiast osób jak skarżąca kasacyjnie system polityki społecznej państwa przewiduje szereg instytucji mających na celu pomoc w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych. Są to m.in. różnego rodzaju zasiłki (stałe, okresowe, celowe i specjalne) przewidziane w ustawie o pomocy społecznej, dodatki mieszkaniowe, których zasady i tryb przyznawania reguluje ustawa o dodatkach mieszkaniowych, czy wreszcie świadczenia opiekuńcze przyznawane w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji zawarte w ustawie o świadczeniach rodzinnych.

Źródło: Orzecznictwo NSA