Resort edukacji opublikował projekt nowego rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. W części projekt powiela regulacje obecnie obowiązującego rozporządzenia z 2002 r., ale wprowadza również wiele zmienionych i nowych rozwiązań. Konsultacje publiczne projektu trwają do 8 sierpnia.

Zmienione i nowe uregulowania

1. Obowiązek rejestrowania wyjść grupowych, które nie są wycieczkami. Wzór rejestru został określony w załączniku. W rejestrze mają być wpisywane m.in.: cel wyjścia, miejsca zbiórek, a także osoby odpowiedzialne za opiekę nad uczniami. Wpisy będą wymagały akceptacji dyrektora szkoły. Do prowadzenia rejestru dyrektor może upoważnić inną osobę. (Do wycieczek szkolnych stosuje się kartę wycieczki określoną w § 6 rozporządzenia MEN z 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki);
2. Obowiązek uwzględnienia w planie zajęć dydaktyczno-wychowawczych realizacji zajęć wymagających intensywnego wysiłku umysłowego nie później niż na szóstej godzinie zajęć w danym dniu. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, wg. wykresu A. Janczewskiego efektywność pracy ucznia zaczyna się łagodnie zmniejszać już od 4 godziny lekcyjnej, natomiast na 6 lekcji intensywnie spada. Główny Inspektorat Sanitarny wskazuje, że uczniowie powinni mieć równomiernie rozłożenie zajęć, nie więcej niż 6-7 godzin dziennie;
3. Wprowadzenie minimalnego czasu trwania przerw (co najmniej 10 minut) oraz dostosowania ich do potrzeb uczniów. Dyrektor szkoły w tej kwestii będzie obowiązany zasięgnąć opinii rady rodziców i samorządu uczniowskiego, gdyż długość przerw powinna być racjonalnie dostosowana do potrzeb społeczności szkolnej, np. umożliwiać spożycie drugiego śniadania i obiadu. Ponadto, uczniom podczas przerwy należy zapewnić opiekę. W uzasadnieniu czytamy, iż na podstawie opracowania „Education at a Glance 2017 OECD Indicators” w krajach Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju minimalna długość przerwy na ogół wynosi 10-15 minut, aby umożliwić uczniom zmianę sali lekcyjnej oraz uwzględnić realizację potrzeb fizjologicznych. Zgodnie z „Poradnikiem oceny higieny procesu nauczania – uczenia się w szkole podstawowej” Głównego Inspektora Sanitarnego 10 minutowe przerwy pomagają w odreagowaniu zmęczenia wywołanego dłużej trwającym skupieniem;
4. Konieczność informowania kuratora oświaty o zawieszeniu zajęć;
5. Zmieniony przepis dotyczący zapewnienia możliwości pozostawienia części podręczników i przyborów w pomieszczeniach szkoły. W projekcie (§ 5) jednoznacznie określono obowiązek dyrektora szkoły do zapewnienia uczniom miejsca na pozostawienie podręczników i przyborów szkolnych. Rozwiązanie to według autorów, powinno spowodować skuteczniejsze egzekwowanie prawa ucznia i ograniczyć problemy z nadmiernym obciążeniem układu mięśniowo-szkieletowego negatywnie wpływającym na rozwój dziecka;
6. Rozszerzono grupę osób, które powinny odbyć szkolenie z zakresu udzielania pierwszej pomocy. Dotychczas przepisy wymieniały nauczycieli, w tym m.in. prowadzących zajęcia w warsztatach, laboratoriach i zajęcia wychowania fizycznego. Obecnie, aby zwiększyć bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole także pozostali jej pracownicy powinni być przygotowani do udzielania pierwszej pomocy (§ 20 ust. 2). Regulacja ta jest spójna z § 40 projektu rozporządzenia, który obliguje osoby, które powzięły wiadomość o wypadku ucznia będącego pod opieką szkoły, do podjęcia stosownych działań, w tym udzielenia pierwszej pomocy. W sytuacjach zagrożenia zdrowia lub życia niewątpliwie największe znaczenie ma czas udzielenia poszkodowanemu pomocy, dlatego tak istotne jest, by każdy z pracowników, który znajdzie się najbliżej osoby potrzebującej pomocy, umiał zareagować w danej sytuacji;
