Pomoc uchodźcom z Ukrainy jest tematem nadzwyczajnych posiedzeń Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Na kolejnym spotkaniu, które odbyło się w poniedziałek, 28 lutego obie strony omówiły najistotniejsze kwestie.

Strona rządowa przedstawiła oficjalne stanowisko, zgodnie z którym rekomenduje, by zrywać partnerstwa z rosyjskimi i białoruskimi miastami partnerskimi. „Te państwa należy izolować” - przyznaje strona rządowa.  

Zaznaczono, że konieczne jest wsparcie, jeśli chodzi o osoby innej narodowości, niż Ukraińska – od tłumaczy po proces rozlokowania. Strona samorządowa zgłosiła prośbę o uruchomienie programu integracji. Strona rządowa poleciła, by traktować wszystkich uchodźców tak samo jak obywateli Ukrainy.  

Przewodniczący KWRiST zapowiedział, że policja uruchomi specjalny system, który umożliwi szukanie się ofiar po ucieczce z kraju.  

Relacje rząd-samorząd

Trwają prace nad regulacjami dotyczącymi statusu uchodźców – przygotowywane są rozwiązania prawne, które w ciągli najbliższych dni będą przedstawione samorządom – osoby przybywające do Polski nie będą musiały składać wniosków i starać się o status uchodźcy, rząd zapewni im dostęp do wszystkich instytucji a także odpowiedni status – po przyjeździe nie ma potrzeby rejestrowania się przez osoby.

Finanse

Samorządowcy podjęli temat pokrywania kosztów zakwaterowania i wyżywienia uchodźców. Według zapowiedzi strony rządowej, w ustawie znajdą się propozycje zgłoszone przez stronę samorządową – podstawa prawna do tego, aby udzielać pomocy humanitarnej przez samorządy, ale miejsca pobytu będą organizowane na podstawie poleceń wojewodów. Ustawa da możliwość finansowania szkół dla dzieci, pomocy lekarskiej, wyżywienia i zakwaterowania. Rząd zobowiązał się do przekazania pieniędzy na ten cel. Strona samorządowa poprosiła o możliwość wniesienia autopoprawek.

Rząd zaapelował też o walkę z dezinformacją, pojawiają się bowiem nieprawdziwe informacje wprowadzające chaos.

Zdrowie

Wiceminister zdrowia zapowiedział, że w specustawie będzie zawarty artykuł umożliwiający płatności dla wszystkich świadczeniodawców świadczących usługi dla uchodźców. Przepis ten ma działać również wstecz. Płatnikiem ma być NFZ. Przedstawiciel Ministerstwa Zdrowia zaapelował również, by nie prowadzić prywatnych zbiórek leków – trudno je potem weryfikować. MZ zbiera zapytania o konkretne zapotrzebowanie w Ukrainie.

Edukacja

Przedstawiciel Ministerstwa i Nauki zapowiedział rozmowę z samorządami o edukacji. Resort zaoferował również wsparcie w dowożeniu uczniów. Odbędą się dyskusje na temat zwiększenia limitów w przedszkolach. Poruszono również temat nauczania w innych językach.

Pomoc społeczna  

Wiceminister Stanisław Szwed zapowiedział, że każdy wjeżdżający będzie mógł legalnie podjąć pracę, będzie musiał tylko zgłosić to do urzędu pracy. W tym zakresie zostanie zastosowana maksymalnie uproszczona procedura.

Strona samorządowa poruszyła również temat osób, które trafią na kwatery prywatne, do rodzin. Pytano o koszty utrzymania uchodźców. Zaproponowano, by gminy mogły zbierać informacje, kto jest zainteresowany udostępnieniem lokum i gmina zawierałaby wówczas umowę z mieszkańcami – pozwoliłoby to na refundację kosztów. Pytano, czy w gminach można prowadzić rejestrację osób przejeżdżających przez granicę. Strona rządowa radziła, by w kwestii zapraszania uchodźców do swoich domów zachować zdrowy rozsądek i ostrożność. Rekomendowali prowadzenie oficjalnych miejsc noclegowych. Zdaniem przedstawicieli rządu, w tej dziedzinie należy działać delikatnie i systemowo. We wtorek ma się odbyć w Warszawie spotkanie w tej sprawie.

Samorządowcy pytali również, jak pakować i adresować paczki, by były najbardziej skutecznie dostarczone.

Pojawiły się też głosy mówiące o tym, że rejestracja uchodźców na poziomie gmin jest konieczna, bo inaczej trudne będzie przygotowanie systemu szkolnictwa

Odniesiono się także do osób, które przebywały w Polsce wcześniej, przed wybuchem wojny, a którym kończy się prawo pobytu – według informacji rządu, ich dokumenty będą przedłużone.