24 projekty aktów prawnych zaopiniowane pozytywnie, 3 z opinią negatywną oraz 7 odesłanych na zespoły z upoważnieniem do wydania wiążącej opinii – to bilans październikowego posiedzenia plenarnego Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Spotkanie odbyło się 26 października br. w siedzibie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Obradom współprzewodniczyli – Sebastian Chwałek, podsekretarz stanu w resorcie administracji i spraw wewnętrznych oraz Marek Olszewski, przewodniczący Zarządu Związku Gmin Wiejskich RP, wójt gminy Lubicz.

Związek Powiatów Polskich reprezentowali: Edmund Kaczmarek - członek zarządu ZPP, starosta jędrzejowski; Zbigniew Deptuła - starosta makowski; Rudolf Borusiewicz, dyrektor biura ZPP oraz jego zastępca Grzegorz Kubalski.

W stronę centralizacji

Pierwszym ważnym tematem spotkania był projekt ustawy prawo wodne. Opinia samorządowców o pomysłach zmian jest negatywna. Październikowe posiedzenie miało wstępnie dotyczyć stawek opłat, ale w związku z ostatnimi decyzjami rządu odnośnie ich przyszłorocznej wysokości, postanowiono, aby zawierało jedynie informację o stanie prac legislacyjnych nad prawem wodnym.

Jak przypominał Mateusz Balcerowicz, dyrektor Departamentu Zasobów Wodnych w Ministerstwie Środowiska, 18 października projekt został przyjęty przez Radę Ministrów. Przy czym został przyjęty z pewnymi zmianami, które dotyczą systemu opłat. Podjęto decyzję, że w zakresie stawek opłat na rok 2017 stawki opłat zostaną zachowane – jako w okresie przejściowym – w wysokości wynikającej z wysokości obowiązującej w 2016 r.

Rada Ministrów podjęła także inne decyzje dotyczące projektu ustawy, jednak zostaną one w trybie reasumpcji dopiero naniesione i zatwierdzone przez członków Rady Ministrów, dlatego nie można o nich na razie informować. Teraz projekt zostanie skierowany do prac parlamentarnych, podczas których samorządowcy także będą mogli zgłaszać uwagi.

– Rozumiem, że zmiana przyjęta przez Radę Ministrów dotyczy tylko i wyłącznie wysokości opłat, natomiast sama konstrukcja budowy nowej instytucji jaką są Wody Polskie pozostała zachowana – dopytywał Adam Struzik, wiceprezes Zarządu Związku Województw RP, marszałek województwa mazowieckiego.

- Chcę zwrócić uwagę na to, że tą instytucję trzeba będzie utrzymać, wraz z wszystkimi pracownikami, w tym zarządów melioracji wodnych, które są obecnie w gestii marszałków wojewódzkich – ostrzegał.

W odpowiedzi strona rządowa zapewniła, że co do zasady zarówno termin wejścia w życie ustawy, jak i przejęcie kompetencji w zakresie zarządzania wodami przez Wody Polskie pozostaje bez zmian. Dla samorządowców nie jest to dobra wiadomość.

- Myślę, że strona samorządowa będzie nadal przeciwko temu projektowi, który jest bardzo niekorzystny zarówno dla samorządów, jak i przede wszystkim naszych mieszkańców. Niepokoi nas w szczególności szybki termin, w jakim ustawa ma wejść w życie. Jak samorządy mają zaplanować taryfę wodną na 2017 r., jeżeli do dzisiaj nie mamy pewności jakiej wysokości opłaty środowiskowe będą obowiązywały w przyszłym roku – podnosił Marcin Skwierawski, wiceprezydent Sopotu.

Szybkość wejścia w życie zmian krytykował Bernard Mucha, dyrektor Zarządu Melioracji Wodnych w Warszawie. - Jestem przerażony, bo jeżeli słyszę, że ustawa wchodzi w życie od 1 stycznia, tylko w mojej firmie pracuje około 300 osób, które niby od 1 stycznia mają być pracownikami Wód Polskich. Nie bardzo sobie wyobrażam sobie, jak w ciągu miesiąca będzie można „przepisać” umowy o pracę z taką liczbą pracowników, a przecież trzeba dać im jeszcze czas na wyrażenie zgody na zmianę pracodawcy, bo chyba czasy niewolnictwa już minęły i nie można już przekazywać sobie ludzi, jak worka ziemniaków. Po drugie analizując projekt nowego prawa wodnego mam wrażenie, że pod pretekstem wdrożenia do prawa polskiego art. 9 ramowej dyrektywy wodnej, rząd zamierza centralizować zarządzanie wszystkimi wodami w Polsce. Po co, skoro prawo unijne mogą równie dobrze realizować samorządy? W jaki sposób np. Wody Polskie mają być następcami prawnymi decyzji wydawanych przez chociażby marszałków? Ja sobie tego w ogóle nie wyobrażam – zauważał.

