Sejmowa Komisja Łączności z Polakami za Granicą pracuje nad projektem ustawy o zmianie ustawy o Karcie Polaka oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wstępna wersja projektu przewiduje wprowadzenie kilku nowych zadań dla starostów.

Projekt przewiduje nałożenie na starostę nowego zadania polegającego na wydawaniu decyzji uznaniowej w przedmiocie zwrotu kosztów związanych z remontem lub adaptację lokalu mieszkalnego dla osoby przebywającej w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, która otrzymała na podstawie Karty Polaka. Starosta miałby być również zobowiązany do wypłaty tego świadczenia oraz innych świadczeń pieniężnych przyznanych osobom uprawnionym decyzjami ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Projekt przewiduje również wprowadzenie uprawnienia dla organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego do określenia w drodze uchwały form pomocy dla osób, które osiedliły się w Polsce, korzystając z Karty Polaka.

Diabeł tkwi w szczegółach

W projekcie nie wskazano jakimi szczegółowymi wytycznymi winien kierować się starosta przy podejmowaniu decyzji o odmowie albo przyznaniu pomocy i o jej wysokości. Zgodnie z ogólną zasadą postępowania administracyjnego organ administracji publicznej jest zobowiązany do podjęcia wszelkich czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Tymczasem z projektowanych przepisów nie wynika nawet, czy organ może analizować sytuację majątkową wnioskodawcy.

Z projektu nie wynika również możliwość udzielenia upoważnienia do wydawania decyzji pracownikom innych niż starostwo jednostek organizacyjnych powiatu (np. pracownikowi powiatowego centrum pomocy rodzinie).

Z żadnego przepisu projektu ustawy nie wynika zagwarantowanie powiatom kosztów obsługi zadania z zakresu administracji rządowej. Co do zadania związanego z wypłatą świadczeń projekt ustawy nie określa w jakich terminach środki będą przekazywane do powiatów. Rodzi to ryzyko konieczności kredytowania przez powiaty ze środków własnych wydatków budżetu państwa.

W projekcie przewiduje się również wprowadzenie upoważnienie do wydania rozporządzania wykonawczego do ustawy m.in. w zakresie zasad przekazywania środków finansowych powiatom. Do przedstawionego projektu ustawy nie przedłożono jednak założeń do projektu planowanego aktu wykonawczego, co uniemożliwia ocenę mechanizmu przekazywania środków finansowych.

Wątpliwości budzi również proponowana brzmienie wytycznych do wydania rozporządzania, a dotyczących możliwości wskazania w rozporządzeniu województwa lub kilku województw, które w danym roku będą otrzymywały środki finansowe z podziału rezerwy celowej budżetu państwa.

Powyższe oznacza, że rozporządzeniem wykonawczym faktycznie będzie można uniemożliwić przyznanie pomocy, o której mowa w ustawie, osobie, która osiedli się na obszarze województwa nie objętego środkami rezerwy celowej „Pomoc dla osób posiadających Kartę Polaka”.