W ustawie z dnia 9 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (druk sejmowy nr 330, Sejm IX kadencji; druk senacki nr 101, Senat X kadencji) przewidziano wprowadzenie w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane definicji przenośnych wolno stojących masztów antenowych oraz szeregu wyjątków z nimi związanych. Modyfikacje z jednej strony odbywają się w drodze art. 21 ustawy z dnia 9 kwietnia 2020 r. (zmiany w Prawie budowlanym „na już”), a z drugiej strony w ramach art. 71 ustawy o szczególnych instrumentach, która jest nowelizacją „dużej nowelizacji” Prawa budowlanego, wchodzącej w życie we wrześniu 2020 roku.
Czym będzie „wolno stojący maszt antenowy”?
Ustawodawca do art. 3 Prawa budowlanego dodaje punkt 5a, wedle którego przez przenośny wolno stojący maszt antenowy należy rozumieć wszelkie konstrukcje metalowe bądź kompozytowe, samodzielne bądź w połączeniu z przyczepą, rusztem, kontenerem technicznym, lub szafami telekomunikacyjnymi, posadowione na gruncie, wraz z odciągami, balastami i innymi elementami konstrukcji, instalacją radiokomunikacyjną i infrastrukturą zasilającą, przeznaczone do wielokrotnego montażu i demontażu bez utraty wartości technicznej.
Jaki będzie zakres wyjątków i kiedy będą stosowane?
Po pierwsze do art. 29 Prawa budowlanego dodany zostanie ust. 5, wedle którego przepisów art. 29 ust. 3 i 4 nie stosuje się do przedsięwzięć, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 12 (czyli dot. budowy tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce…), polegających na budowie i przebudowie przenośnych wolno stojących masztów antenowych, w przypadku, gdy inwestorem jest przedsiębiorca telekomunikacyjny lub podmiot, o którym mowa w art. 4 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. – Prawo telekomunikacyjne (najogólniej rzecz ujmując: chodzi o służby).
W konsekwencji wyłączone w odniesieniu do budowy wolno stojących masztów będzie stosowanie przepisów mówiących o konieczności posiadania pozwolenia na budowę dla przedsięwzięcia, które wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, oraz przedsięwzięcia wymagającego przeprowadzenia oceny oddziaływania na obszar Natura 2000, zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Wyłączone zostanie także wymaganie dot. posiadania pozwolenia na budowę dla wykonywania robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków oraz dokonania zgłoszenia w przypadku wykonywania robót na obszarze wpisanym do rejestru zabytków.
Nowy art. 29 ust. 5 będzie – według dodawanego także art. 30 ust. 5i Prawa budowlanego – będzie stosowany podczas stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu klęski żywiołowej. Niemniej nie do końca…
Po wejściu w życie we wrześniu 2020 r. ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane zmieniona zostanie numeracja ustępów w art. 29 Prawa budowlanego – ze względu na rozbudowanie jego treści. Stąd też wtedy art. 29 ust. 5 utraci brzmienie zaprezentowane powyżej. Ustawodawca przewidział tę sytuację – i od 19 września analogiczna jednostka w Prawie budowlanym będzie nie art. 29 ust. 5, lecz art. 29 ust. 8 – który będzie wyłączał stosowanie art. 29 ust. 6 i 7 (ocena oddziaływania i rejestr zabytków). Stanowi o tym art. 71 ustawy z dnia 9 kwietnia. Jednak o ograniczonym zakresie czasowym stosowania art. 29 ust. 8 nie stanowi art. 30 ust. 5i, gdyż wymienia on tylko i wyłącznie art. 29 ust. 5.
Tym samym (o ile nic się nie zmieni) w dalszym horyzoncie czasowym, tj. od 19 września 2020 r. – niezależnie od stanu epidemii czy stanu klęski – będą znajdowały zastosowanie wyłączenia dot. przedsięwzięć wymagających oceny oddziaływania czy robót realizowanych w odniesieniu do obiektu/obszaru wpisanego do rejestru zabytków. Być może należy spodziewać się korekty tego rozwiązania w Senacie lub kolejnego projektu zawężającego stosowanie wyjątków w okresie „zwyczajnym”.
Po drugie zmiany dotkną samych przepisów dot. zgłoszenia budowy wolno stojących masztów. Do art. 30 Prawa budowlanego dodane będą przepisy ust. 5f-5i. Przy czym przepisy te – o czym stanowić będzie nowy, wspomniany już, art. 30 ust. 5i – będą znajdowały zastosowanie, podobnie jak przedstawiony powyżej art. 29 ust. 5, podczas stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii albo stanu klęski żywiołowej.
Według art. 30 ust. 5f do wykonywania robót budowlanych polegających na budowie lub przebudowie przenośnych wolno stojących masztów antenowych w przypadku, gdy inwestorem jest podmiot, o którym mowa w art. 29 ust. 5 (przypomnijmy, w Prawie budowlanym tylko do września 2020 r.), można przystąpić w terminie 3 dni roboczych następujących po dniu doręczenia organowi administracji architektoniczno-budowlanej zgłoszenia. Według dodawanego art. 30 ust. 5g organ administracji architektoniczno-budowlanej będzie mógł wnieść sprzeciw do zgłoszenia z art. 30 ust. 5f, w terminie 14 dni od dnia doręczenia zgłoszenia wyłącznie w przypadku, gdy wykonanie robót budowlanych lub obiektu objętego zgłoszeniem może spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Natomiast w świetle nowego art. 30 ust. 5h w przypadku wniesienia takowego sprzeciwu organ administracji architektoniczno-budowlanej będzie musiał zobowiązać inwestora do wstrzymania wykonywania robót budowlanych lub do rozbiórki obiektu.
Warto także dodać, że pewne zmiany z uwagi na wolno stojące maszty antenowe zajdą w art. 152 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. Zmiany te mają umożliwić szybkie rozpoczęcie eksploatacji masztów.
Wejście w życie
Art. 21 i art. 71 ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy z dnia 9 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 – przy czym zmiany wynikające z tego drugiego przepisu, będącego „nowelizacją dużej nowelizacji”, zafunkcjonują w systemie prawnym tak naprawdę dopiero w momencie wejścia w życie tejże nowelizacji, a więc od 19 września 2020 roku.