Wejście nowych przepisów w życie zdaje się być przesądzone. - Jeżeli ustawa nie wejdzie w życie 1 stycznia 2017 r., to stracimy 3,5 mld euro na gospodarkę wodną. To warunek ex ante stawiany przez Komisję Europejską. – zaznaczał Andrzej Szweda-Lewandowski, wiceminister środowiska.

- Rozumiemy tą okoliczność, natomiast apelujemy do strony rządowej żeby głęboko przemyśleć kwestię tego nowego przedsiębiorstwa Wody Polskie. Możemy sobie zafundować totalną niemożliwość realizacji zadań, bo warto sobie uświadomić, że ta firma ma się zajmować wszystkim: Wisłą, Odrą i nawet najmniejszymi strumyczkami w gminie N. Konia z rzędem temu, kto nagle w sposób płynny od 1 stycznia potrafi przenieść pracowników, przenieść kompetencje, uporządkować kwestie majątkowe. Nie ma takiej czarodziejskiej różdżki, że od 1 stycznia wszystko zacznie funkcjonować. Dlatego pod rozwagę rządu dajemy, aby te kwestie które z dyrektywy wodnej wynikają – przyjąć, niech wchodzą w życie od 1 stycznia, natomiast głęboko się trzeba zastanowić czy rewolucja w zarządzaniu wodami jest faktycznie potrzebna – odpowiadał Adam Struzik.

- Z formalnego punktu widzenia opinia strony samorządowej jest negatywna, natomiast intencją debaty była dyskusja na temat opłat, po posiedzeniu rządu mamy wrażenie, że rząd się wywiązał, ale nie wiadomo w jakim stopniu i w jakiej skali, bo tekstu ustawy z poprawkami nadal nie znamy – podsumował dyskusję Andrzej Porawski, dyrektor biura Związku Miast Polskich, sekretarz strony samorządowej KWRiST. – Przedstawiona przez ministerstwo informacja nie uspokoiła strony samorządowej, ale prace skoro prace trwają, to oczekujemy tekstu i będziemy zgłaszali uwagi w dalszym procesie legislacyjnym – dodał Marek Olszewski.

Życzmy sobie powodzenia

Drugą niezmiernie istotną sprawą była edukacja. Projekty ustaw:  Prawo oświatowe i przepisy wprowadzające ustawę Prawo oświatowe zyskały negatywną opinię strony samorządowej. Zarzucono im m.in. brak diagnozy będącej podstawą proponowanych zmian; niemożliwe do zachowania terminy wdrożenia nowego ustroju szkolnego; obniżenie poziomu kształcenia; niejasne, nieprecyzyjne i niespójne postanowienia w projektowanych ustawach w zakresie m.in. organizacji kształcenia zawodowego, szkolenia sportowego dzieci  i młodzieży oraz organizacji klas dwujęzycznych, kształcenia uczniów niepełnosprawnych.

Opinię samorządowców w całości przedstawiliśmy w artykule pt. Nie tak szybko i nie w taki sposób, na posiedzeniu plenarnym zaprezentował ją Marek Olszewski.

W odpowiedzi obecna na spotkaniu Teresa Wargocka, wiceminister edukacji podała, że resort rozumie niepokój samorządów, jednak podejmując się zmiany w systemie edukacji bierze pod uwagę warunki związane z jakością i dostępnością kształcenia oraz wyrównaniem szans edukacyjnych.

- Obecny stan polskiej edukacji jest nie do przyjęcia. Trzyletnie cykle kształcenia są zbyt krótkie dla realizacji podstaw programowych. Po 17 latach od wprowadzenia gimnazjów żadne z założeń, które wprowadzało ten typ szkoły nie został spełniony – mówiła. Podkreśliła ponadto, że resort wywiąże się z obowiązków dotyczących zmian w systemie oświaty, w takim czasie, aby było możliwe sprawne przeprowadzenie reformy.

- Nie ma czasu na dalsze dyskusje, system oświaty w Polsce jest chory. Terminy są krótkie i dlatego potrzebna jest współpraca i dobra organizacja. To jest możliwe do zrealizowania – twierdziła minister.

