Zgodnie z art. 114 ust. 1 pkt 2 lit. a Prawa o ruchu drogowym kontrolnemu sprawdzeniu kwalifikacji podlega osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego na okres przekraczający jeden rok lub w związku z utratą kwalifikacji. Warunek cofnięcia uprawnień „na okres przekraczający jeden rok" ma charakter normatywny (prawny), a nie faktyczny, co oznacza, iż cofnięcie uprawnień do kierowania pojazdami na okres przekraczający rok, po upływie którego to okresu osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnień jest zobowiązana poddać się egzaminowi, powinien wyraźnie wynikać z treści decyzji – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 28 listopada 2011 roku, sygn. II SA/Ol 946/11.

Osoba, której cofnięto, uprawnienie do kierowania pojazdami na okres krótszy niż rok lub równy jednemu rokowi, nie podlega pod dyspozycję przywołanego przepisu. Analogicznie wygląda stan prawny tych osób, których prawo jazdy zostało cofnięte bez wskazania w decyzji terminu tego cofnięcia.

Rozstrzygnięcie to jest o tyle istotne, że zgodnie z art. 140 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym – wyłączając przypadek wynikający art. 182 §2 Kodeksu Karnego Wykonawczego – wydaje starosta w jednym z pięciu przypadków:

1. stwierdzenia na podstawie orzeczenia lekarskiego istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem;
2. stwierdzenia na podstawie orzeczenia psychologicznego istnienia przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem;
3. utraty przez kierowcę kwalifikacji, co stwierdza się na podstawie wyniku egzaminu państwowego;
4. przekroczenia, w okresie 1 roku od dnia wydania po raz pierwszy prawa jazdy, liczby 20 punktów za naruszenie przepisów ruchu drogowego; decyzja o cofnięciu uprawnienia wydawana jest na wniosek komendanta wojewódzkiego Policji;
5. niepoddania się sprawdzeniu kwalifikacji, badaniu lekarskiemu lub badaniu psychologicznemu.

Decyzja o przywróceniu kierowcy uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym, z wyłączeniem przypadku określonego powyżej w pkt 4 – wydaje starosta po ustaniu przyczyn, które spowodowały jego cofnięcie. W tych przypadkach nie ma zatem możliwości określenia w treści decyzji czasookresu cofnięcia zarówno poprzez wyznaczenie daty końcowej, jak i posłużenie się jednostkami miary czasu (dniami, tygodniami, miesiącami czy latami). Nie da się bowiem a priori ustalić, kiedy przyczyny stanowiące podstawę cofnięcia uprawnień mogą zostać usunięte (np. przeciwwskazania psychologiczne czy zdrowotne do kierowania pojazdami). Wobec tego, starosta orzekający w sprawie cofnięcia na podstawie art. 140 ust. 1 z przyczyn obiektywnych takiego okresu cofnięcia wyznaczać nie może.

To jednak – zdaniem Sądu – oznacza, że poza przypadkiem utraty przez kierowcę kwalifikacji (wskazanym explicite w art. 114 ust. 1 pkt 2 lit. a Prawa o ruchu drogowym) oraz przekroczenia liczby 20 punktów w pierwszym roku od wydania prawa jazdy (podlegającemu odrębnym przepisom), przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem silnikowym następuje bez kontrolnego sprawdzenia kwalifikacji.