7. Zmieniono przepis dotyczący zabezpieczenia przed poślizgiem przejść na terenie szkoły (§ 8 ust. 5). W czasie zimowych warunków atmosferycznych szkoły mogą użyć środków adekwatnych do potrzeb w celu zabezpieczenia przed poślizgiem, a nie tylko piasku, jak dotychczas;
8. Uszczegółowiono przepis dotyczący zapewnienia w szkole dostępu do wody spełniającej wymagania dla wody zdatnej do picia (§ 10 ust. 3). W przypadku braku sieci wodociągowej, nadal obowiązkiem szkoły będzie zapewnienie innego źródła wody zdatnej do picia. Uczeń przebywający pod opieką szkoły nie ma możliwości dowolnego opuszczania jej w celu zakupu wody. Dodatkowo, regulacja ta może wpłynąć na zmianę nawyków żywieniowych uczniów przez zastępowanie słodzonych napojów wodą;
9. Uszczegółowiono warunki dotyczące zabezpieczenia pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia, przed czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, np. wilgocią i nasłonecznieniem (§ 16 ust. 1). Regulacja ta ma na celu wyeliminowanie niekorzystnych warunków, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie uczniów;
10. Uszczegółowiono dotychczasowe przepisy dotyczące możliwości zawieszenia zajęć przez dyrektora szkoły w przypadku zdarzeń, które mogły zagrozić zdrowiu uczniów. Wśród nich wyodrębniono: negatywne skutki zdarzeń atmosferycznych oraz przekroczenie w powietrzu dopuszczalnych poziomów substancji szkodliwych (§ 18 ust. 2 pkt 2 lit. b);
11. Poszerzono zakres obowiązywania zasad zachowania bezpieczeństwa w przypadku korzystania z obszarów wodnych w ramach zajęć (§ 33). Obecnie będą one obowiązywać nie tylko w stosunku do wycieczek, ale także zajęć wychowania fizycznego, zajęć sportowych oraz imprez organizowanych przez szkołę, lub w których szkoła bierze udział. Uczestnicy pływając i uprawiając sport lub rekreację mogą przebywać wyłącznie na wyznaczonych obszarach wodnych z zachowaniem bezpieczeństwa. Wskazano również obowiązek zapewnienia stałego nadzoru ratownika wodnego lub ratowników wodnych oraz ustawiczny nadzór opiekuna lub opiekunów ze strony szkoły;
12. Doprecyzowano katalog zachowań zabronionych podczas zajęć i wycieczek (§ 34). Nie wolno będzie korzystać z obiektów pływających, np. łodzi, kajaków, rowerów wodnych, podczas silnych wiatrów, burzy i deszczy nawalnych, jak również wchodzić na zamarznięte powierzchnie rzek, stawów, jezior i innych zbiorników wodnych (§ 36);
13. Wskazano warunki, które muszą spełniać strzelnice organizowane w szkołach (§ 37). Zgodnie z art. 45 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2017 r. poz. 1839, z późn. zm.) broń palna oraz inna broń zdolna do rażenia celów na odległość może być używana w celach szkoleniowych i sportowych tylko na strzelnicach. Strzelnice oraz ich regulamin muszą być zgodne z przepisami ww. ustawy. Zajęcia na strzelnicy może prowadzić osoba, która spełnia warunki zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 46 ust. 3 wymienionej ustawy. Uczniów przed przystąpieniem do strzelania z broni sportowej zaznajamia się z zasadami korzystania ze strzelnicy i bezpiecznego obchodzenia się z bronią;
14. Określono termin na sporządzenie i doręczenie protokołu powypadkowego osobom uprawnionym do zaznajomienia się z materiałami postępowania powypadkowego (§ 45 ust.1). Protokół sporządza się w ciągu 21 dni, a doręcza niezwłocznie. Projekt przewiduje także możliwość wydłużenia tego terminu w zależności od uzasadnionych okoliczności. Jedynie w uzasadnionych przypadkach protokół powypadkowy może być sporządzony w późniejszym terminie (ust. 2). W projekcie zawarty został również katalog otwarty zakresu zastrzeżeń jakie mogą być zgłaszane do protokołu.

Dokument dostępy jest tutaj.