Pytanie: Czy osobom, które przed 12 stycznia 2003 roku odbyły szkolenie zakończone zdaniem z wynikiem pozytywnym egzaminu i nie wystąpiły wówczas o nadanie uprawnień do prowadzenia badań technicznych, mogą obecnie otrzymać takie uprawnienia bez legitymowania się wynikiem pozytywnym egzaminu kwalifikacyjnego przed komisją powołaną przez Dyrektora Transportowego Dozoru Technicznego?
Odpowiedź: Tak, w świetle rysującej się linii orzecznictwa osoby takie mogą otrzymać aktualnie uprawnienia. Należy jednak przyjąć, że szkolenie i egzamin musiały mieć miejsce po 20 października 1999 roku.
Uzasadnienie: Rozważane w drugim odcinku cyklu pytanie dotyczy sposobu postępowania z aktualnie składanymi wnioskami osób, które odbyły szkolenie zakończone zdaniem z wynikiem pozytywnym egzaminu przed 12 stycznia 2003 roku, tj. przed dniem wejścia w życie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 listopada 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów. Jak pamiętamy obowiązujący obecnie akt prawny utrzymał ważność zaświadczeń o ukończeniu szkolenia wydanych pod rządami starych przepisów, zatem odpowiedź na postawione pytanie jest uzależniona od przepisów intemporalnych przyjętych w rozporządzeniu z 28 listopada 2002 roku.
Przepisy te odnosiły się jednak jedynie do zachowania już nabytych uprawnień (§7 ust. 1) oraz możliwości uzupełnienia uprawnień poprzez odbycie szkolenia uzupełniającego (§8 ust. 1-3). Należałoby zatem przyjąć, że ci, którzy nie zdobyli do chwili wejścia w życie rozporządzenia uprawnień, a jedynie ukończyli szkolenie muszą to szkolenie powtórzyć zgodnie z nowymi regulacjami.
Odmienne stanowisko zajęło jednak orzecznictwo sądowe. Kluczowy w tym zakresie był wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 1 lipca 2008 roku, sygn. III SA/Lu 6/08, w którym wyrażona została teza, iż „W przepisach prawa nie określono czasu w jakim po zdaniu egzaminu i spełnieniu innych przesłanek, osoba ta powinna uzyskać uprawnienia diagnosty. Wynika z tego, że raz uzyskane zaświadczenie uprawniające do ubiegania się o uprawnienia diagnosty nie wygasają, a o takie uprawnienia można się ubiegać w każdym czasie.” Teza ta była kontrowersyjna, jako że odwoływała się bezpośrednio do wynikającej z §14 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 4 listopada 2004 roku w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do diagnostów zasady utrzymania ważności uzyskanych zaświadczeń – bez rozważenia, czy wejście w życie rozporządzenia z dnia 28 listopada 2002 roku nie spowodowało utraty ważności uzyskanych wcześniej zaświadczeń, gdyż w takim przypadku nie byłoby możliwe zachowanie ważności czegoś co uprzednio ważność straciło.
Stanowisko takie zostało przynajmniej częściowo poparte przez Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z 13 maja 2009 roku, sygn. II GS 927/08 stwierdził, iż w stanie prawnym ukształtowanym przez art. 22 pkt 3 lit. a ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, wydanie decyzji o udzieleniu uprawnień diagnosty osobie, która legitymowała się odpowiednimi kwalifikacjami zgodnie z poprzednio obowiązującą w tym zakresie regulacją art. 84 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, stanowiło rażące naruszenie prawa uzasadniające stwierdzenie jej nieważności w trybie art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. Brzmienie tezy wyroku jest konsekwencją okoliczności faktycznych sprawy, w której najpierw uprawnienia zostały wydane, a następnie została stwierdzona ich nieważność jako wydanych z rażącym naruszeniem prawa; można jednak przypuszczać, że rozumowanie NSA byłoby analogiczne w odniesieniu do samego wydawania uprawnień.
W konsekwencji należy przyjąć, że orzecznictwo sądowe opowiada się za wydawaniem uprawnień również na podstawie zaświadczeń wystawionych przed 12 stycznia 2003 roku. Jako datę graniczną należy jednak – w mojej ocenie – przyjąć 20 października 1999 roku, jako że przed tą datą szczegółowe warunki stawiane diagnostom nie były uregulowane aktem prawa powszechnie obowiązującego.
Z tego względu udzielono odpowiedzi jak na wstępie.