Jak podawała, powstały już pierwsze podstawy programowe do szkół podstawowych, a podstawy programowe do szkół ponadpodstawowych będą tworzone w 2017 r. Mówiła, że tworzona jest ustawa dotycząca finansowania i dotowania. - Chcemy razem z JST wypracować system finasowania oświaty, aby uwzględniał funkcjonowanie i dofinasowania małych szkół, w takim stopniu żeby nie były one ciężarem dla samorządów – zapowiadała. Teresa Wargocka zapewniała ponadto, że w 2017 r. finansowanie oświaty jest bezpieczne.

- Mam świadomość, że wybieramy się razem na niebezpieczną, wysokogórską wyprawę i powinniśmy życzyć sobie wzajemnie powodzenia– skonkludował wystąpienie minister Marek Olszewski.

Termin sprzeciwu

Komisja Wspólna uzgodniła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Z tym jednak zastrzeżeniem, że Związek Powiatów Polskich wniósł do tego projektu uwagę. W jego ocenie skrócenie okresu na zgłoszenie sprzeciwu wobec zgłoszenia budowlanego z 30 do 21 dni może spowodować (w przypadku braku sprzeciwu) obowiązek odszkodowawczy dla powiatu. Natomiast aby dochować okres 21-dniowy trzeba będzie zwiększyć zatrudnienie, co zaś to spowoduje wzrost kosztów.

- Nie jestem pewien czy takie punktowe wprowadzenie zmian, zwłaszcza, że trwają prace nad kodeksem architektoniczno-budowalnym, jest w tej chwili niezbędne – zauważał Grzegorz Kubalski.

Odpowiedzialny rozwój

Komisja nie oceniła projektu Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. A to dlatego, że nie ma jeszcze ostatecznej wersji dokumentu. Ciągle spływają do niego liczne uwagi. Samorządcy chcą jeszcze mieć możliwość wypowiedzenia się wtedy, kiedy powstanie ostateczny projekt.

Pełna lista projektów uzgodnionych

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw,
2. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności,
3. Projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie Strategii Cyberbezpieczeństwa RP na lata 2016-2020 wraz z projektem Strategii,
4. Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji oświatowej,
5. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego,
6. Projekt rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa artystycznego w publicznych szkołach artystycznych,
7. Projekt rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki w sprawie wysokości składki na Turystyczny Fundusz Gwarancyjny,
8. Projekt rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki w sprawie zakresu kwartalnej informacji o wykorzystaniu środków Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego składanej przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny,
9. Projekt rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki w sprawie Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych,
10. Projekt rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki w sprawie wzoru deklaracji składanej przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego,
11. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw,
12. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wzoru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej,
13. Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących,
14. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2017 r.,
15. Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie zaświadczeń o pomocy de minimis i pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie,
16. Projekt Raportu o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w 2015 r. oraz Raportu o pomocy de minimis w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w 2015 r.,
17. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych oraz niektórych innych ustaw,
18. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie specjalizacji i uzyskiwania tytułu specjalisty przez farmaceutów,
19. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego wzoru zamówienia indywidualnego na produkty krwiopochodne, rekombinowane koncentraty czynników krzepnięcia oraz desmopresynę,
20. Pakiet projektów rozporządzeń Ministra Środowiska w sprawie specjalnych obszarów ochrony siedlisk,
21. Projekt ustawy o zmianie ustawy o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki oraz niektórych innych ustaw,
22. Projekt ustawy o przekształceniu udziałów w użytkowaniu wieczystym gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w udziały we własności gruntów,
23. Projekt Programu Rozwoju Powiatu Bydgoskiego na lata 2017-2023,
24. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców.

Projekty z opinią negatywną

1. Projekt ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo oświatowe,
2. Projekt ustawy - Prawo oświatowe,
3. Projekt uchwały Rady Ministrów zmieniającej uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego Senior-Wigor na lata 2015-2020.

Projekty odesłane na zespoły

1. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wysokości i sposobu uiszczania opłaty za stwierdzenie prawa wykonywania zawodu fizjoterapeuty,
2. Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie specjalizacji i uzyskiwania tytułu specjalisty przez fizjoterapeutów,
3. Projekt rozporządzenia w sprawie wzoru dokumentu „Prawo wykonywania zawodu fizjoterapeuty”,
4. Projekt rozporządzenia w sprawie praktyki zawodowej realizowanej w ramach kształcenia fizjoterapeutów,
5. Projekt Sprawozdania z funkcjonowania ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za lata 2014 i 2015,
6. Projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie przyznawania środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego,
7. Projekt rozporządzenia w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych.

Komisja nie zaopiniowała projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Powodem była obszerność dokumentu oraz jego późne przesłanie. Zostanie on zaopiniowany w trybie obiegowym.

Kolejne posiedzenie plenarne Komisji Wspólnej odbędzie się 30 listopada.