Zmiany w przekazywaniu nieruchomości od KOWR na rzecz samorządów przewiduje przygotowana przez rząd nowelizacja ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa.
Procedowana w Sejmie nowelizacja przewiduje zmianę w zasadach nieodpłatnego przekazania z Zasobu Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na rzecz jednostki samorządu terytorialnego o powierzchni do 2 hektarów. Obecnie taka umowa musi być poprzedzona zgodą ministra (art. 24 ustawy). W nowelizacji przewiduje się, że najmniejsze nieruchomości nie będą wymagać zgody ministra na dokonanie takiej czynności. Będzie ona wymagana w przypadku nieruchomości o powierzchni co najmniej 2 ha.
Dodatkowo, zmieni się jedna z przesłanek, które przewidują możliwość nieodpłatnego przekazania nieruchomości na własność przez KOWR. Otóż projektodawcy chcą by nie ograniczało się to tylko do realizacji inwestycji infrastrukturalnych służących wykonywaniu zadań realizowanych przez te jednostki jak jest teraz. W art. 24 ust. 5 pkt 1 lit. c ma zostać wprowadzona zmiana, zgodnie z którą takie nieruchomości będzie można przekazać nieodpłatnie po prostu na cele służące wykonywaniu zadań realizowanych przez te jednostki. Jak tłumaczą projektodawcy - brak jest legalnej definicji tego terminu, co w praktyce powoduje często wątpliwości, czy cel na jaki miałaby zostać przekazana nieruchomość Zasobu, jest celem związanym „z realizacją inwestycji infrastrukturalnych” (również w przypadkach, kiedy takie przekazanie jest zasadne i służy wykonywaniu zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego). Z punktu widzenia samorządu terytorialnego tę zmianę należy ocenić jednoznacznie pozytywnie.
KOWR będzie mógł przekazać też więcej gruntów na cele drogowe. Obecnie może przekazać nieruchomości wchodzące w skład Zasobu rolnego SP, zajęte pod drogi gminne, powiatowe i wojewódzkie, grunty faktycznie wykorzystywane jako drogi oraz grunty przeznaczone na te cele w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku miejscowego planu – w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Po zmianach ta ostatnia kategoria ma zostać zastąpiona przez inne grunty, pod warunkiem że będzie to zgodne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, miejscowego planu rewitalizacji, miejscowego planu odbudowy lub ostateczną decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a w przypadku braku miejscowego planu lub ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – z ustaleniami planu ogólnego gminy. Nie będą to więc już tylko grunty przeznaczone w planach konkretnie pod drogi, a po prostu tereny, których objęcie różnymi rodzaju planami nie wyklucza funkcjonowania tam infrastruktury drogowej.
Podobnie, Krajowy Ośrodek, za zgodą ministra właściwego do spraw rozwoju wsi, po nowelizacji będzie mógł bez przeprowadzenia przetargu, w drodze umowy, wydzierżawić lub wynająć nieruchomości wchodzące w skład Zasobu jednostce samorządu terytorialnego na cele związanie z realizacją i rozbudową obiektów użyteczności publicznej, tworzeniem nowych miejsc pracy oraz rozwojem lokalnym realizowanym przez jednostki samorządu terytorialnego, w tym w ramach partnerstwa publicznoprywatnego, pod warunkiem że jest to zgodne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, miejscowego planu rewitalizacji, miejscowego planu odbudowy lub ostateczną decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a w przypadku braku miejscowego planu lub ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – z ustaleniami planu ogólnego gminy.
Kolejną ważną zmianą szykowaną w ramach nowelizacji jest poszerzenie katalogu potencjalnego wsparcia dla samorządu w postaci bezzwrotnej pomocy finansowej od KOWR w celu budowy, remontu oraz przebudowy dróg na nieruchomościach przekazanych przez Krajowy Ośrodek na rzecz jednostek samorządu terytorialnego, bez uprzedniego doprowadzenia ich do należytego stanu technicznego. Nastąpi to przy pomocy dodania pkt 3a do art. 24 ust. 12. Zmiana ma zagwarantować bezzwrotne wsparcie niezależnie od podstawy prawnej przekazania nieruchomości. Ma to zmienić podejście jst do przejmowania dróg, które nie są w należytym stanie technicznym, gdyż ze względu na potencjalne koszty remontu nie były one zainteresowane takimi gruntami. Jak jednak podkreślają projektodawcy w uzasadnieniu - z treści dodawanego pkt 3a wynika, że nie obejmie on swoim zakresem wskazanych w art. 24 ust. 5c ustawy nowelizowanej gruntów zajętych pod drogi oraz wykorzystywanych jako drogi, a także gruntów przeznaczonych na te cele.
Projektowi został nadany w Sejmie numer druku 3429.
